MTBF

MTBF (ang. mean time between failures, średni czas bezawaryjnej pracy) – średni okres, w którym element konfiguracji lub usługa informatyczna działają nieprzerwanie, spełniając zakładane funkcje lub poziom usługi^[1]. Wskaźnik MTBF znajduje zastosowanie m.in. w informatyce oraz zarządzaniu.

Dla produktów współczynnik MTBF opiera się na danych z badań lub analizach prognostycznych. Dla wielu klientów stanowi on pośredni dowód wysokiej jakości produktu, jednak nie ma on bezpośredniego związku z gwarancją ani rękojmią. Wysoka wartość MTBF nie oznacza, że urządzenie będzie działało przez określoną liczbę lat bez awarii – rzeczywista trwałość zależy od intensywności użytkowania oraz warunków eksploatacji. MTBF ma znaczenie jedynie przy założeniu stałej intensywności uszkodzeń.

MTBF = MTTF + MTTR = Eτ + Eτ_r

Zastosowanie

Informatyka

W informatyce parametr MTBF jest powszechnie stosowany do określania trwałości dysków twardych oraz innych urządzeń magazynujących dane. Wartość MTBF stanowi średni czas bezawaryjnej pracy, obliczany statystycznie dla danej serii urządzeń. Na jego podstawie można określić prawdopodobieństwo wystąpienia awarii w określonym okresie eksploatacji (najczęściej w ciągu jednego roku).

Przykład 1: MTBF wynosi 200 000 godzin, co oznacza, że prawdopodobieństwo uszkodzenia danego dysku w ciągu roku wynosi około 4,38%. Oznacza to, że spośród 23 dysków jeden może ulec awarii w przeciągu jednego roku. Wartość ta spada, jeśli urządzenie nie pracuje nieprzerwanie przez 24 godziny na dobę.

Przykład 2: MTBF wynosi 1 500 000 godzin, co przekłada się na prawdopodobieństwo awarii na poziomie około 0,585% w ciągu roku. Oznacza to, że spośród 171 dysków jeden może ulec uszkodzeniu w danym roku. Podobnie jak w poprzednim przypadku, wartość ta jest niższa, gdy urządzenie nie jest użytkowane w trybie ciągłym.

Zarządzanie operacyjne

Wskaźnik MTBF znajduje zastosowanie także w zarządzaniu operacyjnym, zwłaszcza w przedsiębiorstwach produkcyjnych wdrażających zasady lean management. Należy on do kluczowych wskaźników efektywności (KPI) wykorzystywanych w programach TPM do monitorowania poziomu awaryjności maszyn. W praktyce, obok tradycyjnych metod obliczania MTBF, coraz częściej stosuje się systemy informatyczne typu CMMS, wspierające gromadzenie danych o awariach oraz planowanie działań konserwacyjnych. Wskaźnik MTBF umożliwia także planowanie prewencyjnej wymiany części w maszynach. W przypadku maszyn kluczowych przyjmuje się ogólną zasadę wymiany prewencyjnej części po osiągnięciu 85% wartości MTBF^{[potrzebny przypis]}. Wartość ta powinna być jednak dostosowana do specyfiki danego zakładu oraz uwzględniać kluczowe części w maszynach o najwyższym priorytecie^[2].