Kamienica przy ul. Rycerskiej 1 w Bytomiu

Kamienica przy ul. Rycerskiej 1 w Bytomiu – narożna kamienica z 2. połowy XIX wieku w Bytomiu, wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.

Kamienica przy ul. Rycerskiej 1
w Bytomiu

nr rej. : - A/1374/24 z 5 kwietnia 2024 (woj. śląskie)[1] - A/1537/93 z 30 listopada 1993 (woj. katowickie)[2]
Widok z południowego wschodu (2020)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Bytom
Adres	ul. Rycerska 1
Styl architektoniczny	historyzm
Architekt	nieznany
Kondygnacje	4
Ukończenie budowy	1880
Ważniejsze przebudowy	2022–2023 (nadbudowa)
Położenie na mapie Bytomia Kamienica przy ul. Rycerskiej 1 w Bytomiu
Położenie na mapie Polski Kamienica przy ul. Rycerskiej 1 w Bytomiu
Położenie na mapie województwa śląskiego Kamienica przy ul. Rycerskiej 1 w Bytomiu
50°20′49,64″N 18°55′30,12″E

Historia

Na miejscu kamienicy znajdował się w średniowieczu zamek Książąt Śląskich^[3]. Obiekt wzniesiono na starych piwnicach ze sklepieniami kolebkowymi^[4]. Część budynku może pochodzić sprzed XIX wieku, architekt ani dokładna data budowy nie są znani^[5]. Przyjmuje się, że kamienica została wzniesiona około 1860 lub w 1880 roku w stylu historyzmu^[6]. Została przebudowana w 1900 roku, wówczas przybrała wygląd zbliżony do obecnego^[7]. Budynek służył jako hotel „zum weissen Adler”^[5] (Orzeł Biały, Biały Orzeł), od lat 30. XX przemianowany na hotel Schwarzer Adler^[6] (Orzeł Czarny^[4], Czarny Orzeł), w jego piwnicach znajdowała się winiarnia. W latach 20. XX wieku na 1. piętrze znajdowało się kino^[6]. 30 listopada 1993 roku kamienica została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej. A/1374/24)^[2].

Do 2009 roku na parterze znajdowała się przychodnia lekarska Spółdzielni Pracy Lekarzy Specjalistów^[6]. Budynek był następnie nieużytkowany^[4], niszczał kilkanaście lat^[8] i był w złym stanie technicznym, wymagana była wymiana stropów. Remont budynku rozpoczęto w 2022 roku; projekt remontu i nadbudowy opracowało biuro MWArchitekci; planowane jest zachowanie historycznej klatki schodowej^[6]. Nadbudowa zaprojektowana przez Marlenę Wolnik została zbudowana z drewna i była w stanie surowym w lipcu 2023 roku; ma zostać pokryta blachą tytanowo-cynkową^[9]. Kamienica po rewitalizacji ma być ponownie wykorzystywana jako hotel^[8].

Architektura

Budynek w narożu bytomskiego rynku^[6], murowany z cegły^[10], pierwotnie trzykondygnacyjny^[6] (najniższy w kwartale^[6]), podwyższony o jedną drewnianą kondygnację^[9].

Elewacje wykończone eklektycznymi dekoracjami rzeźbiarskimi^[6] w obramieniach okien^[5].