Kustrzebka piaskowa

Kustrzebka piaskowa (Peziza ammophila Durieu & Lév.) – gatunek grzybów z rodziny kustrzebkowatych (Pezizaceae)^[1].

Kustrzebka piaskowa

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	kustrzebniaki
Rząd	kustrzebkowce
Rodzina	kustrzebkowate
Rodzaj	kustrzebka
Gatunek	kustrzebka piaskowa
Nazwa systematyczna
Peziza ammophila Durieu & Lév. Expl. Sci. Alg., Fl. Algér. 1: tab. 28, fig. 2 (1848) [1846-49]

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Peziza, Pezizaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisali go w 1848 r. Michel Charles Durieu de Maisonneuve i Joseph-Henri Léveillé^[1]. Synonimy:

• Aleuria ammophila (Sacc.) Gillet 1879
• Geopyxis ammophila Sacc. 1889
• Peziza ammophila f. megaspora Vizzini, Lantieri & Medardi 2016
• Peziza ampliata var. ammophila (Durieu & Lév.) Quél. 1886
• Sarcosphaera ammophila (Sacc.) Moesz 1912
• Tarzetta ammophila (Sacc.) Lambotte 1887^[2].

Owocniki

Typu apotecjum, na trzonie o długości do 5 cm, zwykle całkowicie zagłębionym w podłożu^[3]. Młode owocniki są zwykle całkowicie zakopane w piasku, widoczne są tylko nieco ich brzegi, często w kształcie gwiazdy. Powierzchnia dolna i górna o barwie od blado do ciemnobrązowego. Miąższ kruchy^[4].

Cechy mikroskopowe

Parafizy dość rzadkie, nierozgałęzione, o średnicy 3–4 µm, z maczugowatym wierzchołkiem o średnicy do ok. 6 µm, cienkościenn i regularnie septowane. Worki 180–230 × 17–20 µm, cylindryczne, o podstawie lekko zwężającej się, dość cienkościenne, nierozszczepione, wierzchołek ścięty z wieczkowatym pogrubieniem, które silnie barwi się w odczynniku Melzera, dekstrynoidalne w młodym wieku, 8 zarodnikowe. Askospory (15–) 16–18 × 8–10 µm, elipsoidalne, dość grubościenne, szkliste, bez przegród, gładkie, bez epispory, galaretowatej otoczki i przydatków^[3].

Anamorfa

Jako zredukowany typ Oedocephalum. Konidia holoblastyczne, osadzone na często zakrzywionych lub wystających konidioforach, elipsoidalne, wrzecionowato-elipsoidalne lub jajowate, bez przegód, początkowo gładkie i szkliste, w stanie dojrzałym złotobrązowe i szorstkie z dużymi brodawkami^[3].

Gatunki podobne

Jest wiele podobnych morfologicznie kustrzebek. Ich rozróżnienie tylko na podstawie cech makroskopowych jest niemożliwe i konieczne są badania mikroskopowe. Kustrzebkę piaskową jednakże można odróżnić makroskopowo po jej siedlisku i długim trzonie oraz faktowi, że często tworzy gwiazdowate owocniki podobne do Geastrum^[4].

Zasięg występowania i siedlisko

Występuje na niektórych wyspach i wszystkich kontynentach poza Antarktydą^[5]. W Polsce M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła 8 stanowisk^[6], w późniejszych latach podano następne^[7]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną^[8].

Saprotrof naziemny^[6]. Występuje na wydmach i innych piaszczystych terenach^[4].