Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Lena (rzeka)
rzeka w Rosji Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Lena (ros. Лена, ewenk. Елю Эне, jak. Өлүөнэ, bur. Зүлхэ) – rzeka w azjatyckiej części Rosji, w obwodzie irkuckim i Jakucji. Jest jedną z największych rzek Azji, 10. pod względem długości na świecie oraz 9. pod względem powierzchni dorzecza (największa rzeka Rosji, której dorzecze znajduje się w całości w granicach kraju). Długość: 4400 km; powierzchnia dorzecza 2 490 000 km²; średni przepływ u ujścia 16 400 m³/s.
Remove ads
Źródła
Źródła w Górach Bajkalskich (w Rezerwacie Bajkalsko-Leńskim) na wysokości 930 m n.p.m. w odległości zaledwie 7 kilometrów od Bajkału; w górnym biegu płynie głęboką doliną w kierunku północnym i północno-wschodnim po Płaskowyżu Leńsko-Angarskim; w środkowym biegu płynie w kierunku wschodnim przełamując się przez Płaskowyż Nadleński, następnie skręca na północ i północny zachód na Nizinę Środkowojakucką; w dolnym biegu płynie na północ przez Nizinę Dolnoleńską pomiędzy Górami Wierchojańskimi (od wschodu) a Wyżyną Środkowosyberyjską i Górami Czekanowskiego (od zachodu); uchodzi do Morza Łaptiewów tworząc deltę o około 150 ramionach i powierzchni ponad 40 tys. km². Znajduje się tu Rezerwat Ujścia Leny[2].
Zasilanie śniegowo-deszczowe; zamarza w górnym biegu od listopada do maja, w dolnym od października do czerwca; wiosną tworzą się zatory lodowe. Duże wahania stanu wód (w środkowym biegu do 14 m, w dolnym do 18 m). Rocznie niesie około 12 milionów ton osadów.
Remove ads
Dopływy
Główne dopływy Leny to: Wiluj (lewy); Witim, Olokma, Ałdan (prawe). Znaczna długość Leny pociąga za sobą wielkość jej zlewiska. Nie bez powodu w przeszłości była nazywana „Rzeką Tysiąca Dopływów”[3] Dopływy o długości powyżej 100 km przedstawiono w poniższej tabeli.
Remove ads
Znaczenie ekonomiczne
Lena jest jednym z najważniejszych szlaków komunikacyjnych Syberii; żeglowna od Ust'-Kut (przy wysokich stanach wody od Kaczugu). Obfituje w ryby, w górnym biegu szczupak, okoń, lipień, lenok; w dolnym sielawa, muksun, nelma, tajmień i wiele innych.
Główne miejscowości: Kaczug, Żygałowo, Ust'-Kut, Kireńsk, Leńsk, Olokmińsk, Pokrowsk, Jakuck, Sangar.
Historia
Rosjanie dotarli nad Lenę w pierwszej połowie XVII w. Wtedy też usłyszeli po raz pierwszy jej miejscową nazwę "Elju-ene", co w języku Ewenków znaczy "Wielka rzeka". Nazwę tę przekręcono na łatwiejszą w wymowie i zapamiętaniu nazwę "Lena"[36].
Pierwsze dokładniejsze badania toku Leny miały miejsce w czasie Wielkiej Ekspedycji Północnej (1734 – 1743). W XIX wieku duże zasługi w zbadaniu dorzecza Leny mieli Polacy: Aleksander Czekanowski i Jan Czerski.
Remove ads
Uwagi
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads