Kościół św. Wojciecha w Skrzyńsku

Kościół św. Wojciecha w Skrzyńsku – rzymskokatolicki kościół parafialny zlokalizowany we wsi Skrzyńsko w województwie mazowieckim (powiat przysuski). Funkcjonuje przy nim parafia św. Wojciecha.

Kościół św. Wojciecha w Skrzyńsku

nr rej. 435/A/57 z 27.01.1957, 374/A z 21.06.1967 oraz 150/A z 16.03.1982
kościół parafialny
Fasada czołowa
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Skrzyńsko
Adres	pl. Św. Marka 26, 26-400 Skrzyńsko
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Wojciecha w Skrzyńsku
Wezwanie	Wojciech Sławnikowic
Historia Data rozpoczęcia budowy 1760 Data zakończenia budowy 1768 Ważniejsze przebudowy 1909-1910 Aktualne przeznaczenie kościół parafialny, sanktuarium Fundator Karol Szydłowski
Dane świątyni Styl barok Świątynia • materiał bud. • cegła, kamień Wieża kościelna • liczba wież 2
Położenie na mapie gminy Przysucha Kościół św. Wojciecha
Położenie na mapie Polski Kościół św. Wojciecha
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Kościół św. Wojciecha
Położenie na mapie powiatu przysuskiego Kościół św. Wojciecha
51°22′31,1689″N 20°38′54,8470″E

Historia

Elewacja boczna

Pierwszy kościół w pod wezwaniem Trójcy Świętej i św. Wojciecha wzniósł we wsi około 1132 Piotr Włostowic. Był on dedykowany w 1204 przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Henryka Kietlicza. Według kronik w świątyni tej modlił się Piotr Dunin, który naraziwszy się księciu Władysławowi i jego żonie został z ich rozkazu okaleczony i miał tu doznać uzdrowienia, modląc się przed swoim ulubionym obrazem^[1].

Świątynię wzniesiono w latach 1760-1768. Ufundowana została przez starostę uszyckiego, Karola Szydłowskiego. W latach 1909–1910 podwyższono wieże według projektu Jarosława Wojciechowskiego. Na froncie wieże flankują herb fundatora Lubicz. W 2005, podczas wymiany tynków w dolnej części kościoła, dr Jerzy Sikora z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego odkrył ślady pierwotnej świątyni, w postaci wtórnie wykorzystanych kamiennych ciosów oraz romańskie płyty nagrobne z motywem krzyża (obecnie prezentowane na zewnątrz kościoła), a w rozbieranym murze otaczającym kościół romańską chrzcielnicę kielichową i dwa romańskie kapitele kostkowe, które datowane są na XII wiek. Romańskie ciosy są obecnie wyeksponowane w północno-zachodnim murze prezbiterium w północno-wschodnim murze nawy. Być może pierwotny kościół romański z XII wieku można wiązać z fundacją Piotra Włostowica^[2][3][4].

Przy kościele od 1963 funkcjonuje sanktuarium Matki Bożej Staroskrzyńskiej, podniesione do tej godności przez biskupa Jana Kantego Lorka. Obraz koronowano 6 września 1998 i była to pierwsza koronacja w diecezji radomskiej. Obrzędom przewodniczył prymas Józef Glemp w obecności dziewiętnastu biskupów i około 100.000 wiernych. W nocy z 24 na 25 czerwca 2001 wizerunek skradziono, by po kilku dniach odnaleźć go bez koron i ram. 1 września 2002 obraz rekoronowano pod przewodnictwem biskupa Zygmunta Zimowskiego i nadano mu tytuł Matki Pięknej Miłości^[1].

W latach 2011–2013 zbudowano wokół kościoła stacje drogi krzyżowej^[1].

Architektura

Świątynia jest obiektem późnobarokowym, ceglano-kamiennym, zwróconym na północ, dwuwieżowym, częściowo podpiwniczonym, otynkowanym zaprawą wapienną, krytym dachem dwuspadowym. Hełmy wieżowe mają formę pylonów^[1].

Wnętrze

Kościół jest jednonawowy, z węższym prezbiterium i czterema ołtarzami, z których główny (rokokowy, z końca XVIII wieku, wsparty czterema filarami korynckimi) mieści cudowny obraz Matki Bożej Staroskrzyńskiej z XV wieku. Namalował go nieznany artysta, a jego forma nawiązuje do typu Madonn piekarskich. Po lewej znajduje się ołtarz z 1878 z XVII-wieczną rzeźba Chrystusa, a po prawej Matki Bożej Nieustającej Pomocy z zasuwą zdobioną wizerunkiem św. Anny. Pozostałe ołtarze dedykowane są św. Karolowi Boromeuszowi oraz św. Józefowi. W prawej nawie stoi epitafium fundatora wykonane z czerwonego marmuru. Przy kaplicy Jezusa Ukrzyżowanego umieszczone jest epitafium francuskiego generała-inżyniera wojskowego w służbie polskiej, Jana Chrzciciela de Grandville Malletskiego (1846)^[5].

Galeria

• 
  Widok od prezbiterium
• 
  Ołtarz polowy
• 
  Stacja drogi krzyżowej