Juliusz Bruna

Juliusz Bruna (ur. 14 marca 1876 w Mezőlaborc, zm. 1 czerwca 1950 w Sanoku) – polski urzędnik przemysłu prywatnego, działacz samorządowy i społeczny.

Juliusz Bruna

Juliusz Bruna (przed 1939)
Data i miejsce urodzenia	14 marca 1876 Mezőlaborc
Data i miejsce śmierci	1 czerwca 1950 Sanok
Miejsce spoczynku	Cmentarz Posada w Sanoku
Narodowość	polska
Odznaczenia

Życiorys

Grobowiec Juliusza i Bronisławy Brunów

Juliusz Bruna urodził się 14 marca 1876 w Mezőlaborc w rodzinie narodowości polskiej i wyznania rzymskokatolickiego^[1][2]. Był synem Józefa^[a] (konduktor w kolei żelaznej) i Marii z domu Reizak^[1][2].

Ukończył siedem klasy szkoły powszechnej w Przemyślu oraz kurs buchalterii i rachunkowości na Politechnice Lwowskiej^[2]. Po uzyskaniu wykształcenia od 1894 do 1896 pracował na stanowisku sekretarza naczelnika stacji kolejowej Nowy Zagórz^[2]. Od 1896 był zatrudniony w Fabryce Wagonów i Maszyn w Sanoku, początkowo jako rachunkowy, a później do 1919 jako naczelnik działu magazynowego i kalkulacji^{[1][2][3][4][5]}. W 1907 był sekretarzem komitetu Fundacji Zapomogowej im. Kazimierza Lipińskiego, założyciela tego zakładu^[6]. Uchwałą z 17 listopada 1917 został uznany przynależnym do gminy Sanok^[7]. Był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”^[8] (1906, 1912, 1920, 1921, 1922, 1924)^[9], w 1907 wybrany zastępcą wydziałowego^[10][11]. Zamieszkiwał w Posadzie Olchowskiej^[1]. Na początku 1907 został członkiem komisji rewizyjnej Czytelni Chrześcijańskiej „Ogniwo” w Sanoku^[12]. W 1910 został wybrany radnym tamtejszej gminy^[13]. Został przysięgłym głównym przy C. K. Sądzie Obwodowym w Sanoku^[14]. Po wybuchu I wojny światowej na początku września 1914 wraz z dyrektorem sanockiej fabryki, Ludwikiem Eydziatowiczem, przyjął tamże przebywający w Sanoku Legion Wschodni^[2]. Od 16 września 1914 wraz z bliskimi przebywał w Wiedniu^[15].

W 1920 był założycielem pierwszej w Polsce huty szkła w Krośnie, opartej na gazie ziemnym^[2]. Funkcję jej dyrektora pełnił do 1928^[2]. Od jesieni 1928 był kierownikiem biur w utworzonej wówczas fabryce gumy w Krośnie^[2]. Pracował tam do 1932^[2]. W 1933 przeszedł na emeryturę^[2]. Od tego czasu oddawał się działalności społecznej^[2].

Pozostawał radnym gminy Posada Olchowska na przełomie lat 20./30. niepodległej II Rzeczypospolitej^[16]. W 1931 był jednym z reprezentantów tejże gminy w komisjach, które miały prowadzić rozmowy w Wydziale Powiatowym w sprawie przyłączenia gminy do miasta Sanoka^[17][18]. W 1931 został członkiem Zarządu Tymczasowego Sanoka w czasie przyłączenia do miasta Posady Olchowskiej^[19]; był wówczas działaczem BBWR^[4]. W okresie swojej działalności w radzie gminy Posada Olchowska pełnił funkcję asesora zarządu gminnego od 1904 do 31 marca 1937^[2]. Był tamże współzałożycielem Kasy Stefczyka, którą prowadził od 1910 (umieszczona w domu gminnym), przyczynił się do wybudowania w Posadzie budynku 7-klasowej Szkoły Powszechnej im. Tadeusza Kościuszki oraz kościoła rzymskokatolickiego i do zakupu gruntu pod plebanię tegoż^[2].

Sprawował mandat radnego Rady Miasta Sanoka, wybrany w 1934^[20], w połowie 1939 ponownie wybrany w ostatniej w historii II Rzeczypospolitej kadencji^[21] i pełnił funkcję ławnika^[22]. Został zastępcą wybranego 25 maja 1937 burmistrza Sanoka, Maksymiliana Słuszkiewicza i pełnił tę funkcję do 1939^[23][24][25]. Funkcję burmistrza pełnił niezawodowo^[2]. W drugiej połowie lat 30. zasiadał w radzie nadzorczej Komunalnej Kasy Oszczędności Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka, funkcjonującej w budynku przy ul. Tadeusza Kościuszki 4^[26][27][28]. Przed 1939 zamieszkiwał przy ulicy Gen. Pierackiego 18 w Sanoku (obecna ulica Kolejowa)^[2].

U schyłku II wojny światowej, po nadejściu frontu wschodniego i wkroczeniu do Sanoka Armii Czerwonej, radziecki oficer Armii Czerwonej ppłk Fiodor Jarygin – dowódca 258 pułku 140 Syberyjskiej Dywizji Piechoty, który stanął na czele Wojennej Komendantury Miasta^[29][30], mianował Józefa Bubellę na stanowisko burmistrza miasta 10 sierpnia 1944^[31], który jednak po przejęciu władzy w mieście przez Powiatowy Komitet Polskiej Partii Robotniczej, został usunięty z urzędu burmistrza. Powołany na to stanowisko Juliusz Bruna analogicznie utracił wkrótce urząd (w listopadzie 1944 burmistrzem został Stanisław Lisowski^[32]). 25 września 1944 przewodniczył zebraniu międzypartyjnemu, podczas którego z ramienia Koła Demokratycznego został wybrany delegatem do Tymczasowej Powiatowej Rady Narodowej w Sanoku i mianowany III wiceprzewodniczącym prezydium PRN^[33]. Podczas pierwszego posiedzenia PRN w Sanoku 2 października 1944 był wiceprzewodniczącym^[34].

Juliusz Bruna zmarł 1 czerwca 1950 w Sanoku^[1]. Został pochowany na Cmentarzu Posada w Sanoku.

7 września 1899 poślubił Bronisławę z domu Józefczyk^[35] (ur. 21 września 1877 w Chyrowie, córka Jana Józefczyka – konduktora kolei żelaznej, zm. 29 listopada 1950^[1]). Mieli synów Tadeusza (ur. 1900)^[35][3], córki Kazimierę Marię (ur. 1902, zamężna z kpt. WP Karolem Zwolińskim)^[35][36], Stefanię (1906-1908)^[35][37][38].

Odznaczenie

• Złoty Krzyż Zasługi (13 czerwca 1950, wraz z Bronisławą odznaczeni w grupie osób wyróżnionych „za przeżycie przeszło 50 lat w jednym związku małżeńskim”)^[39][b]

Uwagi

1. Źródło szkolne podało imię ojca: Jan.
2. Odznaczenie zostało nadane 13 czerwca 1950 przez prezydenta PRL, Bolesława Bieruta. Oznacza to, że postanowienie zostało wydane po śmierci Juliusza Bruny, który zmarł 1 czerwca 1950. Monitor Polski nie wskazał, iż Juliusz Bruna otrzymał Złoty Krzyż Zasługi pośmiertnie.