Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Konfederacja Wolność i Niepodległość

polska eurosceptyczna i skrajnie prawicowa koalicja partyjna Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Remove ads

Konfederacja – polska koalicja o charakterze skrajnie prawicowym[3][4], prawicowo-populistycznym[5] i eurosceptycznym, zawiązana przed wyborami do Parlamentu Europejskiego w 2019 (formalnie zarejestrowana była w nich jako komitet wyborczy wyborców Konfederacja KORWiN Braun Liroy Narodowcy). Od lipca 2019 zarejestrowana jako partia polityczna (o charakterze federacyjnym) pod nazwą Konfederacja Wolność i Niepodległość (Konfederacja Wolnościowcy i Narodowcy).

Szybkie fakty Państwo, Skrót ...
Szybkie fakty
Remove ads

Historia

Podsumowanie
Perspektywa

Działalność do wyborów parlamentarnych w 2019

6 grudnia 2018 decyzję o wspólnym starcie w wyborach europejskich podjęły partie KORWiN i Ruch Narodowy[6]. W styczniu 2019 do koalicji dołączyły organizacja Grzegorza Brauna Pobudka[7] i stowarzyszenie (a następnie także partia) Piotra Liroya-Marca Skuteczni (przy czym Skuteczni byli w koalicji z KORWiN od wyborów samorządowych w 2018 i od listopada tegoż roku tworzyli z nią wspólne koło poselskie Wolność i Skuteczni). Start z jej listy zapowiedziała także działaczka antyaborcyjna Kaja Godek z Fundacji Życie i Rodzina[8].

W lutym 2019 koalicja zaczęła posługiwać się nazwą „Koalicja ProPolska”[9], jednak 27 lutego ogłoszono oficjalną nazwę „Konfederacja KORWiN Braun Liroy Narodowcy”[10]. W marcu złożono wniosek o rejestrację partii o tej nazwie[11].

6 marca do sojuszu dołączyło nieformalne wówczas ugrupowanie Federacja dla Rzeczypospolitej[12]. 14 marca przedstawiciele środowiska kresowego (Włodzimierz Osadczy, Andrzej Zapałowski i Lucyna Kulińska) oraz stowarzyszenie Zdrowy Rozsądek i Akademia Patriotów zapowiedzieli start z list Konfederacji w wyborach do PE[13][14]. 22 marca koło poselskie Wolność i Skuteczni, wraz z przystąpieniem posłów niezrzeszonych Roberta Winnickiego (prezesa RN) i Marka Jakubiaka, przemianowało się na koło poselskie Konfederacja, a jego przewodniczącym (zastępując Piotra Liroya-Marca) został Jacek Wilk[15][16].

6 kwietnia 2019 odbyła się konwencja wyborcza Konfederacji, na której zaprezentowano ostateczny skład list wyborczych do Europarlamentu[17]. Gościem specjalnym konwencji była działaczka społeczna i polonijna Maria Mirecka-Loryś[18].

10 kwietnia do koalicji przystąpiła Partia Kierowców[19] (założona przez polityków działających także w KORWiN – jej prezesami byli kolejno Lech Kędzierski i Bartłomiej Pejo, została wyrejestrowana 19 grudnia 2022[20][21]).

Komitet zarejestrował listy wyborcze we wszystkich okręgach, znaleźli się na nich obaj dotychczasowi europarlamentarzyści partii KORWiN – Robert Iwaszkiewicz i Dobromir Sośnierz[22].

25 kwietnia podczas konferencji prasowej posłowie Konfederacji ogłosili, że nowym przewodniczącym koła zostanie Marek Jakubiak, zastępując Jacka Wilka[23].

1 maja 2019 – w 15. rocznicę wejścia Polski do Unii Europejskiej – Konfederacja wraz ze stowarzyszeniem Marsz Niepodległości oraz Młodzieżą Wszechpolską zorganizowały w Warszawie eurosceptyczny Marsz Suwerenności[24]. 11 maja 2019 przedstawiciele Konfederacji wzięli udział w zorganizowanym przez stowarzyszenie Marsz Niepodległości proteście „Stop 447” pod Kancelarią Prezesa Rady Ministrów i Ambasadą Stanów Zjednoczonych przeciwko amerykańskiej ustawie JUST, która daje amerykańskiemu Departamentowi Stanu możliwość wspierania pozarządowych organizacji zrzeszających ofiary Holocaustu w sprawach roszczeń majątkowych bez spadkobierców[25].

15 maja do koła poselskiego Konfederacji dołączył dotychczas niezrzeszony poseł Robert Majka[26].

Komitet Wyborczy Wyborców Konfederacja KORWiN Braun Liroy Narodowcy na wybory do Parlamentu Europejskiego w 2019 zarejestrował listy we wszystkich trzynastu okręgach[27]. W wyborach do Parlamentu Europejskiego 26 maja 2019 Konfederacja uzyskała 4,55% (4. miejsce), co nie pozwoliło na osiągnięcie progu wyborczego[28].

7 czerwca ogłoszono połączenie Skutecznych i FdR (która ze względu na niewpisanie do rejestru partii zadeklarowała działalność jako stowarzyszenie) w partię o nazwie Federacja Jakubiak-Liroy[29]. 17 dni później obie formacje opuściły Konfederację[30], ich liderzy z czasem wystąpili także z koła poselskiego (powstanie partii FJL ostatecznie nie doszło do skutku). W wyniku rozłamu 28 czerwca nowym przewodniczącym koła poselskiego został Jakub Kulesza z KORWiN[31]. Jednocześnie działacze koalicji zapowiedzieli start jako Konfederacja w jesiennych wyborach parlamentarnych. Tego samego dnia Grzegorz Braun, pozostając ze swoim środowiskiem w Konfederacji, złożył wniosek o rejestrację partii Konfederacja Korony Polskiej[32] (zarejestrowano ją 24 stycznia 2020).

25 lipca 2019 zarejestrowano przez sąd koalicyjną partię, ostatecznie pod nazwą „Konfederacja Wolność i Niepodległość” (z formalnym skrótem „Konfederacja Wolnościowcy i Narodowcy”)[33]. Oprócz tego, ze złożonego wcześniej wniosku Michała Wawera z RN oraz Marka Kułakowskiego i Tomasza Grabarczyka z KORWiN, 4 września zarejestrowano partię pod nazwą „Konfederacja – Koalicja Propolska”[34] (Michał Wawer i Marek Kułakowski byli także – obok Marcina Sypniewskiego z KORWiN – wnioskodawcami rejestracji Konfederacji WiN). 9 sierpnia Konfederację opuściła Kaja Godek wraz z Fundacją Życie i Rodzina[35]. 12 sierpnia do koła poselskiego Konfederacji dołączył Paweł Skutecki, który kilka dni wcześniej opuścił Kukiz’15 (po zawarciu koalicji przez ten ruch z PSL), natomiast opuszczenie koła ogłosił Robert Majka[36]. Dzień później poinformowano o starcie w wyborach z list Konfederacji WiN partii Zjednoczenie Chrześcijańskich Rodzin[37] (kierowanej przez byłego europosła Bogusława Rogalskiego, która nie weszła w skład federacyjnej partii[38]). Tydzień później z kolei Konfederację opuściła grupa polityków, którzy odeszli z KORWiN, wiążąc się ze Skutecznymi[39]. Na początku września ogłoszono przyłączenie się do Konfederacji środowisk rolniczych, których reprezentantami na listach zostali m.in. Wojciech Mojzesowicz (startujący z jej listy już w eurowyborach) i Krzysztof Tołwiński[40] (już po wyborach zorganizowały się one wewnątrz Konfederacji WiN, tworząc 29 listopada Konfederację Rolniczo-Konsumencką, której prezesem został Krzysztof Tołwiński, a wiceprezesami Rafał Foryś i Wojciech Mojzesowicz[41][42][43]). Zawarto również porozumienie z Ogólnopolskim Stowarzyszeniem Wiedzy o Szczepieniach STOP NOP, którego kandydaci (m.in. poseł Paweł Skutecki) także znaleźli się na listach wyborczych[44].

W wyborach komitet Konfederacji WiN został jednym z pięciu komitetów ogólnopolskich[45]. Dzień później komitet ogłosił kandydatów na pierwszych miejscach w poszczególnych okręgach[46]. Poza ogłoszonymi wcześniej środowiskami na listach Konfederacji znaleźli się także liderzy Ligi Narodowej, czy też nieliczni członkowie LPR, WiS i KNP[47]. 21 września odbyła się konwencja programowa Konfederacji, na której ogłoszono jej postulaty[48]. W wyborach, które odbyły się 13 października, partia zdobyła 6,81% głosów i wprowadziła do Sejmu 11 posłów[49] (po pięciu przedstawicieli KORWiN i RN oraz jednego KKP). W Senacie nie uzyskała mandatów. Konfederacja ponownie powołała jednolite koło poselskie, którego przewodniczącym pozostał Jakub Kulesza.

2019–2021

18 listopada 2019 Konfederacja przedstawiła 9 kandydatów mających wziąć udział w zorganizowanych przez tę partię prawyborach prezydenckich. Zostali nimi Krzysztof Bosak (RN), Grzegorz Braun (KKP), Paweł Skutecki (STOP NOP, zakładający także wówczas partię Zjednoczeni – ostatecznie niezarejestrowaną, w 2021 znalazł się w KKP), Krzysztof Tołwiński (KRK), Magdalena Ziętek-Wielomska (żona Adama Wielomskiego) oraz działacze KORWiN: Konrad Berkowicz, Artur Dziambor, Janusz Korwin-Mikke i Jacek Wilk[50]. 18 stycznia 2020 na zjeździe elektorów kończącym prawybory, na kandydata Konfederacji wybrany został Krzysztof Bosak, zwyciężając w ostatnim głosowaniu z Grzegorzem Braunem stosunkiem głosów 163:146. Wcześniej jako ostatni kandydat KORWiN odpadł Artur Dziambor[51]. Kandydatura Krzysztofa Bosaka została zarejestrowana przez PKW[52]. W czerwcowych wyborach uzyskał on 6,78% głosów, zajmując 4. miejsce. Przed II turą Rada Liderów Konfederacji nie udzieliła poparcia żadnemu z kandydatów[53]. Nie uczyniły tego także poszczególne wchodzące w jej skład partie, natomiast liderzy KRK opowiedzieli się za Rafałem Trzaskowskim z PO[54].

We wrześniu 2021 KRK opuściła Konfederację WiN[55].

2022–2023

Po agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę w lutym 2022 doszło do znaczących różnic zdań wewnątrz Konfederacji WiN. Ich powodem były kontrowersyjne i utożsamiane z linią propagandy prorosyjskiej wypowiedzi m.in. Grzegorza Brauna i Janusza Korwin-Mikkego[56]. Wskutek wypowiedzi Janusza Korwin-Mikkego część działaczy KORWiN odcięła się od niego[57]. 8 marca 2022 posłowie Artur Dziambor, Jakub Kulesza i Dobromir Sośnierz opuścili KORWiN, zapowiadając powołanie nowego ugrupowania w ramach Konfederacji WiN[58]. 9 dni później doszło do formalnej zmiany nazwy partii Konfederacja – Koalicja Propolska, w miejsce której zarejestrowano partię Wolnościowcy. 10 maja ogłoszono, że tę nazwę partii przyjęła grupa, która opuściła KORWiN[59][60][61]. Prezesem Wolnościowców został Artur Dziambor.

W czerwcu Andrzej Szlęzak (zasiadający okresowo w klubie Koalicji Obywatelskiej w sejmiku podkarpackim) został pierwszym radnym wojewódzkim Konfederacji, przechodząc z PSL do KORWiN[62] (w 2023 odciął się on jednak od formacji[63]). 15 listopada tego samego roku do KORWiN i Konfederacji dołączył także poseł niezrzeszony Stanisław Tyszka (który wcześniej opuścił Kukiz’15). Następnego dnia wstąpił także do koła poselskiego Konfederacji[64]. 29 listopada tego samego roku KORWiN przemianowała się na Nową Nadzieję[65].

W listopadzie Sąd Partyjny Konfederacji zadecydował o usunięciu Marka Kułakowskiego (Wolnościowcy) z Rady Liderów Konfederacji pod zarzutem „zapowiedzi działań na szkodę Konfederacji”[66][67].

14 grudnia Jakub Kulesza został odwołany z funkcji przewodniczącego koła poselskiego Konfederacji, a na jego następcę został wybrany Krzysztof Bosak[68].

10 lutego 2023 decyzją Sądu Partyjnego Konfederacji WiN Artur Dziambor został usunięty z jej listy członków[69]. W następstwie tej decyzji, trzy dni później posłowie Wolnościowców ogłosili opuszczenie koła Konfederacji i utworzenie własnego koła poselskiego[70].

14 lutego wybrano współprzewodniczących Rady Liderów Konfederacji WiN, którymi zostali prezes NN Sławomir Mentzen (który 15 października 2022 zastąpił jako szef tej partii jej założyciela Janusza Korwin-Mikkego) i wiceprezes RN Krzysztof Bosak[71].

31 marca Konfederacja Korony Polskiej zawarła porozumienie o współpracy z partią Ruch Prawdziwa Europa[72][73]. Cztery dni później została zarejestrowana powołana w 2022 przez działaczy RN ze względów techniczno-formalnych Partia Konserwatywna (Konserwatyści)[74][75].

12 maja Robert Winnicki w związku ze złym stanem zdrowia podjął decyzję o rezygnacji ze stanowiska funkcji prezesa Ruchu Narodowego oraz szefa sztabu Konfederacji, a p.o. prezesa RN został Krzysztof Bosak[76]. 21 lipca do RN i koła Konfederacji przystąpiła posłanka Anna Siarkowska, przechodząc z Suwerennej Polski i klubu PiS[77]. 10 dni później do koła Konfederacji wrócił Dobromir Sośnierz (w związku z czym przestało istnieć koło poselskie Wolnościowców, których członkiem poseł pozostał)[78].

Od 2023

W wyborach parlamentarnych Konfederacja wystawiła listy we wszystkich okręgach do Sejmu oraz w 65 ze 100 okręgów do Senatu. Oprócz członków partii reprezentowanych w Radzie Liderów ugrupowania oraz osób bezpartyjnych, członków Ruchu PE (którego prezes Mirosław Piotrowski wystartował do Senatu, a wiceprezes do Sejmu) i Dobromira Sośnierza z Wolnościowców, z ramienia Konfederacji wystartowali do Sejmu radny sejmiku podlaskiego Stanisław Derehajło z Porozumienia i prof. Michał Wojciechowski z UPR oraz do Senatu także pojedynczy działacze Prawicy Rzeczypospolitej i Samoobrony[79]. W dwóch okręgach do Senatu w konkurencji do kandydatów Konfederacji wystartowali związani z nią kandydaci partii Zjednoczeni Ponad Podziałami[80]. W wyborach do Sejmu Konfederacja uzyskała 7,16% głosów, otrzymując 18 mandatów[81]. Ponownie żaden jej kandydat nie został wybrany do Senatu[82]. Po wyborach z Rady Liderów został usunięty Janusz Korwin-Mikke, który nie uzyskał poselskiej reelekcji. Zawieszono go też na miesiąc w prawach członka federacyjnej partii[83] (w styczniu 2024 poinformował o procesie rejestracji kolejnej partii pod nazwą KORWiN[84]). Rada Liderów uchyliła także funkcję współprzewodniczących Konfederacji WiN. W nowej kadencji Sejmu przewodniczącym klubu Konfederacji został Stanisław Tyszka, a Krzysztof Bosak został wybrany na wicemarszałka izby.

W wyborach samorządowych w 2024 Konfederacja WiN współtworzyła KWW Konfederacja i Bezpartyjni Samorządowcy (podejmując współpracę ze środowiskiem wywodzącym się z Bezpartyjnych Samorządowców, które dokonało rozłamu w tym ruchu)[85]. Komitet uzyskał 7,23% głosów w skali kraju w wyborach do sejmików, w których uzyskał 6 mandatów (2 dla kandydatów związanych z Nową Nadzieją, 1 dla lidera Porozumienia oraz 3 dla środowisk bezpartyjnych). Dwa mandaty komitet uzyskał w sejmiku województwa podkarpackiego (otrzymali je Adam Berkowicz z NN i Mirosław Majkowski – radny Przemyśla związany wcześniej z Kukiz’15, który związał się z Konfederacją), a po jednym w sejmikach województw lubelskiego (Krzysztof Frejowski związany z NN), podlaskiego (reelekcję uzyskał kierujący Porozumieniem Stanisław Derehajło), świętokrzyskiego (Katarzyna Suchańska – radna Kielc, do niedawna jedna z liderek BS) i mazowieckiego (reelekcję uzyskał Konrad Rytel z Mazowieckiej Wspólnoty Samorządowej, także do niedawna jeden z liderów BS)[86]. Kilkudziesięciu kandydatów związanych z Konfederacją startowało w wyborach na włodarzy, w tym około 30 na prezydentów miast. Patryk Marjan z NN wygrał w II turze wybory na prezydenta Bełchatowa, startując z ramienia KWW Bełchatowianie[87].

W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2024 ugrupowanie wystartowało jako Konfederacja WiN. Oprócz NN, RN, KKP i prezesa Ruchu PE z jej list wystartowali także przedstawiciele partii Polska Jest Jedna (w tym bezpartyjny wówczas poseł Grzegorz Płaczek)[88][89]. W wyborach Konfederacja zajęła 3. miejsce, uzyskując 12,08% głosów i otrzymując 6 mandatów. 3 zdobyli przedstawiciele NN (Marcin Sypniewski, szef klubu poselskiego Konfederacji Stanisław Tyszka i rzeczniczka koalicji Ewa Zajączkowska-Hernik), 2 RN (Anna Bryłka i Tomasz Buczek), a 1 KKP (prezes partii Grzegorz Braun)[90]. Przedstawiciele NN przystąpili do Europy Suwerennych Narodów, a deputowani RN i KKP nie znaleźli się początkowo w żadnej frakcji[91]. 1 października 2024 europosłowie RN dołączyli do grupy Patrioci za Europą[92].

10 stycznia 2025 przewodniczącym klubu poselskiego Konfederacji został Grzegorz Płaczek, który zastąpił na tym stanowisku wybranego do Parlamentu Europejskiego Stanisława Tyszkę (7 miesięcy po wygaśnięciu przez niego mandatu poselskiego)[93].

W wyborach prezydenckich w 2025 jako kandydat Konfederacji WiN ogłoszony został prezes NN Sławomir Mentzen. Start ogłosił jednak także prezes KKP Grzegorz Braun, w związku z czym 17 stycznia 2025 został on wykluczony z Konfederacji, a 8 marca usunięto z tej partii także posła Włodzimierza Skalika, w wyniku czego KKP utraciła reprezentację w Radzie Liderów Konfederacji WiN (wykluczono także zasiadającego do tej pory w RL Roberta Iwaszkiewicza z KORWiN, popierającej kandydaturę Grzegorza Brauna)[94]. Dwa dni później Włodzimierz Skalik i drugi z posłów należących do KKP Roman Fritz ogłosili opuszczenie klubu poselskiego Konfederacji[95] (w klubie pozostał trzeci z dotychczasowych posłów KKP, bezpartyjny Andrzej Zapałowski).

Remove ads

Program

Podsumowanie
Perspektywa
Thumb
Flagi Konfederacji na demonstracji Młodzieży Wszechpolskiej przeciwko polityce Unii Europejskiej w 2023[96]

Ugrupowania wchodzące w skład Konfederacji reprezentują poglądy należące do różnych prawicowych nurtów (głównie narodowy konserwatyzm i konserwatywny libertarianizm, także narodowy liberalizm[97]). Wskazuje się na nacjonalistyczny[98] i prawicowo-populistyczny[99] charakter ugrupowania. Według twórców koalicji ideą partii jest skupienie środowisk deklarujących poglądy wolnościowe, narodowe, konserwatywne i proobywatelskie[100]. Spoiwem koalicji są postulaty eurosceptyczne[10][101] oraz postawy antyukraińskie[102]. Przedstawiciele Konfederacji określają swe ugrupowanie „uniosceptycznym”, co ma na celu podkreślenie sceptycznego podejścia do Unii Europejskiej, a nie Europy[103]. Opowiedzieli się za demontażem UE[104], jednocześnie chcąc pozostawienia strefy Schengen i EOG[105].

Podczas konwencji programowej 21 września 2019 w Warszawie Konfederacja Wolność i Niepodległość zaprezentowała program wyborczy pt. „Polska dla Ciebie. Piątka Konfederacji", wypracowany przez wszystkie środowiska związane z komitetem wyborczym Konfederacji. Główne postulaty przyjęte przez formację to[48][106][107]:

  • 1000+ – powszechna ulga podatkowa: redukcja PIT do 0%, dobrowolność składek ZUS oraz zniesienie akcyzy na benzynę, obcięcie wydatków (lecz bez sprecyzowania, jakich);
  • Szybkie i sprawiedliwe sądy – zbudowanie aparatu pomocniczego w sądach, ich cyfryzacja i uproszczenie procedur;
  • Bon edukacyjny i bon kulturalny – prywatyzacja szkolnictwa, kultury i sztuki, finansowanie ich poprzez bony, przeciwdziałanie ruchowi LGBT;
  • Bezpieczeństwo narodowe – ograniczenie przyjmowania uchodźców i imigrantów, sprzeciwienie się ustawie JUST, propagacja polskiej wizji historycznej i kulturowej;
  • Zdrowe życie – obrona życia, ochrona środowiskowa, ochrona lasów, zdrowa żywność.

Pozostałymi postulatami ugrupowania są:

  • przyjęcie neutralności w konfliktach zbrojnych na Bliskim Wschodzie i zaprzestanie angażowania polskich żołnierzy[108];
  • utrzymanie waluty narodowej, tj. złotego[109];
  • likwidacja podatku dochodowego[110];
  • przywrócenie kary śmierci dla nadzwyczajnych przestępstw[111];
  • liberalizacja przepisów dot. pozwolenia na broń palną[112];
  • ograniczenie imigracji z państw pozaeuropejskich[109];
  • decentralizacja i debiurokratyzacja państwa[109];
  • wyrównanie dopłat rolniczych do reszty państw UE[6].

W kolejnych latach partia przedstawiła kolejne programy[113]:

  • „Polska na nowo. Program dla Polski po lockdownie”, 2021.
  • „Po stronie Polski. Program merytorycznej alternatywy dla Polski”, 2022.
  • „Konstytucja Wolności. Program wyborczy”, 2023.

W 2020 do wyborów prezydenckich Krzysztof Bosak startował z programem „Nowy Porządek. Tezy Konstytucyjne”.

Program z lipca 2022 zawiera postulaty z zakresu polityki gospodarczej i energetycznej oraz polityki zagranicznej, bezpieczeństwa i obronności[114].

Remove ads

Działacze

Podsumowanie
Perspektywa
Zobacz też kategorię: Politycy Konfederacji Wolność i Niepodległość.
Thumb
Grupa polityków Konfederacji w Sejmie (2022)

Zarząd

W skład zarządu wchodzi będąca organem decyzyjnym partii 12-osobowa Rada Liderów sprawująca kolegialne przywództwo, a także skarbnik i sekretarz[115][116].

Członkowie Rady Liderów:

Sekretarz:

Skarbnik:

Posłowie na Sejm

Przewodniczący Koła/Klubu Poselskiego

Klub poselski w Sejmie RP X kadencji

Więcej informacji Nowa Nadzieja, Ruch Narodowy ...

Byli członkowie:

Koło poselskie w Sejmie RP IX kadencji

Więcej informacji Ruch Narodowy, Nowa Nadzieja ...

Wcześniejsi członkowie (do 13 lutego 2023, założyli koło Wolnościowców, potem niezrzeszeni):

Koło poselskie w Sejmie RP VIII kadencji

Pod koniec kadencji:

Wcześniejsi członkowie:

Wszyscy posłowie Konfederacji na Sejm VIII kadencji zostali wybrani z list komitetu Kukiz’15.

Posłowie do Parlamentu Europejskiego

Posłowie do Parlamentu Europejskiego X kadencji

Więcej informacji Europa Suwerennych Narodów, Nowa Nadzieja ...

Były:

Remove ads

Kompozycja

Więcej informacji Partia, Ideologia ...

Poparcie w wyborach

Wybory do Parlamentu Europejskiego

Więcej informacji Wybory, Głosy ...

Wybory parlamentarne

Więcej informacji Wybory, Sejm ...

Wybory samorządowe (KWW Konfederacja i Bezpartyjni Samorządowcy)

Więcej informacji Wybory, Sejmiki województw ...

Wybory prezydenckie

Więcej informacji Wybory, Kandydat ...
Remove ads

Uwagi

  1. [a]
    Od 24 czerwca 2024, wcześniej bezpartyjny.
  2. [b]
    Od 26 czerwca 2024, zastąpił Grzegorza Brauna.
  3. [c]
    Od 26 czerwca 2024, zastąpił Stanisława Tyszkę.
  4. [d]
    Od 21 lipca 2023, wybrana z listy Prawa i Sprawiedliwości (przeszła z klubu PiS i Suwerennej Polski).
  5. [e]
    Od 15 listopada 2022, wybrany z listy Polskiego Stronnictwa Ludowego (przeszedł z koła Kukiz’15-Demokracja Bezpośrednia).

Przypisy

Linki zewnętrzne

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads