Manuel (Lemieszewski)

Manuel, imię świeckie Wiktor Wiktorowicz Lemieszewski (ur. 19 kwietnia^?/1 maja 1884 w Łudze, zm. w 1968 w Kujbyszewie) – rosyjski biskup prawosławny, historyk Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.

Manuel

Wiktor Lemieszewski
Arcybiskup kujbyszewski i syzrański
Kraj działania	ZSRR
Data i miejsce urodzenia	1 maja 1884 Ługa
Data i miejsce śmierci	1968 Kujbyszew
Arcybiskup kujbyszewski i syzrański
Okres sprawowania	1960–1965
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Inkardynacja	Eparchia kujbyszewska i syzrańska
Śluby zakonne	2 czerwca 1911
Diakonat	10 grudnia 1911
Prezbiterat	16 grudnia 1912
Chirotonia biskupia	10 września 1923

Sukcesja apostolska

Data konsekracji	10 września 1923
Miejscowość	Moskwa
Miejsce	Cerkiew św. Dymitra Sołuńskiego
Konsekrator	Tichon
Współkonsekratorzy	Hilarion (Troicki), Sebastian (Wiesti), Hieroteusz
Konsekrowani biskupi Mikołaj (Fiedosjew) 3 kwietnia 1960
Współkonsekrowani biskupi Palladiusz (Kaminski) 30 marca 1947 Andrzej (Suchenko) 25 lutego 1948 Jan (Snyczow) 12 grudnia 1965

Życiorys

Absolwent wydziału prawa uniwersytetu w Petersburgu. W 1910 został posłusznikiem w pustelni Nikoło-Stołpieńskiej (gubernia twerska). 2 czerwca 1911 złożył wieczyste śluby zakonne, zaś 10 grudnia 1911 został hierodiakonem. 16 grudnia 1912 wyświęcony na hieromnicha. W 1916 podjął studia teologiczne w Petersburskiej Akademii Duchownej. Ukończył również wyższe kursy bibliotekarskie. Od 1918 do 1919 przebywał w eparchii ołonieckiej, gdzie dokonywał spisu zabytków sztuki i architektury cerkiewnej. W 1919 został przełożonym pustelni Trójcy Świętej i św. Sergiusza pod Piotrogrodem. Od 1921 do 1923 wykładał na kursach teologicznych dla przygotowujących się do przyjęcia sakramentu kapłaństwa. W Piotrogrodzie zaangażował się w zwalczanie ruchu Żywej Cerkwi.

8 września 1923 w Monasterze Daniłowskim otrzymał godność archimandryty, natomiast dwa dni później w cerkwi św. Dymitra Sołuńskiego w Moskwie^[1] miała miejsce jego chirotonia na biskupa łuskiego, wikariusza eparchii piotrogrodzkiej. Jako konsekratorzy w ceremonii wzięli udział patriarcha moskiewski i całej Rusi Tichon, arcybiskup wieriejski Hilarion, arcybiskup kostromski Sebastian oraz biskup Hieroteusz. Od 1924 do 1928 był osadzony w łagrze urządzonym w dawnym Monasterze Sołowieckim. Po uwolnieniu został biskupem sierpuchowskim, wikariuszem eparchii moskiewskiej.

Według ks. prof. Gieorgija Mitrofanowa, historyka Cerkwi, od końca lat 20. mimo głębokiej wiary i prowadzonego ascetycznego trybu życia był tajnym współpracownikiem GPU, następnie zaś NKWD. Przyczyną podjęcia aktywnej współpracy był dlań strach przed ponownym osadzeniem w łagrze, jednak nawet fakt pracy dla tajnych służb nie uchronił hierarchy przed kolejnymi aresztowaniami^[2], jakie miały miejsce w 1930 i w 1932, gdy hierarcha został zesłany na Syberię. W 1939 trafił ponownie do łagru w Kańsku, gdzie przebywał do jesieni 1944. Przez rok służył w eparchii krasnojarskiej. W 1945 objął zarząd katedry czkałowskiej, zaś w 1946 został arcybiskupem. W 1948 został aresztowany po raz kolejny i skazany na dziesięć lat łagru w Mordowii. Uwolniony w 1955, zaś rok później zrehabilitowany.

7 lutego 1956 został arcybiskupem czeboksarskim i czuwaskim, zaś w 1960 przeniesiono go na katedrę kujbyszewską i syzrańską, której ordynariuszem pozostał przez pięć lat, gdy na własną prośbę przeszedł w stan spoczynku. Zmarł w 1968.

Historyk Cerkwi, autor szeregu publikacji dotyczących Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, w tym dwutomowego słownika biograficznego hierarchów rosyjskich.