Kraj Nadmorski

Kraj Nadmorski (ros. Приморский край) – jednostka administracyjna Federacji Rosyjskiej w Dalekowschodnim Okręgu Federalnym ze stolicą we Władywostoku.

Kraj Nadmorski

Приморский край
(Primorskij kraj)

kraj
Herb Flaga
Państwo	Rosja
Siedziba	Władywostok
Data powstania	20 października 1938
Kod ISO 3166-2	RU-PRI
Gubernator	Oleg Kożemjako
Powierzchnia	164 673 km²
Populacja (2021) • liczba ludności	1 879 486[1]
• gęstość	11,41 os./km²
Tablice rejestracyjne	25; 125
Strefa czasowa	czas moskiewski +7, UTC +10:00
Języki urzędowe	rosyjski
Położenie na mapie Rosji
Strona internetowa

Plaża na Wyspie Rosyjskiej

Góra Jakut w pobliżu Dalniegorska

Droga w miejscowości Wrangel po tajfunie w 2008 roku

Góry Brat i Siestra w pobliżu Nachodki

Geografia

Kraj Nadmorski stanowi najdalej wysuniętą na południowy wschód część Rosji. Znajduje się pomiędzy 42° i 48° szerokości geograficznej północnej i 130° i 139° długości geograficznej wschodniej. Jest rozciągnięty południkowo, a odległość od najbardziej wysuniętego punktu na północ do najbardziej wysuniętego na południe wynosi około 900 km.

Kraj Nadmorski graniczy z Chinami od zachodu, z Koreą Północną od południa, z Krajem Chabarowskim na północy i z Morzem Japońskim na wschodzie.

• Długość granic – ponad 3000 km, w tym 1350 km to granice morskie.
• Najwyższy szczyt – Anik, wys. 1933 m n.p.m.
• Długość linii kolejowych – 1628 km, z czego 345 km to linie zelektryfikowane.
• Długość dróg – 12 633 km

Topografia

Obszar kraju ma charakter górski i wyżynny. Przeważająca część kraju jest zalesiona (80%). Średnia wysokość wynosi ok. 500 m n.p.m. Głównym pasmem górskim jest Sichote-Aliń z najwyższym szczytem Kraju Nadmorskiego – górą Anik (1933 m n.p.m.), składające się z licznych mniejszych pasm. Na południu liczne jaskinie krasowe, np. Spiaszczaja Krasawica. Góry poprzecinane są licznymi dolinami rzek i potoków. Największą rzeką jest Ussuri z dopływem Bolszą Ussurką. Zachodnia część kraju położona jest na Nizinie Chanka nad największym rosyjskim jeziorem na Dalekim Wschodzie, Chanką. W kraju znajdują się również liczne małe wyspy, jak: Rosyjska, Popowa, Putiatina, Rejneke, Rikorda, Archipelag Rimskiego-Korsakowa, Askold, Pietrowa i inne. Na Morzu Japońskim, w pobliżu Władywostoku, znajduje się Półwysep Jankowskiego – nazwany na cześć polskiego zesłańca Michała Jankowskiego, pioniera rosyjskiego Dalekiego Wschodu, archeologa, przedsiębiorcy, przyrodnika i hodowcy.

Klimat

Klimat kraju jest umiarkowany chłodny monsunowy.

Ludność

W 1989 roku zaludnienie kraju wynosiło 2 258 391 osób^[2], w 2002 roku 2 071 210^[3], a w roku 2010 spadło do 1 956 497 mieszkańców^[4]. W roku tym w skład populacji wchodziły następujące narodowości^[5]:

• Rosjanie: 92,5%
• Ukraińcy: 2,8%
• Koreańczycy: 1%
• Tatarzy: 0,6%
• Uzbecy: 0,5%
• Białorusini: 0,3%
• Ormianie: 0,3%
• Azerowie: 0,2%
• Mordwini: 0,1%
• Chińczycy: 0,2%
• pozostali: 1,5%

Religia

Według oficjalnego sondażu z roku 2012^[6] 26,6% ludności Kraju Nadmorskiego zalicza się do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, 6% to niezrzeszeni chrześcijanie, 1% zalicza się do innej Cerkwi prawosławnej, 1% populacji zalicza się do rodzimowierstwa słowiańskiego (słowiańskie neopogaństwo). W dalszej kolejności, 24% populacji jest wierząca, lecz nie należy do żadnej wspólnoty religijnej, 35% to ateiści, oraz 6,4% wskazuje inne religie lub nie chciała odpowiedzieć na pytanie^[6].

Podział administracyjny

Władywostok jest największym miastem portowym rosyjskiego Dalekiego Wschodu

W miejscu Ussuryjska niegdyś znajdował się Supin, będący centrum administracyjnym jednego z regionów państwa dynastii Jin

Nachodka jest miastem portowym i ośrodkiem przetwórstwa rybnego

Artiom jest młodym miastem założonym w okresie międzywojennym

Kraj podzielony jest na 10 miast wydzielonych i 22 rejony.

• Miasta zamknięte – pod jurysdykcją władz Federacji (poza jurysdykcją władz Kraju).
  • Bolszoj Kamień (Большой Камень)
  • Fokino (Фокино) – wraz z osiedlami typu miejskiego: Dunaj (Дунай) i Putjatin (Путятин).

• Miasta wydzielone
  • Władywostok (Владивосток) – stolica kraju.
  • Arsienjew (Арсеньев)
  • Artiom (Артём)
  • Dalniegorsk (Дальнегорск)
  • Dalnierieczensk (Дальнереченск)
  • Lesozawodzk (Лесозаводск)
  • Nachodka (Находка)
  • Partizansk (Партизанск)
  • Spassk-Dalnij (Спасск-Дальний)
  • Ussuryjsk (Уссурийск)

• Rejony
  • rejon anuczynski (Анучинский район)
  • rejon czernigowski (Черниговский район)
  • rejon czugujewski (Чугуевский район)
  • rejon dalnierieczenski (Дальнереченский район)
  • rejon kawalerowski (Кавалеровский район)
  • rejon chankajski (Ханкайский район)
  • rejon chasanski (Хасанский район)
  • rejon chorolski (Хорольский район)
  • rejon kirowski (Кировский район)
  • rejon krasnoarmiejski (Красноармейский район)
  • rejon łazowski (Лазовский район)
  • rejon michajłowski (Михайловский район)
  • rejon nadieżdinski (Надеждинский район)
  • rejon oktiabr´ski (Октябрьский район)
  • rejon olginski (Ольгинский район)
  • rejon partizanski (Партизанский район)
  • rejon pograniczny (Пограничный район)
  • rejon pożarski (Пожарский район)
  • rejon szkotowski (Шкотовский район)
  • rejon spasski (Спасский район)
  • rejon tierniejski (Тернейский район)
  • rejon jakowlewski (Яковлевский район)

Gospodarka

W Kraju Nadmorskim rozwinął się przemysł hutniczy, górniczy, rybny, maszynowy, metalowy, elektrotechniczny, drzewny, chemiczny oraz materiałów budowlanych^[7]. W regionie uprawia się pszenicę, owies, ryż, soję, buraki cukrowe, słonecznik oraz hoduje się bydło, zwierzęta futerkowe^[7].

Transport

Przez kraj przebiega linia kolei transsyberyjskiej, która kończy tu swój bieg, oraz liczne drogi w tym droga magistralna M60. We Władywostoku znajduje się największy rosyjski port morski na Dalekim Wschodzie oraz międzynarodowy Port lotniczy Władywostok.

Tablice pojazdów zarejestrowanych w Kraju Nadmorskim mają oznaczenie 25 w prawym górnym rogu nad flagą Rosji i literami RUS.