Johann Strauss (ojciec)

Johann Baptist Strauss (ur. 14 marca 1804 w Leopoldstadt, zm. 25 września 1849 Wiedniu)^[1] – austriacki kompozytor okresu romantyzmu^[2], ojciec Johanna Straussa (syna)^[3], dziadek Johanna Straussa (wnuka)^[4].

Johann Strauss

Imię i nazwisko	Johann Baptist Strauss
Data i miejsce urodzenia	14 marca 1804 Leopoldstadt
Pochodzenie	austriackie
Data i miejsce śmierci	25 września 1849 Wiedeń
Instrumenty	skrzypce, altówka
Gatunki	muzyka poważna, muzyka romantyczna
Zawód	kompozytor, dyrygent

Życiorys

Rodzina

Na świat przyszedł jako trzecie dziecko^[5] w rodzinie żydowskiego szynkarza^[6], Franza Borgiasa Straussa i Barbary z d. Dollmann, córki dorożkarza. W wieku 7 lat stracił matkę, a w wieku 12 lat ojca. W 1822 roku Strauss ukończył praktykę w zawodzie introligator, którego jednak nigdy nie wykonywał. Od 1823 r. pracował w zespole muzycznym Josepha Lannera^[5]. W 1825 roku poślubił Marię Ann Streim^[7] w kościele parafialnym w Liechtenthal^[8]. Miał z nią sześcioro dzieci: Johanna (1825–1899), Josefa (1827–1870), Annę (ur. 1829), Therese (ur. 1831), Ferdinanda (ur. 1834) i Eduarda (1835–1916)^[7]. W 1842 roku porzucił rodzinę, wybierając wspólne życie z młodą szwaczką^[6], Emilie Trampusch^[5], z którą miał ośmioro nieślubnych dzieci^[9].

Kariera muzyczna

Karierę muzyczną zaczął od serenad, którymi zabawiał gości w wiedeńskich restauracjach^[6]. Był dyrygentem oraz grał na skrzypcach i altówce. W 1824 roku założył własną orkiestrę, z którą zdobył ogromną popularność w Wiedniu i w całej Europie. Od 1833 roku grał za granicą^[1], organizując trasy koncertowe m.in. do Francji i Anglii^[5]. Uzyskał stanowisko cesarsko-królewskiego nadwornego koncertmistrza. Wkrótce jednak jego sławę przyćmił jego syn – także Johann, prowadzący z nim rywalizację^[6].

Tablica upamiętniająca Johanna Straussa ojca w Wiedniu

We wrześniu 1849 roku dotknęła Johanna Straussa szkarlatyna^[5]. Zmarł w nocy z 24 na 25 września. Pochowany został na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu^[9].

Twórczość

Komponował głównie walce i inne tańce: polki, galopy, kadryle, kotyliony oraz marsze.

Ważniejsze utwory

Walce

• Täuberln-Walzer, op. 1 (1827)
• Döblinger Réunion-Walzer, op. 2
• Wiener Carneval, op. 3 (1828)
• Kettenbrücke-Walzer, op. 4 (1828)
• Gesellschafts-Walzer, op. 5
• Wiener Launen-Walzer, op. 6
• Tivoli-Rutsch Walzer, op. 39 (1830)
• Das Leben ein Tanz oder Der Tanz ein Leben! Walzer, op. 49
• Elisabethen-Walzer, op. 71
• Philomelen-Walzer, op. 82
• Paris-Walzer, op. 101 (1838)
• Huldigung der Königin Victoria von Grossbritannien, op. 103
• Wiener Gemüths-Walzer, op. 116 (1840)
• Loreley-Rhein-Klänge, op. 154 (1843)

Galopy i polki

• Champagner-Galopp, op. 8
• Seufzer-Galopp, op. 9
• Chineser Galopp, op. 20
• Einzugs-Galopp, op. 35
• Sperl-Galopp, op. 42
• Fortuna-Galopp, op. 69
• Jugendfeuer-Galopp, op. 90
• Cachucha-Galopp, op. 97
• Carneval in Paris, op. 100
• Indianer-Galopp, op. 111
• Sperl-Polka, op. 133
• Annen-Polka, op. 137
• Wiener Kreuzer-Polka, op. 220
• Piefke und Pufke Polka, op. 235

Marsze

• Marsz Radetzky’ego, op. 228 (1848)
• Jellacic-Marsch, op. 244^[10]