Klejek czerwonawy

Klejek czerwonawy (Chroogomphus rutilus (Schaeff.) O.K. Mill.) – gatunek grzybów z rodziny klejówkowatych (Gomphidiaceae)^[1].

Klejek czerwonawy

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	borowikowce
Rodzina	klejówkowate
Rodzaj	Chroogomphus
Gatunek	klejek czerwonawy
Nazwa systematyczna
Chroogomphus rutilus (Schaeff.) O.K. Mill Mycologia 56(4): 543 (1964)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Chroogomphus, Gomphidiaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1774 r. Schaeffer nadając mu nazwę Agaricus rutilus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1964 r. Miller, przenosząc go do rodzaju Chroogomphus^[1].

Niektóre synonimy^[1]:

• Agaricus gomphus Pers. 1800
• Agaricus rufescens J.F. Gmel. 1792
• Agaricus rutilus Schaeff. 1774
• Chroogomphus britannicus A.Z.M. Khan & Hora 1978
• Chroogomphus corallinus O.K. Mill. & Watling 1970
• Chroogomphus helveticus subsp. tatrensis (Pilát) Kuthan & Singer 1976
• Chroogomphus rutilus subsp. alabamensis (Singer) Singer 1990
• Chroogomphus rutilus subsp. michoacanensis Singer & Kuthan 1976
• Chroogomphus rutilus (Schaeff.) O.K. Mill. 1964 (subsp. rutilus
• Chroogomphus rutilus (Schaeff.) O.K. Mill. 1964 var. rutilus
• Chroogomphus rutilus var. tatrensis (Pilát) Bon & Courtec. 1987
• Chroogomphus testaceus (Fr.) Příhoda 1987
• Cortinarius rutilus (Schaeff.) Gray [jako Cortinaria rutila] 1821
• Gomphidius corralinus (O.K. Mill. & Watling) Kotl. & Pouzar 1974
• Gomphidius rutilus (Schaeff.) S. Lundell 1937
• Gomphidius rutilus f. testaceus (Fr.) Pilát & Dermek 1974
• Gomphidius rutilus subsp. alabamensis Singer 1946
• Gomphidius testaceus (Fr.) Mussat 1901
• Gomphidius viscidus var. tatrensis Pilát 1926
• Gomphus viscidus sensu auct. 2005

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też pod nazwami: klejek lepki, bedłka lepak, klejówka mała, czop jemiołak, klejówka lepka^[2].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 4–15 cm. Za młodu wypukły z podwiniętym brzegiem, miedzianobrązowy, później trochę wyblakły; stary spłaszczony; wilgotny – silnie śluzowaty, suchy – gładki i błyszczący; bardzo gruby i mięsisty^[3]. Młode owocniki otoczone pajęczynowatą osłoną^[4].

Blaszki

Najpierw miedzianoszare, po dojrzeniu ciemnopurpurowo-brązowe; bardzo grube i rzadkie; często rozwidlone i daleko zbiegające na trzon^[3].

Trzon

Długi i wysmukły, mięsisty, miedzianopomarańczowy do żółtobrązowawego, z delikatnym, zygzakowatym wzorkiem z ochrowej osłony, w stanie suchym czasem ze zgrubiałą strefą pierścieniową^[3].

Miąższ

Pomarańczowożółty, po naciśnięciu po pewnym czasie przebarwiony karminowo. W podstawie trzonu chromowożółty; bez zapachu i o łagodnym smaku^[3].

Wysyp zarodników

Oliwkowoczarny. Zarodniki wydłużone, elipsoidalno-wrzecionowate, gładkie, brązowożółte, o średnicy 17–23 × 5,5–7 µm^[3].

Występowanie i siedlisko

Jest szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej i Europie, podano jego stanowiska także w Korei i Japonii^[5]. W Polsce jest pospolity^[4].

Rośnie w lasach iglastych i mieszanych, na ziemi, pod jodłą pospolitą, sosną zwyczajną i kosodrzewiną. Owocniki pojawiają się od lipca do listopada^[2].

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy^[2]. Jest grzybem jadalnym średniej jakości^[6]. Nie powinien jednak być zbierany przez niezbyt doświadczonych grzybiarzy, istnieje bowiem możliwość pomylenia go z podobnymi, ale silnie trującymi gatunkami, np. zasłonak rudawy (Cortinarius rubellus) czy zasłonakiem rudym (Cortinarius orellanus)^[4].

Gatunki podobne

Klejek alpejski (Chroogomphus helveticus), który ma filcowaty kapelusz. Jadalny.