Kretowór

Kretowór^[4] (Notoryctes) – rodzaj ssaków z rodziny kretoworowatych (Notoryctidae).

Kretowór

Notoryctes[a]
Stirling, 1891[1]
Kretowór południowy (N. typhlops) na ilustracji z 1891 roku
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Nadrząd	torbacze
Rząd	kretoworokształtne
Rodzina	kretoworowate
Rodzaj	kretowór
Typ nomenklatoryczny
Psammoryctes typhlops Stirling, 1889
Synonimy
Psammoryctes[b] Stirling, 1889[2] Neoryctes[c] Stirling, 1891[3]
Rodzaje
2 gatunki – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii^[5][6][7].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 8,6–14 cm, długość ogona 1,6–2,5 cm; masa ciała 30–60 g^[6][8].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1889 roku australijski paleontolog i zoolog Edward Charles Stirling w artykule poświęconym opisowi nowego rodzaju i gatunku, opublikowanym na łamach Transactions of the Royal Society of South Australia^[2], lecz nazwa, którą ukuł – Psammoryctes – okazała się młodszym homonimem rodzaju gryzoni, który opisał w 1835 roku niemiecki zoolog, geolog i botanik Eduard Friedrich Poeppig; Stirling zauważył swoją pomyłkę w 1891 roku i nadał rodzajowi torbaczy nową nazwę – Notoryctes^[1]. Jako gatunek typowy Stirling wyznaczył (oznaczenie monotypowe) kretowora południowego (N. typhlops).

Etymologia

• Psammoryctes: gr. ψαμμος psammos ‘piasek’; ορυκτηρ oruktēr, ορυκτηρος oruktēros ‘kopacz’^[9].
• Notoryctes: gr. νοτος notos ‘południe’; ορυκτηρ oruktēr, ορυκτηρος oruktēros ‘kopacz’^[10].
• Neoryctes: gr. νεος neos ‘nowy’; ορυκτηρ oruktēr, ορυκτηρος oruktēros ‘kopacz’^[11].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[12][5]:

Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa[4]	Podgatunki[6][5][8]	Rozmieszczenie geograficzne[6][5][8]	Podstawowe wymiary[6][8] (DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała)	Status IUCN[13]
	Notoryctes caurinus	O. Thomas, 1920	kretowór północny	monotypowy	północna Australia Zachodnia	DC: 8,6–9,3 cm; DO: 1,6–1,8 cm; MC: 30–50 g	LC
	Notoryctes typhlops	(Stirling, 1889)	kretowór południowy	monotypowy	południowe Terytorium Północne, południowo-wschodnia Australia Zachodnia i zachodnia Australia Południowa	DC: 11–14 cm; DO: 2–2,5 cm; MC: 50–60 g	LC

Kategorie IUCN:  LC  – gatunek najmniejszej troski.

Uwagi

1. Nowa nazwa dla Psammoryctes Stirling, 1889.
2. Młodszy homonim Psammoryctes Poeppig, 1835 (Octodontidae).
3. Nomen nudum.