Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Masakra w Tulsie
zamieszki na tle rasowym w Oklahomie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Masakra w Tulsie – pogrom z 1 czerwca 1921 roku dokonany na czarnoskórych mieszkańcach Tulsy.
Remove ads
Tło
W 1905 r. w rejonie Tulsy odkryto złoża ropy naftowej, co spowodowało migrację w ten rejon dużej liczby Amerykanów. Biali pracowali głównie przy wydobyciu surowca, jednak czarnym uniemożliwiano tę pracę, wobec czego zakładali oni liczne przedsiębiorstwa obsługujące nafciarzy i ich pracowników. Ustawodawstwo w Oklahomie sankcjonowało segregację rasową, to za jego sprawą Afroamerykanie musieli zamieszkać w Greenwood, gdyż w białych dzielnicach nie wolno im było się osiedlać. Niektórzy czarni przedsiębiorcy, odniósłszy sukces w biznesie, sprzeciwiali się rasistowskiemu ustawodawstwu[1].
W Tulsie znajdowała się stworzona przez Ottowę W. Gurleya dzielnica zamożnych Afroamerykanów[2] – Greenwood[3], nazywana także Czarnym Wall Street[2], jako że zamieszkiwała ją najzamożniejsza społeczność czarnoskórych na Południu Stanów Zjednoczonych[1]. W dzielnicy żyło około 300 biznesmenów, w tym lekarze, farmaceuci[4], hotelarze, restauratorzy, sklepikarze, prawnicy[1], jeden pilot[4], ale także służba zamożnych białych[1].
Sukces czarnoskórych mieszkańców powodował zawiść wśród białych sąsiadów[4], a podsycający ją rasizm powodował niechęć i wrogie nastawienie[1].
Remove ads
Przebieg
Podsumowanie
Perspektywa
Bezpośrednią przyczyną pogromu, do którego doszło 31 maja 1921 r. było aresztowanie 19-letniego pucybuta Dicka Rowlanda[5], który dzień wcześniej w budynku Drexel[3], gdzie znajdowała się jedyna toaleta dla czarnoskórych w centrum Tulsy, wsiadł do windy na pierwszym piętrze. Kiedy wysiadał na trzecim piętrze[5], biała operatorka windy, 17-letnia Sarah Page krzyknęła[4] – prawdopodobnie Rowland nadepnął jej na nogę[5].
Pod wpływem prasy przy budynku sądu w Tulsie, gdzie Rowland został osadzony po aresztowaniu, zebrał się tłum białych mężczyzn[5], którzy liczył około 1500 osób[6]. Czarnoskórzy weterani I wojny światowej[5] – niektórzy uzbrojeni[7] – próbowali bronić Rowlanda przed linczem[5], ale było ich tylko 75[6]. Szeryf odprawił jednak grupę czarnoskórych[7], i wraz ze swoimi podwładnymi zabarykadował się wówczas na ostatnim piętrze budynku, by chronić aresztowanego[3]. Do starcia doszło, gdy ta grupa opuszczała budynek, a biali usiłowali rozbroić jednego z nich[7]. W wyniku walki zastrzelony został jeden[5] lub kilku białych, a także dwóch Afroamerykanów[7]. Mniej liczni[4] czarnoskórzy zaczęli uciekać w stronę Greenwood[3].
W ramach odwetu wczesnym rankiem następnego dnia[3] kilkusetosobowy tłum białych udał się do tej dzielnicy, gdzie mordowano czarnoskórych, a ich ciała wrzucono do rzeki Arkansas lub pogrzebano w zbiorowych grobach[5]. W wyniku pogromu i m.in. bombardowania dzielnicy z prywatnych samolotów[7] zniszczono ponad sto przedsiębiorstw, szkołę, szpital, bibliotekę[5], sklepy, hotele, dwie redakcje gazet[6] i kościoły oraz ponad 1200 domów[5], co stanowiło 35 kwartałów[3]. Wiele budynków przed spaleniem zostało splądrowanych[6].
Gubernator James B.A. Robertson wprowadził stan wojenny i skierował do Tulsy gwardię narodową[3], w sile 1500 ludzi[8], która asystowała przy gaszeniu pożarów, a także rozdzielała białych i czarnoskórych[3].
Remove ads
Następstwa
Oficjalnie zginęło 36 osób, chociaż liczba ofiar szacowana była później na około 300, zaś poszkodowanych na 800 osób[3], a około 10 tys. ludzi zostało bez dachu nad głową[7], gdyż zniszczono 1256 budynków[6]. Poszkodowani w tych zajściach nigdy nie odzyskali majątku, ani nie uzyskali rekompensat[7] za straty oszacowane łącznie na 1,5-1,8 mln dolarów[6]. Wielu ocalałych opuściło Tulsę[7].
Masakrę i związane z nią grabieże zatuszowały władze miejskie i stanowe[7] z pomocą Ku-Klux-Klanu[8]. Żaden z białych uczestników masakry nie został skazany za udział w tych zajściach[6]. Prasa nie pisała o pogromie bezpośrednio po niej, również program szkolny nie poruszał tego zagadnienia[4] w Oklahomie do 2000 r., a w programie ogólnokrajowym pojawił się jeszcze później[7].
Badania i upamiętnienie
W 2001 r. powołano oficjalną komisję do zbadania zajść z tych dni[3]. Według badań władze miejskie były odpowiedzialne za rozwój zamieszek, a niektóre źródła wskazują, że mogły je zainicjować, gdyż w tłumie pod aresztem byli głównie policjanci, a plądrującym Greenwood wydawano policyjną broń[7]. Burmistrz i rada miasta planowali bowiem przejąć ziemię czarnoskórych i odsunąć afroamerykańską dzielnicę dalej na północ[8].
Nieznana jest łączna liczba ofiar i miejsca ich pochówków[7], ale w 2019 r. na cmentarzu Oaklawn w północnej Tulsie odkryto prawdopodobny zbiorowy grób ofiar masakry[9].
Masakra w Tulsie jest osią fabularną serialu HBO pt. Watchmen[8].
Remove ads
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads