Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Konflikt izraelsko-irański
konflikt dwóch państw na Bliskim Wschodzie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Konflikt izraelsko-irański, znany również jako izraelsko-irańska wojna zastępcza (ang. proxy war)[1] lub izraelsko-irańska zimna wojna[2] – stan napięcia, rywalizacji ideologicznej oraz konfliktów zbrojnych pomiędzy Izraelem i Iranem oraz ich sojusznikami na Bliskim Wschodzie trwający od 1985 roku.
Ten artykuł dotyczy trwającego wydarzenia. Informacje w nim zamieszczone mogą się zmienić lub zdezaktualizować wraz z postępem zdarzenia, a początkowe doniesienia mogą być niepewne. Ostatnie zmiany tego artykułu mogą nie odzwierciedlać najbardziej aktualnych informacji.
.png)
Dawniej, kierując się „doktryną peryferii” Cesarstwo Iranu i Izrael utrzymywały bliskie stosunki, postrzegając kraje arabskie jako wspólne zagrożenie. Po rewolucji islamskiej (1979) Iran oficjalnie zerwał wzajemne stosunki, mimo to Izrael potajemnie wspierał swojego dawnego sojusznika w jego konflikcie z Irakiem[3].
Otwarty rozłam pojawił się w 1985 roku i był on wywołany szkoleniem i dozbrajaniem szyickiego Hezbollahu przez Iran (działający jako protektor szyizmu na świecie) podczas inwazji Izraela na Liban, a następnie wspieraniem innych milicji szyickich przez cały okres izraelskiej okupacji południowego Libanu aż do 2000 roku[3].
Rewolucja islamska w 1979 roku pozwoliła również irańskim islamistom na oficjalne nawiązanie stosunków z już wcześniej wspieraną przez nich Organizacją Wyzwolenia Palestyny, a później z Palestyńskim Islamskim Dżihadem i Hamasem[4].
Ideologicznie Iran otwarcie dąży do zniszczenia Izraela oraz zastąpienia go jednopaństwowym rozwiązaniem palestyńskim (choć Iran dawniej popierał również rozwiązanie dwupaństwowe)[3][5], przez co Izrael postrzega Iran jako zagrożenie egzystencjalne[6], któremu nie może pozwolić na zdobycie broni jądrowej[7].
W tym celu Izrael wspiera irańskich rebeliantów, takich jak Ludowi Mudżahedini Iranu[8][9], przeprowadza ataki powietrzne na sojuszników Iranu w Syrii i likwiduje irańskich naukowców zajmujących się energią jądrową[10].
W 2025 roku konflikt przerodził się w regularną wojnę izraelsko-irańską.
Remove ads
Wydarzenia będące elementem konfliktu
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads