Kenneth Welsh

Kenneth Clifford Welsh^[1] (ur. 30 marca 1942 w Edmonton, zm. 5 maja 2022^[2]) – kanadyjski aktor^[3]. Czterokrotny laureat Nagrody Gemini^[4] i Nagrody Genie^[5].

Kenneth Welsh

Imię i nazwisko	Kenneth Clifford Welsh
Data i miejsce urodzenia	30 marca 1942 Edmonton
Data śmierci	5 maja 2022
Zawód	aktor
Współmałżonek	Donna Haley (rozwód)
Lata aktywności	1964–2022
Odznaczenia

Występował na scenie, w filmie i telewizji. Odtwórca roli złoczyńcy Windoma Earle’a, byłego agenta FBI, który był partnerem i najlepszym przyjacielem agenta Dale’a Coopera (Kyle MacLachlan) w serialu Davida Lyncha Miasteczko Twin Peaks (1990–1991). Wystąpił w roli ojca Katharine Hepburn, granej przez Cate Blanchett w dramacie biograficznym Martina Scorsese Aviator (2004)^[6].

Życiorys

Młodość

Urodził się i dorastał w Edmonton^[1] w kanadyjskiej prowincji Alberta^[7]. Jego ojciec pracował dla Canadian National Railway^[8]. Zainteresowanie teatrem przejawiał już od czasów liceum^[1]. Uczestniczył w programie teatralnym opartym na metodzie aktorskiej Stanisławskiego^[1] na Uniwersytecie Alberty^[9]. Później przeniósł się do Montrealu i został przyjęty do Narodowej Szkoły Teatralnej, którą ukończył w 1965^[1].

Kariera

W 1965 wziął udział w przesłuchaniach na Stratford Festival w Stratford w Ontario, a następnie spędził pierwsze siedem lat swojej kariery na scenie^[10] występując w takich sztukach Williama Shakespeare’a jak Henryk V (1966) jako sir Thomas Grey, Henryk VI (1966) w roli pierwszego mordercy i kapitana Talbota, Wieczór Trzech Króli (1966) jako strażnik i dworzanin, Ryszard III (1967) jako Lord Hastings, Wesołe kumoszki z Windsoru (1967) w roli Fenton, Antoniusz i Kleopatra (1967) jako Oktawiusz Cezar, Hamlet (1969) w roli tytułowego duńskiego księcia, Makbet (1971) jako MacDuff, Jak wam się podoba (1972) jako sir Oliver Martext oraz Król Lear (1972) jako Edgar^[8]. W 1973 opuścił zespół, by wyreżyserować przedstawienie Under Milk Wood^[8] na podstawie tekstu walijskiego poety Dylana Thomasa w Guthrie Theatre w Minneapolis. W 1978 zadebiutował na Broadwayu jako Iwan Kuźmicz Szpekin – naczelnik poczty w Rewizorze^[11]. Był także autorem i wykonawcą uznanego off-broadwayowskiego musicalu kabaretowego Standup Shakespeare (1987)^[12].

Wcielił się w postać d’Artagnana w adaptacji telewizyjnej powieści Aleksandra Dumasa Trzej muszkieterowie (1969), sfilmowanej wersji produkcji scenicznej Festiwalu Stratford w Kanadzie z 1968. Na ekranie grał postacie historyczne, w tym Thomasa E. Deweya, Harry’ego S. Trumana (dwukrotnie), Thomasa Edisona, generała Harry’ego Crerara i Jamesa Bakera^[1]. Wystąpił gościnnie w uznanych serialach telewizyjnych, m.in. Z Archiwum X (1995), Na południe (1996–1999) czy Prawo i porządek (1998). W serialu Star Trek: Discovery (2020) użyczył głosu admirałowi Sennie Talowi.

Nagrody i odznaczenia

W 1977 zdobył nagrodę im. Josepha Jeffersona dla najlepszego aktora za występ w spektaklu Kariera Artura Ui w Goodman Theatre w Chicago^[9]. W 1998 odebrał nagrodę Earle Grey za całokształt twórczości telewizyjnej^[9]. W 1999 otrzymał akademicki tytuł honorowy doktor honoris causa Uniwersytetu Alberty^[13]. W październiku 2004 został odznaczony Orderem Kanady za zasługi w dziedzinie sztuk scenicznych w kraju^[14].

Życie prywatne

Był żonaty z aktorką Donną Haley^[8][9]. Jego syn, Devon (ur. 3 września 1988) to wokalista popowej grupy Majical Cloudz^[13].

Śmierć

Zmarł 5 maja 2022 w wieku 80 lat^[15].

Filmografia

Filmy

• 1980: Fobia jako sierżant Wheeler
• 1984: Zakochać się jako doktor
• 1985: Być doskonałym jako Joe McKenzie
• 1986: Zgaga jako dr Appel
• 1987: Złote czasy radia jako głos radia
• 1988: Krokodyl Dundee II jako Brannigan
• 1988: Inna kobieta jako Donald
• 1994: Wichry namiętności jako szeryf Tynert
• 1994: Życzenie śmierci 5 jako porucznik Mickey King
• 1994: Strażnik czasu jako senator Utley
• 1995: Kryjówka diabła jako detektyw Breech
• 1997: Władza absolutna jako Sandy Lord
• 2000: Pies Baskerville’ów (TV) jako Doktor Watson
• 2001: Zamach na Reagana (TV) jako James Baker
• 2001: Ostrość widzenia jako ks. Crighton
• 2003: Eloise z hotelu Plaza jako sir Wilkes
• 2004: Pojutrze jako wiceprezydent / prezydent Raymond Becker
• 2004: Aviator jako doktor Hepburn
• 2004: The wild guys jako Andy
• 2004: Cud w Lake Placid jako lekarz George Nagobads
• 2005: Czterej bracia jako Robert Bradford
• 2005: Egzorcyzmy Emily Rose jako dr Mueller
• 2005: Mgła jako Tom Malone
• 2005: Karol. Człowiek, który został papieżem jako profesor Wójcik
• 2006: Pakt milczenia jako burmistrz Higgins
• 2007: Jedwab jako major Joncour
• 2007: Fantastyczna Czwórka: Narodziny Srebrnego Surfera jako dr Jeff Wagner
• 2008: Adoration jako Morris
• 2008: Kit Kittredge: Amerykańska dziewczyna jako wujek Hendrick
• 2009: Survival of the Dead jako Patrick O’Flynn
• 2012: The Story of Luke jako Jonas
• 2017: Undercover Grandpa jako Harry
• 2021: The Middle Man jako pan Miller

Seriale

• 1988: Strefa mroku jako Jack Simonson
• 1989–1990: Miasteczko Twin Peaks jako agent Windom Earl
• 1994: Legendy Kung Fu jako Vance Cavanaugh
• 1995: Z Archiwum X jako Simon Gates
• 1996: Na południe jako Randal K. Bolt
• 1998: Prawo i porządek jako Ben O’Dell
• 1999: Na południe jako Cyrus Bolt
• 2004: ReGenesis jako dr Shelby Sloane
• 2004: Kancelaria adwokacka jako sędzia M. Harrod
• 2005: Tajemnice Smallville jako pijany Święty Mikołaj
• 2007: Bionic Woman: Agentka przyszłości jako prof. Howard Samuels
• 2007: Gwiezdne wrota: Atlantyda jako Jamus
• 2011: Przystań jako Cole Glendower
• 2014: The Divide jako Stanley Zale
• 2015: The Expanse jako Frank Degraff
• 2017: Ocaleni jako Andrew Bartok
• 2017: Czarna lista jako Werner von Hauser
• 2017: Szpital nadziei jako Wilfred Jennings
• 2018–2019: Lodge 49 jako Larry Loomis
• 2020: Star Trek: Discovery jako Senna Tal (głos)
• 2021: Charmed jako Fenryk Podły