Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Wybory parlamentarne w Polsce w 2023 roku

wybory parlamentarne w Polsce Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Wybory parlamentarne w Polsce w 2023 roku
Remove ads

Wybory parlamentarne w Polsce w 2023 rokuproces wyborczy, mający na celu wyłonienie nowych członków parlamentu Rzeczpospolitej Polskiej w liczbie 460 posłów oraz 100 senatorów, na drodze ogólnopolskiego głosowania, zarządzonego na 15 października przez prezydenta Andrzeja Dudę, podpisanego 8 sierpnia tegoż roku[1].

Szybkie fakty Państwo, Rodzaj ...
Thumb
Baner Mateusza Morawieckiego na fasadzie kamienicy przy ul. Chopina 2 w Katowicach
Thumb
Mural z czasu wyborów w Katowicach
Thumb
Donald Tusk na spotkaniu z wyborcami w Koszalinie

Frekwencja w wyborach wyniosła 74,38%[2], ustanawiając rekord największej frekwencji wyborczej w całej historii III Rzeczypospolitej. Dotychczasowy rekord frekwencji wynosił 68,23%[3] i miał miejsce w drugiej turze wyborów prezydenckich w 1995. Razem z wyborami do parlamentu odbyło się także referendum ogólnokrajowe[4], jednak w wyniku niewystarczającej frekwencji wynik tego głosowania nie był wiążący.

Remove ads

Kalendarz wyborczy

Podsumowanie
Perspektywa
Thumb
Obwodowa Komisja Wyborcza nr 303 i 304 w Warszawie
Thumb
Obwodowa Komisja Wyborcza nr 95 w Szczecinie
Thumb
Obwodowa Komisja Wyborcza Hanower II (nr 188) w Laatzen (Niemcy)
Thumb
Nowo wybrani parlamentarzyści reprezentujący w parlamencie Lewicę Razem. Od lewej (zgodnie z ruchem wskazówek zegara): Magdalena Biejat, Maciej Konieczny, Adrian Zandberg, Anna Górska, Dorota Olko, Joanna Wicha, Paulina Matysiak, Daria Gosek-Popiołek i Marcelina Zawisza
Thumb
Seminarium dla nowo wybranych posłów X kadencji w Sali Posiedzeń Sejmu, 25 października 2023

Najwcześniejszy możliwy termin przeprowadzenia ogólnopolskiego głosowania w 2023 roku przypadał na dzień 15 października, zaś najpóźniejszą datą możliwą do wyboru był dzień 11 listopada. W oparciu o interpretację artykułu 194. Kodeksu wyborczego[5], prezydent dokonał wyboru najwcześniejszego z możliwych terminów. Kalendarz wyborczy, ustanowiony przez prezydenta RP[6], wyglądał następująco:

  • do 28 sierpnia
    • złożenie zawiadomień o utworzeniu komitetów wyborczych
    • powołanie okręgowych komisji wyborczych
  • od 1 września do 12 października
    • Składanie przez wyborców wniosków o:
      • wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania w miejscu pobytu w dniu wyborów,
      • zmianę miejsca głosowania.
    • składanie przez żołnierzy pełniących zasadniczą służbę wojskową albo odbywających ćwiczenia wojskowe, a także ratowników odbywających zasadniczą służbę w obronie cywilnej poza miejscem stałego zamieszkania oraz policjantów z jednostek skoszarowanych, funkcjonariuszy Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Służby Więziennej pełniących służbę w systemie skoszarowanym wniosków o zmianę miejsca głosowania
  • do 6 września
    • zgłoszenie list kandydatów na posłów i kandydatur na senatorów
  • do 11 września
    • utworzenie obwodów głosowania w zakładach leczniczych, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych oraz oddziałach zewnętrznych takich zakładów i aresztów, domach studenckich i zespołach tych domów, a także ustalenie ich granic, siedzib i numerów.
  • do 15 września
    • podanie do publicznej wiadomości informacji o numerach i granicach obwodów głosowania oraz o siedzibach obwodowych komisji wyborczych, w tym o lokalach przystosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych, a także o możliwości głosowania korespondencyjnego i głosowania przez pełnomocnika,
    • zgłaszanie przez kapitanów statków wniosków o utworzenie obwodów głosowania na polskich statkach morskich,
    • zgłaszanie kandydatów na członków komisji wyborczych przez pełnomocników komitetów wyborczych
  • do 25 września
    • powołanie obwodowych komisji wyborczych,
    • podanie do publicznej wiadomości informacji o numerach i granicach obwodów głosowania utworzonych za granicą oraz o siedzibach obwodowych komisji wyborczych,
  • od 30 września do 13 października
    • nieodpłatne rozpowszechnianie w programach publicznych nadawców radiowych i telewizyjnych audycji wyborczych przygotowanych przez komitety wyborcze
  • do 2 października
    • zgłaszanie zamiaru głosowania korespondencyjnego przez wyborców niepełnosprawnych, w tym za pomocą nakładek na karty do głosowania sporządzanych w alfabecie Braille’a, oraz przez wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat,
    • zgłaszanie zamiaru skorzystania z prawa do bezpłatnego transportu do lokalu wyborczego lub bezpłatnego transportu powrotnego przez wyborców niepełnosprawnych oraz przez wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat, w gminie, w której w dniu wyborów nie funkcjonuje gminny przewóz pasażerów,
  • do 5 października
    • podanie przez okręgowe komisje wyborcze, w formie obwieszczenia, informacji o zarejestrowanych kandydatach na posłów oraz zarejestrowanych kandydatach na senatorów,
    • podanie do publicznej wiadomości w gminach wiejskich lub miejsko-wiejskich bezpłatnego gminnego przewozu pasażerskiego w dniu wyborów, o którym mowa w art. 37f § 1 Kodeksu wyborczego
  • do 6 października
    • składanie wniosków o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania przez wyborców niepełnosprawnych oraz przez wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat
  • do 10 października
    • składanie przez komitety wyborcze wyborców zrzeszonych w zarejestrowanych organizacjach mniejszości narodowych oświadczeń do Państwowej Komisji Wyborczej o korzystaniu ich list kandydatów na posłów ze zwolnienia z warunku określonego w art. 196 § 1 Kodeksu wyborczego, tj. obowiązku przekroczeniu progu wyborczego.
    • składanie przez wyborców przebywających za granicą wniosków o ujęcie ich w spisie wyborców w obwodach głosowania utworzonych za granicą,
    • składanie przez wyborców przebywających na polskich statkach morskich wniosków o ujęcie ich w spisach wyborców w obwodach głosowania utworzonych na tych statkach
  • do 12 października
    • poinformowanie wyborców niepełnosprawnych oraz wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat, którzy zgłosili zamiar skorzystania z prawa do transportu do lokalu wyborczego, o godzinie transportu w dniu głosowania
  • 13 października (godz. 24:00) – zakończenie kampanii wyborczej i rozpoczęcie ciszy wyborczej, która potrwa do zakończenia głosowania we wszystkich obwodach w Polsce
  • 14 października – przekazanie przewodniczącym obwodowych komisji wyborczych spisów wyborców
  • 15 października 2023 – głosowanie w godz. 7:00–21:00
Remove ads

Sytuacja na scenie politycznej przed wyborami

Podsumowanie
Perspektywa

Do ogłoszenia wyborów doszło podczas trwających od 2015 koalicyjnych rządów tzw. Zjednoczonej Prawicy. Swój start zapowiedziały wszystkie największe siły polityczne reprezentowane w Sejmie IX kadencji, od pewnego czasu nie będące tylko partiami politycznymi, ale ruchami koalicyjnymi, skupiającymi wokół siebie ponad 20 większych i mniejszych ugrupowań. Główne ruchy polityczne, które podjęły walkę w wyborach to:

W wyborach do Senatu Koalicja Obywatelska, Trzecia Droga i Lewica nawiązały współpracę w ramach tzw. paktu senackiego[13].

Remove ads

Rejestracja komitetów wyborczych

W przewidzianym terminie zgłaszania komitetów wyborczych zawnioskowano o rejestrację 94 komitetów, spośród których zarejestrowano 85, na które składały się 2 komitety koalicyjne, 40 partii politycznych oraz 43 komitety wyborcze wyborców.

Do obu izb parlamentu startowało 46 komitetów, trzy tylko do Sejmu, a pozostałe 36 wybierano tylko do Senatu[14]. Siedem z nich, tj. PiS, KO, NL, TD, Konfederacja, Bezpartyjni Samorządowcy oraz Polska Jest Jedna, uzyskały prawo ogólnopolskiej rejestracji kandydatów we wszystkich okręgach wyborczych.

Wynik wyborów

Podsumowanie
Perspektywa

W wyniku głosowania pięć komitetów wyborczych uzyskało mandaty poselskie. Zwycięski komitet wyborczy Prawo i Sprawiedliwość zdobył 35,38% głosów. Tym samym ta partia, jako pierwsza od 1989 roku, wygrała wybory parlamentarne po raz trzeci z rzędu – jednak w przeciwieństwie do wyborów w 2015 i 2019, jej komitet nie uzyskał większości mandatów, potrzebnych do utworzenia rządu. Do Sejmu dostały się także: Koalicja Obywatelska (30,70%), Trzecia Droga PSL-PL2050 (14,40%), Nowa Lewica (8,61%) oraz Konfederacja WiN (7,16%)[15][16].

27 listopada 2023, w wyniku wyborów, powstał trzeci rząd premiera Mateusza Morawieckiego[17], który 11 grudnia 2023 nie uzyskał wotum zaufania w Sejmie (190 głosów za, 266 przeciw)[18]. W tym samym dniu KO, TD i Lewica zgłosiły Donalda Tuska (przewodniczącego PO) na stanowisko premiera[19], a Sejm wybrał go na ten urząd (większością 248 głosów „za” przy 201 głosach „przeciw”)[20][21]. 12 grudnia przedstawił listę kandydatów do swojego gabinetu[22], a także wygłosił exposé[23]. Tegoż dnia Sejm na jego wniosek dokonał wyboru nowej Rady Ministrów[24] („za” zagłosowało 248 posłów, „przeciw” oddano 201 głosów)[25], a dzień później zaprzysiężony został trzeci rząd Donalda Tuska[26].

Remove ads

Komitety wyborcze do Sejmu i Senatu

Podsumowanie
Perspektywa
Więcej informacji Nr listy, Komitet wyborczy ...

Inne partie startujące z list danych komitetów:

Więcej informacji Nr listy, Komitet wyborczy ...
  1. Z ramienia NK wystartowali także członkowie Frontu i 1 członek Samoobrony Rzeczpospolitej Polskiej.
  2. Jako komitet mniejszości narodowej zwolniony z obowiązku przekraczania progu wyborczego. Z jego list wystartowali członkowie partii Regionalna. Mniejszość z Większością.

W 17 okręgach listy do Sejmu zarejestrował komitet partii Polska Liberalna Strajk Przedsiębiorców, jednak dwa dni przed głosowaniem wycofał się ze startu[27].

Więcej informacji Komitet wyborczy, Lider ...
Remove ads

Obwody głosowania

Więcej informacji Obwody głosowania, Typ obwodu ...

Listy wyborcze w poszczególnych okręgach oraz ich liderzy

Podsumowanie
Perspektywa

Poniższe zestawienie zostało opracowane na podstawie danych z serwisu informacyjnego PKW[28].

Więcej informacji Okręg, Bezpartyjni Samorządowcy ...
Więcej informacji Okręg wyborczy, Nazwa Komitetu ...
Remove ads

Lista kandydatów do Senatu

Podsumowanie
Perspektywa

Poniższe zestawienie zostało opracowane na podstawie danych z serwisu informacyjnego PKW[28].

Więcej informacji Okręg, Prawo i Sprawiedliwość ...
Remove ads

Debaty przedwyborcze

Więcej informacji Data, Organizator ...

Głosowanie, frekwencja i wyniki wyborów

Podsumowanie
Perspektywa

Wyniki wyborów do Sejmu RP

Thumb
Posłowie Sejmu po wyborach 2023
Więcej informacji Komitet wyborczy, Głosy ...

Podział mandatów i rozkład procentowy poparcia w wyniku wyborów z uwzględnieniem podziału na późniejszą koalicję rządzącą w kolejności: ugrupowania rządowe, opozycja parlamentarna i pozaparlamentarna (komitety, które nie przekroczyły 1% poparcia w skali kraju, potraktowano zbiorczo):

157 65 26 194 18
KO TD NL PiS Konf.
KO TD NL PiS Konf.
Thumb
Wyniki wyborów do Sejmu 1991–2023

Wyniki głosowania w skali okręgów

Wszystkie dane wyrażono w procentach

Więcej informacji Okręg, Nazwa ...

Podział mandatów w skali okręgów

Thumb
Podział mandatów w okręgach
Więcej informacji Okręg, Nazwa ...

Wyniki wyborów do Senatu RP

Thumb
Zwycięzcy w poszczególnych okręgach w wyborach do Senatu RP
Więcej informacji Komitet wyborczy, Głosy ...

Podział mandatów i rozkład procentowy poparcia w wyniku wyborów z uwzględnieniem podziału na późniejszą koalicję rządzącą w kolejności: ugrupowania rządowe, opozycja parlamentarna i pozaparlamentarna (komitety, które nie przekroczyły 1% poparcia w skali kraju, potraktowano zbiorczo):

41 11 9 5 34
KO TD NL KWW PiS
KO TD NL PiS Konf. BS

Frekwencja

Do wzięcia udziału w głosowaniu uprawnionych było 29 532 595 osób. Frekwencja do godz. 12:00 wyniosła 22,59%, do godz. 17:00 – 57,54%, a ostateczna 74,38%[40]. Najwyższą frekwencję odnotowano w województwie mazowieckim (79,27%), a najniższą w województwie opolskim (66,55%). Najniższą frekwencję odnotowano w gminie Bolesław (50,84%), a najwyższą w gminie Klwów (90,57%).

Remove ads

Ważność wyborów

11 stycznia 2024 Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego (nieuznawana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej[41] oraz przez trzy inne izby Sądu Najwyższego[42]) uchwałą uznała wybory za ważne[43].

Sondaże

Thumb

Uwagi

  1. W porównaniu z mandatami Polskiego Stronnictwa Ludowego zdobytymi w wyborach w 2019.
  2. W porównaniu z mandatami Sojuszu Lewicy Demokratycznej zdobytymi w wyborach 2019.
  3. W porównaniu z wynikiem KWW Koalicja Bezpartyjni i Samorządowcy z wyborów w 2019.
  4. W porównaniu z mandatami Polskiego Stronnictwa Ludowego zdobytymi w wyborach w 2019.
  5. W porównaniu z mandatami Sojuszu Lewicy Demokratycznej zdobytymi w wyborach 2019.
  6. W porównaniu z wynikiem KWW Koalicja Bezpartyjni i Samorządowcy z wyborów w 2019.

Przypisy

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads