Michel Devoret

Michel Henri Devoret^[1] (ur. 5 marca 1953^[2] w Paryżu^[3]) – francuski fizyk, wykładowca na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara^[4]. Specjalista w dziedzinie fizyki kwantowej, profesor emeritus w dziedzinie fizyki stosowanej na Uniwersytecie Yale^[5]. Szef zespołu naukowego Google Quantum AI^[6]. Noblista^[7].

Michel Devoret

Michel Devoret (2017)
Data i miejsce urodzenia	5 marca 1953 Paryż
Specjalność: fizyka
Uniwersytet Kalifornijski w Santa Barbara Uniwersytet Yale
Odznaczenia
Nagrody
Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki (2025)

Edukacja

Ukończył École nationale supérieure des télécommunications w 1975 roku, a następnie uzyskał doktorat na Université Paris-Sud w Orsay w 1982 roku. Następnie przeniósł się na Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley. W 1984 roku wrócił do Francji, gdzie założył własną grupę badawczą w Commissariat à l’energie atomique w Saclay. W 2002 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych – najpierw wykładał na Uniwersytecie Yale, a potem na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa Barbara^[8].

Badania

W latach 80. Clarke, Devoret i Martins badali zjawiska kwantowe w pętlach nadprzewodzących. W swoim eksperymencie rozdzielili dwa nadprzewodniki złączem Josephsona (zgodnie z propozycją, jaką zasugerował Anthony James Leggett). W stanie nadprzewodzącym napięcie układu było zerowe, zaś wzrost napięcia dowodził tego, że poprzez tunelowanie kwantowe układ znalazł się w makroskopowym stanie kwantowym. Obserwacja była możliwa dzięki temu, że w obwodach elektrycznych wykonanych z nadprzewodników powstawały pary Coopera zachowujące się jak pojedyncza cząstka, co pozwoliło im tunelować przez barierę. Wykazali oni również, że układ jest skwantyzowany, czyli pochłania lub emituje tylko określone ilości energii^[9]. Odkrycie to wpłynęło choćby na dziedzinę komputerów kwantowych czy kryptologii kwantowej^[10][11][12].

Ponadto zaprojektował pierwszy transmon czyli nadprzewodzący kubit ładunkowy o zmniejszonej wrażliwości na szum ładunku. Pracował również nad pierwszymi, prymitywnymi, półprzewodnikowymi procesorami kwantowymi^[13].

Odznaczenia

• Kawaler Legii Honorowej – 2008^[14]

Nagrody

W 2025 wspólnie z Johnem Clarkiem i Johnem Martinisem otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za odkrycie makroskopowego tunelowania kwantowo-mechanicznego i kwantyzacji energii w obwodzie elektrycznym^[7].