Konflikt izraelsko-palestyński (2014)

Po serii wydarzeń w 2014 roku nastąpiła eskalacja konfliktu izraelsko-palestyńskiego. Wydarzenia te obejmują załamanie rozmów izraelsko-palestyńskich wspieranych przez Stany Zjednoczone, porwanie i zabójstwo trzech izraelskich nastolatków, następnie porwanie i zabójstwo palestyńskiego nastolatka Muhammada Abu wybudowanie przez Hamas podziemnych tuneli biegnących przez terytorium Izraela^[27] oraz nasilenie ataków rakietowych na Izrael przez bojowników Hamasu w odpowiedzi na atak izraelskich wojsk na bojowników Hamasu w Zachodnim Brzegu^[28]. 8 lipca 2014 r. Siły Obronne Izraela (IDF) na obszarze Strefy Gazy rozpoczęły operację „Ochronny Brzeg”^[29] (hebr. ‏מִבְצָע צוּק אֵיתָן‎, arab. ‏العملية حافة واقية‎).

Operacja Ochronny Brzeg

konflikt izraelsko-palestyński
Żelazna Kopuła likwidująca rakietę wystrzeloną ze Strefy Gazy
Czas	8 lipca – sierpień 2014
Miejsce	Strefa Gazy
Terytorium	Palestyna  Izrael
Przyczyna	– porwanie i zabójstwo 16-letniego palestyńczyka Muhammada Abu Chudajra w odwecie za uprowadzenie i zabicie trzech izraelskich nastolatków; -wybudowanie przez Hamas podziemnych tuneli biegnących do terytorium Izraela; -nasilenie ataków rakietowych na Izrael przez bojowników Hamasu w odpowiedzi na atak izraelskich wojsk na bojowników Hamasu w Zachodnim Brzegu.
Wynik	zwycięstwo ogłoszone przez obie strony[1] – według Izraela Hamas został poważnie osłabiony i nie osiągnął swoich żądań[2] – według Hamasu siły izraelskie zostały wyparte ze Strefy Gazy[3]
Strony konfliktu
Izrael Siły Obronne Izraela Południowe Dowództwo USA (wsparcie zbrojeniowe)[4][5]  Palestyna:  Hamas Palestyński Islamski Dżihad LFWP[6] DFWP Ludowe Komitety Oporu  Fatah[7] Brygady Abd Allaha Azzama[8]
Dowódcy
Binjamin Netanjahu Mosze Ja’alon Beni Ganc Amir Eszel Ram Rotberg Sami Turdżeman Miki Edelsztajn Joram Kohen Chalid Maszal Isma’il Hanijja Muhammad Dajf Ramadan Szallah
Siły
ok. 176 500 żołnierzy[9] ok. 445 000 rezerwistów[9] Brygady al-Kassam: 10 000[10] – 40 000[11] ok. 5000[12]
Straty
wg Izraela: 63 żołnierzy, 2 cywilów i 1 tajski pracownik zabici; 400 żołnierzy[13] i 23 cywilów rannych[14]; 1 żołnierz porwany wg Hamasu: 146 żołnierzy zabitych[15][16] i 2 porwanych[17][18] Ministerstwo Zdrowia Strefy Gazy: 150 zabitych i 8900 rannych[19] Palestyńskie Centrum Praw Człowieka: 1432 zabitych (1219 cywilów)[20] ONZ OCHA: 1439 zabitych (926 cywilów, 191 bojowników, 322 nieznanych)[21] ITIC: 1122 zabitych (347 cywilów, 335 bojowników, 440 nieznanych)[22] wg IDF: 335 bojowników zabitych (do 14 lipca)[23][24][25] i 179 Palestyńczyków aresztowanych[26]
brak współrzędnych

Po porwaniu i morderstwie trzech izraelskich nastolatków w połowie czerwca 2014 roku izraelska armia rozpoczęła operację „Brother’s Keeper” w celu ich odszukania^[30]. W czasie operacji, w ciągu kolejnych 11 dni izraelskie wojsko zabiło ok. 5-10 Palestyńczyków^[31][32][33] oraz aresztowało ok. 350–600 Palestyńczyków^{[31][34][35][36]}, w tym prawie wszystkich liderów Hamasu na Zachodnim Brzegu^[37][38][39].

W nocy z 6 na 7 lipca w izraelskim ataku zginęło siedmiu bojowników Hamasu^[40]. W odpowiedzi na atak bojownicy Hamasu nasilili ataki rakietowe na Izrael. 7 lipca bojownicy Hamasu wystrzelili ok. 100 rakiet ze Strefy Gazy na terytorium Izraela, natomiast Siły Powietrzne Izraela zbombardowały cele na obszarze Strefy Gazy^[41][42][43]. Rano 8 lipca Siły Powietrzne Izraela zbombardowały ok. 50 celów w Strefie Gazy^[44]. Izraelskie wojsko udaremniło również atak bojowników Hamasu z morza^[45]. Tego samego dnia Hamas poinformował, że „wszyscy Izraelczycy są celami”^[46][47] oraz wezwał Izrael do zaprzestania wszelkich ataków na Gazę, zwolnienia aresztowanych Palestyńczyków z Zachodniego Brzegu, zniesienia blokady Strefy Gazy oraz powrót do warunków zawieszenia broni z 2012 r.^[48]

W dniu 13 lipca izraelskie wojsko poinformowało, że miało miejsce ponad 1300 izraelskich ataków, podczas gdy ze Strefy Gazy w kierunku Izraela zostało wystrzelonych ponad 800 pocisków^[49]. 14 lipca Egipt zaproponował rozejm między Izraelem a Hamasem. Izraelski rząd zadeklarował akceptację dla wniosku i zaprzestał ataków do rana 15 lipca, jednakże palestyńskie ugrupowania ogłosiły, że nie konsultowano z nimi propozycji Egiptu, natomiast dowiedziały się o rzekomej propozycji za pośrednictwem mediów, w tym prezydenta Autonomii Palestyńskiej Mahmuda Abbasa^[50]. Hamas, podobnie jak inne palestyńskie ugrupowania, odrzucił propozycję rozejmu „w obecnej formie”^[50][51].

Operacja Pierścień Ochronny to najkrwawsza operacja wojskowa przeprowadzona w Strefie Gazy od czasu operacji Płynny Ołów^[52]. Według Ministerstwa Zdrowia Strefy Gazy dotychczas zginęło co najmniej 1390 Palestyńczyków, a 7677 zostało rannych^[53]. Wśród zabitych jest 315 dzieci, 166 kobiet^[54] i 50 osób w podeszłym wieku^[55]. Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA) oszacowało, że wśród zabitych jest 852 cywilów, z czego 384 to kobiety i dzieci^[56]. Rzecznik OCHA wyjaśnił, że w Gazie „nie ma dosłownie żadnego bezpiecznego miejsca dla ludności cywilnej”^[57]. Oprócz tego zginęło 63 izraelskich żołnierzy(1 podpułkownik, 3 majorów i 6 kapitanów), dwóch izraelskich cywilów oraz tajski robotnik^[58]. Siły Obronne Izraela oskarżyły Hamas o używanie cywilów jako „żywe tarcze”^[59] po znalezieniu rakiet Hamasu w szkole prowadzonej przez ONZ w Gazie^[60]; oskarżenia te zostały odrzucone przez Hamas^[61]. Obecnie operacja przeprowadzana jest przez izraelskie wojsko na 56% obszaru Strefy Gazy^[62].

Według szacunków Biura Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej z 31 lipca 2014 r. ponad 250 tys. Palestyńczyków mieszkających na terenie Strefy Gazy zostało wysiedlonych, z czego 236375 schroniło się w 88 szkołach prowadzonych przez ONZ (ponad 11% ludności Strefy Gazy). Szkoły te ograniczają przyjmowanie kolejnych Palestyńczyków, ponieważ grozi to wybuchem epidemii^[58]. Około 1,8 mln osób jest narażonych na zmniejszenie lub zatrzymanie dostaw wody^[63]. W czasie operacji uszkodzonych zostało 136 szkół, 24 szpitale; zniszczono domy 9395 rodzin, natomiast uszkodzone, ale nadające się do ponownego zamieszkania zostały domy 4735 rodzin. Mieszkańcy Strefy Gazy otrzymują dostawy energii elektrycznej tylko przez 3 godziny dziennie. Zniszczenie jedynej funkcjonującej w Strefie Gazy elektrowni ma bardzo negatywny wpływ na panującą tam sytuację – są duże problemy m.in. z prowadzeniem pomocy humanitarnej, usług sanitarnych, dostawami wody oraz zasilaniem szpitali, które są uzależnione od dostaw energii elektrycznej. Ponad 250 tys. wewnętrznych uchodźców potrzebuje pomocy żywnościowej^[58].

Tło

Naruszenia rozejmu

Wycofanie się Izraela ze Strefy Gazy w 2005 roku

Wybuch fabryki po nalocie rakietowym w Sederot (28 czerwca 2014)

Zdaniem dziennika The Guardian, korzenie konfliktu izraelsko-palestyńskiego sięgają 2005 roku, kiedy prowadzono plan wycofania się Izraela ze Strefy Gazy stworzony przez Ariela Szarona, który, jak twierdzi Guardian, był jednym z elementów izraelsko-palestyńskiego procesu pokojowego. Jednakże Izrael zachował kontrolę nad granicami Strefy Gazy, wodami przybrzeżnymi oraz przemieszczaniem się mieszkańców, co spowodowało jej blokadę oraz wzmocnienie przeciwników Organizacji Wyzwolenia Palestyny, w tym Hamasu, który wygrał Wybory parlamentarne w Autonomii Palestyńskiej w 2006 roku, w efekcie wybuchł konflikt między Hamasem a Al-Fatah, mający miejsce w Strefie Gazy w 2007 r.^[64]

2011 (Pierwszy etap rozmów Hamas – Al-Fatah)

Konflikt między Hamasem a Al-Fatahem został załagodzony pod wpływem trwającej w 2011 r. arabskiej wiosny, czego skutkiem były trwające przez trzy miesiące rozmowy, przyspieszone ze względu na demonstracje trwające w Ramallah i Gazie. W marcu 2011 r. Mahmud Abbas, jeden z czołowych przywódców Al-Fatah, zadeklarował swoją chęć do podróży do Gazy, gdzie podpisane zostanie porozumienie pomiędzy obiema stronami. Dzień później rakieta wystrzelona przez Siły Powietrzne Izraela zabiła dwóch działaczy Hamasu^[65]. W wywiadzie dla CNN Binjamin Netanjahu oświadczył, że rozmowy porozumieniowe wzywają do zniszczenia Izraela i jest przeciwny idei jedności rządu^[66].

2012

Izrael i Hamas oskarżają siebie nawzajem o naruszenie zawieszenia broni z listopada 2012 roku. Według dziennikarza Bena White’a, w ciągu pierwszych trzech miesięcy po zakończeniu operacji Filar Obrony, w kierunku Izraela wystrzelone zostały dwa pociski moździerzowe, podczas gdy siły izraelskie zastrzeliły 4 mieszkańców Gazy, a 91 osób zostało rannych. White napisał również, że Izraelczycy strzelali w kierunku Gazy 63 razy, dokonali 13 wejść na jej teren oraz 30 razy zaatakowali tutejszą flotę rybacką^[67].

Według dziennika Middle East Monitor, w ciągu trwającego przez rok rozejmu, Izrael naruszył zawieszenie broni prawie 120 razy^[68].