Kriolit

Kriolit, kryolit – rzadki minerał z gromady halogenków. Nazwa pochodzi od gr. kryos = lód i lithos = skała, co oznacza kamień lodowy.

Kriolit

Kriolit
Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy	Kryolit
Skład chemiczny	fluoroglinian sodu (Na3[AlF6])
Twardość w skali Mohsa	2,5–3
Przełam	nierówny
Łupliwość	brak
Układ krystalograficzny	jednoskośny
Gęstość	2,95 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	biała, szara, brązowa, czarna, czerwona
Rysa	biała
Połysk	szklisty

Właściwości

Biały, podobny z wyglądu do lodu. Jest kruchy, przezroczysty. Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju sześciennym. Odznacza się dobrą, zbliżoną do kostkowej podzielnością. Występuje w skupieniach zbitych i drobnoziarnistych. Odłupki zanurzone w wodzie stają się niewidoczne.

Występowanie

Kriolit występuje głównie w pegmatytach kwarcowo-skaleniowych. Często towarzyszą mu syderyt i piryt. Jest bardzo niewiele złóż nadających się do eksploatacji.

Miejsca występowania:

• Największe, obecnie już wyczerpane, znajdowało się w Ivigtut nad Arsukfjordem w zachodniej Grenlandii. Kriolit występował razem z syderytem, kwarcem, fluorytem, i topazem.
• Rosja – Ural k. Miassa (występuje w towarzystwie topazu, fluorytu, i fenakitu)
• Nigeria – Kaffo (razem z granitem, topazem, pirochlorem, astrofyllitem).
• Hiszpania
• USA – Kolorado

Zastosowanie

• Stanowi poszukiwany kamień kolekcjonerski
• Stosowany głównie jako topnik obniżający temperaturę w procesie produkcji elektrolitycznej aluminium. Ze względu na duże zapotrzebowanie i rzadkość występowania, obecnie stosuje się związek syntetyczny. Historycznie używany był też do produkcji sody oraz wodorotlenku glinu przy wykorzystaniu reakcji^[1]:

Na₃[AlF₆] + 3CaO → 3CaF₂ + Al(ONa)₃

2Al(ONa)₃ + 3CO₂ + 3H₂O → 3Na₂CO₃ + 2Al(OH)₃

• Jako środek mącący w produkcji mlecznego szkła i emalii.
• Używany przy produkcji środków ochrony roślin.