Millennium Docs Against Gravity

Millennium Docs Against Gravity (wcześniej: Planete Doc Review) – największy festiwal filmów dokumentalnych w Polsce odbywający się corocznie w maju^[1]. W 2020 roku największy festiwal filmowy w historii Polski z widownią ponad 170 tysięcy osób^[2]. Jako jedyny festiwal filmowy w Europie odbywa się naraz w 7 miastach: Warszawie, Wrocławiu, Gdyni, Poznaniu, Katowicach, Lublinie i Bydgoszczy^[1]. Dodatkowo, w jeden z weekendów festiwalu, w ramach projektu „Weekend z Millennium Docs Against Gravity”, gości w ponad 20 miastach w całej Polsce.^{[potrzebny przypis]}

Profil i misja festiwalu

Festiwal ma profil dokumentalny. Hasło przewodnie festiwalu zmienia się, w 2021 roku brzmiało: Świat się budzi!^[3] Misja wydarzenia brzmi: Zobacz, czy rozumiesz świat i czy świat rozumie ciebie. ^{[potrzebny przypis]}. W programie festiwalu znajdują się filmy odnoszące się do aktualnych problemów współczesnego świata - polityki, społeczeństwa, ekologii, mediów, technologii, psychologii, nauki, sportu, sztuki, architektury i mody^[4].

Historia

Hanna Polak w trakcie debaty "Kino dokumentalne nie jest obojętne" w ramach 20. edycji Millennium Docs Against Gravity w Warszawie.

Jonas Poher Rasmussen w trakcie debaty "Kino dokumentalne nie jest obojętne" w ramach 20. edycji Millennium Docs Against Gravity w Warszawie.

Pierwsza edycja pod nazwą Warsaw Doc Review, o charakterze przeglądu, miała miejsce w 2004 roku. Od 2005 roku festiwal nosił nazwę Planete Doc Review, a od 2006 ma charakter konkursowy. W 2015 roku festiwal zmienił nazwę z Planete+ Doc Film Festival na Docs Against Gravity Film Festival. Od 2016 jego nazwa to Millennium Docs Against Gravity. Organizatorem festiwalu jest firma Against Gravity, a współorganizatorem Fundacja Okonakino. Mecenat od roku 2006 zapewnia Bank Millennium SA, którego nazwa stanowi człon oficjalnej nazwy festiwalu (patronat tytularny od 2016) i który jest fundatorem głównej nagrody festiwalu - Grand Prix Nagroda Banku Millennium^[4].

Festiwal Millennium Docs Against Gravity odbywa się jednocześnie w 7 miastach: Warszawie, Wrocławiu, Gdyni, Lublinie, Bydgoszczy, Katowicach (od 2019 r.) i Poznaniu (od 2020 r.)

W 2020 roku festiwal Millennium Docs Against Gravity w związku z obowiązującymi w Polsce ograniczeniami pandemii COVID-19 odbył się po raz pierwszy w formie hybrydowej. W programie 17. edycji zaprezentowano 160 filmów dokumentalnych (długo i krótkometrażowych). 149 z nich wyświetlono stacjonarnie w kinach w 7 miastach Polski. Kolejny etap 17. edycji festiwalu Millennium Docs Against Gravity został zorganizowany w formule online dzień po zakończeniu kinowej edycji gdyńskiej, tj. od 19 września do 4 października. Na oficjalnej stronie festiwalu mdag.pl udostępniono widzom 111 filmów dokumentalnych^[2].

17. edycję festiwalu Millennium Docs Against Gravity wieńczył projekt „Podłącz się. Kino dokumentalne on-line”, dofinansowany ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Kultura w sieci. W dniach 9-30 października widzowie mogli oglądać wybrane filmy online bezpłatnie z programu Festiwalu, także w wersji z audiodeskrypcją i napisami, oraz uczestniczyć w warsztatach i spotkaniach z ekspertami^[5].

W 17. edycji Millennium Docs Against Gravity uczestniczyło ponad 170 700 odbiorców, co uczyniło festiwal największym festiwalem filmowym zorganizowanym w historii Polski^[6].

Od 9 do 16 grudnia 2020 roku festiwalowe filmy zostały pokazane także w Nowym Jorku. Millennium Docs Against Gravity zorganizowało pokazy wirtualnych salach kinowych Museum of Moving Image (MoMI) we współpracy z Polish Cultural Institute New York^[7].

18 grudnia 2020 r. festiwal uruchomił autorski serwis VoD (VOD.MDAG.PL). Prezentowane są w nim filmy dokumentalne z poprzednich edycji wydarzenia oraz premierowe, a także filmy fabularne dystrybuowane przez Against Gravity oraz innych polskich dystrybutorów^[8].

Dyrektorem i założycielem festiwalu jest Artur Liebhart. Od 2020 roku funkcję Dyrektora Artystycznego pełni Karol Piekarczyk^[9].

Frekwencja festiwalu

Festiwal Millennium Docs Against Gravity notuje rosnącą frekwencję na przestrzeni lat. W 2016 roku było to 45 200 uczestników, w 2017 - 48 500 uczestników, w 2018 - 65 000, a w 2019 - 91 400^[10]. W 2020 roku festiwal uzyskał blisko 84% wzrostu liczby widzów w stosunku do roku poprzedniego. Uczestniczyło w nim ponad 170 700 odbiorców^[2].

Nagrody i wyróżnienia

• 2008 - „Wdecha” „Gazety Wyborczej” dla „najciekawszego wydarzenia kulturalnego stolicy”^[11].

• 2009 - Nagroda Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej jako „najważniejsze międzynarodowe wydarzenie filmowe” w Polsce ^{[potrzebny przypis]}
• 2012 - Nagroda Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej dla najlepszego dystrybutora filmu zagranicznego w Polsce za film Raj: miłość Ulricha Seidla.
• 2013 - Nominacja do Nagrody PISF jako „najważniejsze międzynarodowe wydarzenie filmowe” w Polsce.^{[potrzebny przypis]}
• 2014 - Nagroda Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej dla najlepszego dystrybutora filmu zagranicznego w Polsce za dystrybucję filmu Lewiatan Andrieja Zwiagincewa. ^{[potrzebny przypis]}
• 2017 - Nagroda PISF za dystrybucję filmową Nawet nie wiesz, jak bardzo cię kocham Pawła Łozińskiego.^{[potrzebny przypis]}
• 2019 - Nagroda PISF za dystrybucję filmową Księcia i dybuka Elwiry Niewiery i Piotra Rosołowskiego. Film zwyciężył także w kategorii Najlepszy Plakat.^{[potrzebny przypis]}
• 2019 - umieszczenie Millennium Docs Against Gravity na liście 25 Najbardziej Cool Festiwali Filmowych na Świecie według MovieMaker Magazine^[12].

Założyciel i dyrektor festiwalu - Artur Liebhart otrzymał w 2013 roku Złoty Krzyż Zasługi z rąk Prezydenta RP. ^{[potrzebny przypis]} W 2021 roku został nagrodzony Paszportem „Polityki” - przyznanym po raz pierwszy w specjalnej kategorii "Kultura Zdalna". W uzasadnieniu przyznania Nagrody Kultura Zdalna: „Za błyskawiczne dostosowanie do nowych warunków festiwalu filmowego w trudnym sezonie. Za sukces potwierdzony nie tylko utrzymaniem, ale wręcz powiększeniem zasięgu imprezy, za stworzenie platformy cyfrowej dystrybucji filmów i świetnego przykładu dla innych. [...]"^[13].

Millennium Docs Against Gravity jest też członkiem Doc Alliance – wspólnej inicjatywy siedmiu kluczowych europejskich festiwali filmów dokumentalnych: Copenhagen International Documentary Festival (CPH:DOX), Dok Leipzig, Jihlava International Documentary Film Festival, Millennium Docs Against Gravity, Festival international de cinéma de Marseille, Visions du Réel i Doclisboa^[14].

Konkurs główny

Festiwal był pierwszym w Polsce, który wprowadził konkurs na najlepszy pełnometrażowy film dokumentalny - Grand Prix Nagroda Banku Millennium.^{[potrzebny przypis]}

Zwycięzcy nagrody głównej - Grand Prix Nagroda Banku Millennium

Rok	Tytuł filmu	Reżyseria	Kraj	Przypis
2006	Liczby i marzenia	Anna Maria Bucchetti	Włochy	[potrzebny przypis]
2007	Klasztor, pan Vig i zakonnica	Pernille Rose Grønkjær	Dania
2008	W górę Jangcy	Yung Chang	Kanada
2009	Odgłosy robaków – zapiski mumii	Peter Liechti	Szwajcaria
2010	Para do życia	Joonas Berghäll i Mika Hotakainen	Finlandia
2011	Po zachodzie	Nikolaus Geyrhalter	Austria
2012	5 rozbitych kamer	Emad Burnat i Guy Davidi	Palestyna
2013	Nie zapomnij mnie	David Sieveking	Niemcy
2014	Jesteśmy waszymi przyjaciółmi	Hubert Sauper	Austria
2015	ex aequo: Nadejdą lepsze czasy	Hanna Polak	Polska
2015	ex aequo Powyżej/poniżej	Nicolas Steiner	Szwajcaria
2016	Pod opieką wiecznego słońca	Witalij Manski	Rosja
2017	Ostatni w Aleppo	Feras Fayyad	Dania
2018	Jutro albo pojutrze	Bing Liu	Stany Zjednoczone
2019	Kraina miodu	Lubomir Stefanow, Tamara Kotewska	Macedonia Północna
2020	Ziemia jest niebieska jak pomarańcza	Iryna Ciłyk	Ukraina
2021	Przeżyć	Jonas Poher Rasmussen	Dania	[15]
2022	Lombard	Łukasz Kowalski	Polska	[16]
2023	Apolonia, Apolonia	Lea Glob	Dania  Polska  Francja	[17]
2024	Nie chcemy innej ziemi	Basel Adra, Hamdan Ballal, Yuval Abraham, Rachel Szor	Palestyna  Norwegia	[18][19]

Pozostałe konkursy

Millennium Docs Against Gravity był pierwszym w Polsce festiwalem, który zorganizował konkurs dla filmów o tematyce ekologicznej. Nagroda Green Warsaw Award jest wspierana przez M.st. Warszawę. Festiwal przyznaje także nagrodę filmową Amnesty International dla najlepszego filmu opowiadającego o prawach człowieka, a także Nagrodę Fiction/Non-Fiction dla filmów na pograniczu dokumentu i fabuły.

Na festiwalu przyznawane są również nagrody lokalne, w tym m.in. Grand Prix Dolnego Śląska, Grand Prix Miasta Gdyni, Bydgoszcz ART/DOC Award, Grand Prix Silesia Film, Nagroda Wolności Ufundowana Przez Miasto Poznań oraz Nagrody Publiczności w poszczególnych miastach festiwalowych.

Od 2020 roku festiwal organizuje również Konkurs Polski, w którym przyznawane są dwie nagrody – Nagroda dla Najlepszego Polskiego Filmu oraz Nagroda za Najlepszą Produkcję od studia post-produkcyjnego Smakjam.^{[potrzebny przypis]}

Goście festiwalu

Gośćmi festiwalu byli m.in. Werner Herzog, Michel Gondry, Siergiej Dworcewoj, Jorgen Leth, Raymond Depardon, Jane Goodall, Garri Kasparow, Roberto Minervini, Charlotte Rampling, Siergiej Łoźnica, Witalij Manski i Mads Brügger^{[potrzebny przypis]}.