Max Bielschowsky

Max Bielschowsky (ur. 19 lutego 1869 we Wrocławiu, zm. 15 sierpnia 1940 w Londynie) – niemiecki lekarz neurolog i neuropatolog.

Max Bielschowsky

Data i miejsce urodzenia	19 lutego 1869 Wrocław
Data i miejsce śmierci	15 sierpnia 1940 Londyn
Alma Mater	Śląski Uniwersytet Fryderyka Wilhelma w Breslau Uniwersytet Ludwika i Maksymiliana w Monachium

Życiorys

Max Bielschowsky urodził się 19 lutego 1869 we Wrocławiu, jako syn Eduarda Bielschowsky’ego młodszego (1840–1910) i Natalie z domu Lion (1839–1918)^[1]. Firma jego ojca handlowała materiałami tekstylnymi. Max miał braci Emanuela (1872–1947) i Ernsta (1871–1899). Dalekim krewnym Maxa był okulista Alfred Bielschowsky (1871–1940)^[2]. Innym kuzynem Maxa był Albert Bielschowsky, znawca dzieł Goethego i jego biograf.

Studiował na Śląskim Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Breslau oraz Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium, gdzie otrzymał tytuł doktora medycyny summa cum laude w 1893.

Od dzieciństwa interesował się mózgiem. Po zakończeniu studiów zaczął rozwijać swoje zainteresowania, najpierw razem z Ludwigiem Edingerem w Senckenberg Pathologisches Institut we Frankfurcie nad Menem. Kierujący w tym czasie instytutem Carl Weigert zainteresował Bielschowsky’ego technikami barwienia preparatów neuropatologicznych. Między 1896 a 1904 Bielschowsky był asystentem psychiatry Emanuela Mendla w jego berlińskim laboratorium. W tym czasie zaczął publikować pierwsze, wysoko ocenione prace naukowe. Należał do Berlińskiego Towarzystwa Psychiatrii i Chorób Nerwowych.

W 1904 Bielschowsky rozpoczął pracę razem z Oskarem Vogtem w Neurobiologisches Universitäts-Laboratorium w Berlinie, gdzie spędził kolejne 30 lat. Od 1925 działał w Instytucie Badań nad Mózgiem w Kaiser Wilhelm-Gesellschaft. W 1931 Instytut został przeniesiony do Berlina–Buch. W 1929 Bielschowsky świętował sześćdziesiąte urodziny – z tej okazji ukazał się specjalny zeszyt „Journal für Psychologie und Neurologie”, w którym znalazły się prace Spielmeyera, Vogta, Rosego, Popowa i innych^[3]. Bielschowsky obok pracy naukowej prowadził lukratywną praktykę i podobno był doskonałym diagnostą^[4]. Mieszkał i przyjmował pacjentów przy Kurfürstenstrasse 99a^[5].

Z powodu nieporozumień z Vogtem Bielschowsky w 1933 zrezygnował z pracy w Instytucie. Przyjął najpierw ofertę laboratorium Wilhelmina Gasthuis w Amsterdamie, gdzie miał możliwość pracy z Bernardem Brouwerem; jednak już rok później rozpoczął pracę w laboratorium kliniki psychiatrycznej w Utrechcie, u Boekego i Baumanna, korzystając z grantu Fundacji Rockefellera^[6]. W 1935 roku przez krótki okres przebywał gościnnie w Instytucie Cajala w Madrycie. Powrócił do Berlina w 1936, jednak miał zakaz pracy^[7]. W czerwcu tego roku miał pierwszy udar mózgu, który przykuł go na trzy miesiące do łóżka^[4].

Od 1932 był honorowym członkiem Amerykańskiego Towarzystwa Neurologicznego.

Tuż przed wybuchem wojny w 1939 Bielschowsky przeniósł się wraz z żoną Else z domu Schlesinger i synem Paulem do Londynu, gdzie podjął pracę w laboratorium doktora Greena w Sheffield. W 1940 roku przebył kolejny udar i po trzech dniach zmarł. Wspomnienia o nim napisali Julius Hallervorden^[8], Berthold Ostertag^[9] i Fritz Heinrich Lewy^[10]. Został pochowany na cmentarzu żydowskim w Golders Green, nieopodal grobu przyjaciela, Paula Schustera. Jego najmłodszy syn Hans zmarł w 1944 roku, najstarszy syn Franz David, profesor w Szkole Medycznej Uniwersytetu w Otajo, zmarł 21 kwietnia 1965 roku w Nowej Zelandii^[11]. Żona Else zmarła 18 października 1947 roku w Londynie.

Dorobek naukowy

W dorobku naukowym Bielschowsky’ego znajduje się ponad 180 prac z dziedziny neuropatologii. Zajmował się między innymi patologią stwardnienia guzowatego^[12], ceroidolipofuscynozą^[13] (której postać niemowlęca określana jest niekiedy jako choroba Bielschowsky’ego lub choroba Jansky’ego-Bielschowsky’ego^[14]), chorobą Parkinsona, pląsawicą Huntingtona i dystrofią miotoniczną (razem z Maasem i Ostertagiem). Pisał rozdziały do podręczników; do podręcznika Lewandowskiego sporządził rozdział o półpaścu^[15] i o ogólnej neurohistologii i neuropatologii^[16].

W 1886 roku wraz z Paulem Schusterem opisał zmiany histopatologiczne w stwardnieniu rozsianym. Pionierskie prace Bielschowsky’ego nad metodami barwienia skrawków histologicznych doprowadziły do opracowania nowej metody srebrzenia włókien nerwowych, która zastąpiła historyczną metodę Cajala i określana jest do dziś jako metoda Bielschowsky’ego. Pod tą samą nazwą znane są jeszcze co najmniej dwie opracowane przez Bielschowsky’ego techniki: metoda barwienia czerwienią Kongo uwidaczniająca płytki amyloidowe, i metoda srebrzenia, również znajdująca zastosowanie w uwidacznianiu płytek. Metoda Bielschowsky’ego-Hirana to również metoda srebrzenia, zmodyfikowana przez Asao Hirano. W 1924 Bielschowsky i Stanley Cobb opracowali metodę barwienia przyżyciowego^[17]. W 1927 Bielschowsky i Rose przedstawili metodę wybiórczego barwienia V i VI warstwy kory mózgowej przy użyciu indofenolu^[18].

Od 1901 zajmował się zagadnieniem guzów mózgu, publikując na ten temat razem z Simonsem^[19], Richardem Hennebergiem^[20], Ungerem i Valentinem.

Badał cytoarchitektonikę kory i prążkowia, najpierw z Korbinianem Brodmannem, potem z Maksymilianem Rosem.

Wybrane prace

• Ueber einen Fall von Perityphlitis suppurativa mit Ausgang in Septico-Pyaemie. Muenchen kgl. Hof- u. Univ.-Buchdr. v. Dr. C. Wolf & Sohn 1893
• Ein Fall von Morvan'scher Krankheit. Neurologisches Centralblatt 15, ss. 450–454 (1896)
• Ein Fall von Worttaubheit nach Basisfractur. Neurologisches Centralblatt 17, ss. 729–734 (1898)
• Martin Bloch, Max Bielschowsky: Ein Fall von Worttaubheit nach Basisfraktur. Neurologisches Centralblatt 17, 729–734, 1898
• Myelitis und Sehnerventzündung. S. Karger, Berlin 1901 92 pp.
• Zur Histologie und Pathologie der Gehirngeschwülste^[21]. (1901)
• Zur Histologie der Compressions-veränderungen des Rückenmarks bei Wirbelgeschwülsten. Neurologisches Centralblatt 20, 5, 217–221, 6, 242–255, 1901
• Die Silberimprägnation der Achsencylinder. Neurologisches Centralblatt 21, 579–84 22: 997–1006, 1902/1903
• Zur Histologie der multiplen Sklerose; Untersuchungs-ergebnisse neuer Methoden. Neurologisches Centralblatt 22, ss. 770–777, 1903
• Bielschowsky M, Pollack B. Zur Kenntnis der Innervation des Siugethierauges. Neurologisches Centralblatt 23, 387 (1904)
• Bielschowsky M, Brodmann K. Zur feineren Histologie und Histopathologie der Grosshirnrinde. Journal für Psychologie und Neurologie 5, ss. 173-200, 12 pl. (1905)
• Bielschowsky M, Brodmann K. Zur feineren Histologie und Histopathologie der Grosshirnrinde mit besonderer Berücksichtigung der Dementia paralytica, Dementia senilis und Idiotie. „Journal für Psychologie und Neurologie” 5 (1908)
• Über die nervösen Endorgane im häutigen Labyrinth der Säugetiere^[22]. (1907)
• Allgemeine Histologie und Histopathologie des Nervensystems. W: Max Lewandowsky (Hrsg.), Handbuch der Neurologie. Tom 1, Berlin 1910
• Herpes Zoster. W: Max Lewandowsky (red.): Handbuch der Neurologie. Vol. 5, Berlin 1910
• Über das System der Neurome und Beobachtungen an einem Ganglioneurom des Gehirns (nebst Untersuchungen über die Genese der Nervenfasern in „Neurinomen”)^[23]. 1911
• Max Bielschowsky, Gallus. Ueber tuberoese Sklerose. Journal für Psychologie und Neurologie 20, 1, 1913
• Über spätinfantile familiäre amaurotische Idiotie mit Kleinhirnsymptomen. Deutsche Zeitschrift für Nervenheilkunde 50, 7–29 (1914)
• Über Tuberöse Sklerose und ihre Beziehungen zur Recklinghausenschen Krankheit^[24]. (1914)
• Ueber Hemiplegie bei intakter Pyramidenbahn : ein Beitrag zur Kenntnis des Schichtungsplanes der Grosshirnrinde. Journal für Psychologie und Neurologie 22, 1916
• Bielschowsky M, Freund CS. Ueber Veränderungen des Striatums bei tuberöser Sklerose und deren Beziehungen zu den Befunden bei anderen Erkrankungen dieses Hirnteils. Journal für Neurologie and Psychologie 24, ss. 20-47, 1918
• Nervengewebe, Morphologie der Ganglienzelle.
• Zentrale Nervenfazern
• Stanley Cobb, Max Bielschowsky. A method for intra-vital staining with silver ammonium oxide solution. Journal für Psychologie und Neurologie 31, 301–304 (1925)
• Bielschowsky M, Rose M. Die Bedeutung des Nachweises oxydierender und reduzierender Gewebefermente für Lokalisationsfragen des Gehirns. Journal fuer Psychologie und Neurologie 39, s. 73–83 (1927)
• Übersicht über den gegenwärtigen Stand der Neuronenlehre und die gegen sie erhobenen Einwände W: Handbuch der mikroskopischen Anatomie der Menschen Tom 4, Berlin 1928
• Über Bau und Histogenese der zentralen Ganglioglioneurome^[25] (1928)
• Bielschowsky M, Rose M. Kora pachy- i mikrogyralna i jej stosunek do pewnych części prawidłowego allocortex. W: Księga jubileuszowa Edwarda Flataua. Warszawa 1929 s. 35–42
• Neue Silberimprägnationsversuche zur Darstellung der Neuroglia und deren Ergebnisse^[26]. 1931
• Rückenmarksbefunde bei „geheilter” Myelose^[27]. (1935)
• Zur Kenntnis des Friedreich-Komplexes^[28]. (1934)