Maciej Klich

Maciej Klich (Mattias Jan-Maria, ur. 28 lutego 1958 w Krakowie) – polski historyk, grafik, twórca plakatów, okładek i małych form graficznych. Działacz opozycyjny i polonijny.

Maciej Klich

Maciej Klich (2023)
Data i miejsce urodzenia	28 lutego 1958 Kraków
Zawód, zajęcie	historyk, grafik, działacz opozycyjny i polonijny
Miejsce zamieszkania	Sztokholm
Alma Mater	Uniwersytet Śląski w Katowicach
Rodzice	Antoni Stanisław Klich Olga Wiktoria Ozga
Dzieci	Mattias Jan-Maria Jr. Matteus Mark-Anthony Wojtek Maximilian
Odznaczenia

Życiorys

Ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Katowicach. Studiował na Wydziale Metalurgii Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1976–1977), na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1977–1981) oraz na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej (1981–1984).

Działalność opozycyjna

Od 1977 do 1980 był współpracownikiem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO) w Krakowie. W 1980 był współzałożycielem Niezależnego Zrzeszenia Studentów (NZS) na terenie Śląska. Przewodniczący i wiceprzewodniczący TKZ NZS na Wydziale Nauk Społecznych UŚ. W latach 1980–1981 był sekretarzem Regionalnego Komitetu Koordynacyjnego (RKK) NZS Uczelni Górnego Śląska oraz Międzywydziałowego Komitetu Koordynacyjnego (MKK) NZS UŚ. W 1981 został przewodniczącym Uczelnianej Komisji Rewizyjnej (UKR) NZS UŚ oraz Wydziałowej Komisji Rewizyjnej (WKR) Wydziału Nauk Społecznych UŚ^[1]. Był współzałożycielem Międzyuczelnianego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania (KOWzaP) na Śląsku (1981)^[2]. Od 1981 członek Konfederacji Polski Niepodległej (KPN)^[3][4].

Internowany od 24 grudnia 1981 do 23 lipca 1982 (KWMO Katowice, Jastrzębie-Szeroka, Uherce, Rzeszów-Załęże, Nowy Łupków)^[5]. Po zwolnieniu działał w podziemnej Solidarności, m.in. w ramach struktur MKO (Miejskich Komitetów Oporu), kolportował i był redaktorem prasy podziemnej oraz radia „Solidarność”^[6]. Uczestniczył w podziemnych strukturach NZS.

W latach 1980–1984 tworzył formy graficzne na użytek organizacji związkowych i niepodległościowych z terenu Górnego Śląska (m.in. plakaty, ulotki, znaki, ilustracje do czasopism, stemple). Stemple i pieczątki obozowe wystawiane były m.in. na wystawach: w Chicago 1983; Sztokholm 1986; „Poza cenzurą – Poczta internowanych 1981–1982, Zabrze 1990; w Ratingen w Nadrenii (Niemcy), 2001; Jastrzębie Zdrój – wystawa „Miasto pod specjalnym nadzorem: Jastrzębie Zdrój czasu stanu wojennego”, 2006/2007; Jasło 2008 oraz Rapperswil 2009.

Emigracja

W 1984 wyjechał do Szwecji. W latach 1985–1989 był jednym z organizatorów pomocy dla prześladowanych członków Solidarności i NZS z terenu Górnego Śląska w ramach tzw. „Składki Górnośląskiej”. W latach 1986–1994 wspomagał transporty wyposażenia medycznego w ramach „pomocy medycznej” dla Polski. Od 1986 do 1989 angażował się w wysyłkę i kolportaż wydawnictw oraz książek zakazanych do Polski. W 1986 jeden z założycieli Związku Harcerstwa Polskiego poza granicami Kraju – Okręg Szwecja. Zaangażowany w powstanie i działalność Niezależnego Hufca Harcerstwa Polskiego „LS-Kaszuby” w Szwecji.

W latach 1990–1996 był współpracownikiem Svensk-Polska Miljöförening i redaktorem graficznym pisma „Miljösambandet”. Sponsor wielu polonijnych inicjatyw na terenie Sztokholmu, w tym budowy pomnika katyńskiego^[7][8].

Jest członkiem Stowarzyszenia Represjonowanych w Stanie Wojennym. Został uznany przez Instytut Pamięci Narodowej za pokrzywdzonego i represjonowanego w czasie PRL oraz rozpracowywanego przez organy bezpieczeństwa PRL w latach 1980–1983^[9][10].

Pracował w: firmie reklamowo-graficznej MJK Grafik&Reklam jako Managing Director (1988–2021, firmie komputerowej EMICO Computers jako Business Owner (1998–2012) oraz Wydziale Konsularnym Ambasady RP w Sztokholmie (2010–2024).

Życie prywatne

Syn Antoniego Stanisława i Olgi Wiktorii z domu Ozga. Bratanek Adama Klicha, kuzyn Bogdana Klicha. Ojciec Mattiasa Jr., Matteusa i Wojtka Maximiliana. Mieszka w Sztokholmie.

Odznaczenia

• 2000 – Srebrny Krzyż Zasługi, za działalność harcerską^[11],
• 2005 – Złoty Krzyż Zasługi, za całokształt działalności społecznej^[12],
• 2011 – Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej^[13],
• 2016 – Krzyż Wolności i Solidarności^[14],
• 2018 – Odznaka honorowa „Za zasługi dla niepodległości 1956-1989”, przyznana decyzją Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (UdSKiOR) na podstawie potwierdzenia statusu działacza opozycji antykomunistycznej oraz osoby represjonowanej z powodów politycznych^[15],
• 2020 – Medal „Pro Patria” przyznany przez szefa UdSKiOR, za szczególne zasługi w kultywowaniu pamięci historycznej RP^[16][17].
• 2022 – Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości, za szczególne zasługi w służbie Państwu i społeczeństwu^[18].

Nagrody

• 2019 – „Nagroda Specjalna” Kapituły Nagród Polonii Szwedzkiej „Poloniki”, przyznawanych przez Nową Gazetę Polską^[19].

Publikacje książkowe

• 2018 – Niepokorny, Historia lat 1976–1989, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa–Katowice 2018^[20].
• 2021 – Upadła nadzieja, Geneza stanu wojennego z 13 grudnia 1981 roku, Wydawnictwo Polonica, Sztokholm 2021^[21].
• 2022 – Stracone złudzenia, Wspomnienie strajku studenckiego na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach w listopadzie i grudniu 1981 roku, Instytut Pamięci Narodowej, Katowice 2021^[22][23]

Galeria

• 
  Katowice 1981, jako działacz NZS
• 
  rysunek M. Klicha wykonany przez Stanisława Łaskiego po aresztowaniu w KWMO Katowice (1982)
• 
  Maciej Klich z prezydentem Bronisławem Komorowskim (2013)
• 
  Maciej Klich z ambasador Joanną Hofman (2023)