Jewna

Jewna, biał. Еўна, lit. Jaunė, literackie młoda niewiasta (ur. ok. 1280, zm. ok. 1344) – córka księcia połockiego Iwana, żona wielkiego księcia litewskiego Giedymina, babka Władysława Jagiełły.

Jewna

biał. Еўна, lit. Jaunė

Data urodzenia	ok 1280
Data śmierci	ok 1344
Rodzice	książę połocki Iwan
Małżeństwo	Giedymin
Krewni i powinowaci	Władysław Jagiełło

Zachowało się tylko jedno źródło pisane poświadczające jej istnienie, mianowicie Kronika Bychowca. Jest to dokument późny, a historycy podają w wątpliwość informacje dotyczące żony Giedymina w nim zawarte. Tym niemniej liczne opracowania historyczne wciąż wymieniają ją jako babkę Władysława Jagiełły.

Źródła podają różną liczbę żon Giedymina. Kronika Bychowca wymienia trzy z imienia: Widę z Kurlandii, Olgę ze Smoleńska oraz Jewnę^[1]. Niektórzy współcześni badacze uważają, iż Giedymin miał dwie żony, jedną, pochodzącą z pogańskiej, możnej rodziny, i drugą, Jewnę, wyznającą prawosławie. S.C. Rowell twierdzi, iż Giedymin miał tylko jedną żonę pochodzenia pogańskiego. Ślub z ruską lub polską księżniczką zostałby odnotowany w ówczesnych źródłach^[2].

Według Kroniki Bychowca po śmierci Jewny bracia Olgierd i Kiejstut zaczęli nastawać na Jawnutę, którego Giedymin wyznaczył na następcę. Fakt ten jest interpretowany jako świadectwo słabości Jawnuty i wspierania go przez matkę. Jeśli przypuszczenia te są trafne, świadczyłoby to o roli, jaką w pogańskiej Litwie odgrywała księżna matka^[3].

Prawosławna tradycja przypisuje Jewnie fundację monasteru Zaśnięcia Matki Bożej w Jewiach^[4].

Zobacz też

• Bona Sforza