João Gilberto

João Gilberto Prado Pereira de Oliveira (ur. 10 czerwca 1931 w Juazeiro^[a][1], zm. 6 lipca 2019 w Rio de Janeiro^[2]) – brazylijski piosenkarz, gitarzysta i kompozytor, współtwórca bossa novy^[1][3].

João Gilberto

João Gilberto (1996)
Imię i nazwisko	João Gilberto Prado Pereira de Oliveira
Data i miejsce urodzenia	10 czerwca 1931 Juazeiro
Data i miejsce śmierci	6 lipca 2019 Rio de Janeiro
Instrumenty	gitara
Gatunki	bossa nova, jazz
Zawód	muzyk (gitarzysta, wokalista, kompozytor)
Aktywność	od 1950
Wydawnictwo	Atlantic, Capitol, Verve, EMI, WEA/Warner
Powiązania	Antônio Carlos Jobim, Vinicius de Moraes, Stan Getz, Astrud Gilberto
Odznaczenia

Międzynarodową popularność zyskała piosenka The Girl from Ipanema, wykonywana przez jego ówczesną żonę Astrud Gilberto wraz z nim i jazzmanem Stanem Getzem. Utwór znalazł się na albumie Getz/Gilberto (1964).

W 2005 został odznaczony brazylijskim Orderem Zasługi dla Kultury^[4].

Życiorys

João Gilberto Prado Pereira de Oliveira pochodził z rodziny zamożnego handlowca i był najmłodszym z sześciorga rodzeństwa^[3]. Szybko rozwinął zainteresowania muzyczne, w wieku 14 lat otrzymał pierwszą gitarę, a kilka lat później przeniósł się do Rio de Janeiro^[1][3]. Gilberto miał problemy z dostosowaniem się do zwyczajów zespołów muzycznych^[1][3]. Krótko mieszkał w kilku innych miastach, jednak w 1956 powrócił do Rio de Janeiro^[3]. Gilberto zyskał uznanie w oczach Toma Jobima i Viniciusa de Moraesa i w 1958 zrealizował pierwsze nagrania^[3]. W 1960 poślubił Astrud Weinert, szerzej znaną jako Astrud Gilberto^[3]. Od 1962 do 1980 roku mieszkał w Nowym Jorku (poza dwoma latami w Meksyku)^[1][3]. Współpracował wówczas m.in. ze Stanem Getzem i Frankiem Sinatrą i otworzył drogę do nagrań w Stanach Zjednoczonych innym brazylijskim muzykom^[1][3]. Małżeństwo z Astrud się rozpadło i muzyk poślubił w 1968 Miúchę Buarque de Holanda, siostrę Chico Buarquego^[3]. Ich córką jest piosenkarka Bebel Gilberto^[3]. Po powrocie ze Stanów Zjednoczonych kontynuował karierę muzyczną, często współpracując z innymi brazylijskimi muzykami^[1][3].

Muzyka

Owocem poszukiwań muzycznych Gilberto był rytm bossa novy^[3]. João Gilberto wykształcił również charakterystyczny styl wykonawczy: cichy, delikatny i liriczny śpiew skontrastowany z synkopowanym rytmem na gitarze^[1][3]. Liczne kompozycje Gilberto osiągnęły status standardów, a styl utworów jest określany przez słuchaczy jako brazylijski^[3]. Twórczość Gilberto inspirowała również przedstawicieli nurtu tropicalia, np. Caetano Veloso i Gilberto Gila, z którymi współpracował w późniejszym okresie^[1][3].

Dyskografia

• Chega de Saudade (1959)
• O Amor, o Sorriso e a Flor (1960)
• João Gilberto (1961)
• Getz/Gilberto (1964)
• Herbie Mann & João Gilberto with Antonio Carlos Jobim (1965)
• Getz/Gilberto Vol. 2 (1966)
• João Gilberto en Mexico (1970)
• João Gilberto (1973)
• The Best of Two Worlds (1976)
• Amoroso (1977)
• João Gilberto Prado Pereira de Oliveira (1980)
• Brasil (1981)
• Live at the 19th Montreux Jazz Festival (1986)
• Live in Montreux (1987)
• João (1991)
• Eu Sei que Vou Te Amar (1994)
• João Voz e Violão (2000)
• Live at Umbria Jazz (2002)
• In Tokyo (2004)
• Um encontro no Au bon gourmet (2015)
• Selections from Getz/Gilberto 76 (2015)
• Getz/Gilberto 76 (2016)

Zobacz też

• Muzyka brazylijska

Uwagi

1. Riedinger podaje Salvador, ale dalej pisze o interiorze, więc Juazeiro jest bardziej prawdopodobne.