Muzyka klasycystyczna

Muzyka klasycystyczna – muzyka komponowana w okresie klasycyzmu i związana najściślej z twórczością klasyków wiedeńskich.

Po barokowym bogactwie formalnym i upodobaniu do kontrastów zwrócono się w stronę przeciwną. Muzyka w epoce klasycyzmu charakteryzowała się równomiernością, przejrzystością brzmienia, symetrią i równowagą w doborze środków artystycznych. Kompozytorzy odeszli od skomplikowanych technik polifonicznych, preferując znacznie bardziej klarowną pod względem strukturalnym fakturę homofoniczną. Cechami muzyki klasycystycznej są: przewaga muzyki instrumentalnej nad wokalną, wykorzystanie formy sonatowej, ronda i wariacji jako podstawowych elementów sonaty, koncertu i symfonii (później nazwanych formami klasycznymi), a także ugruntowanie nowoczesnej orkiestry oraz zespołów kameralnych. W muzyce klasycystycznej porzucono basso continuo, a partie instrumentów harmonicznych zapisywano w partuturze indywidualnie^{[1][2][3][4][5][6][7][8][9]}.

Do najważniejszych przedstawicieli tego nurtu należą klasycy wiedeńscy: Wolfgang Amadeus Mozart, Joseph Haydn i Ludwig van Beethoven^[9][10].

Przedział czasowy

Przyjmuje się, że trwał od roku 1750^[11][10] – śmierci Johanna Sebastiana Bacha, do około 1820 roku^[11]. Najczęściej podawane są daty 1814, gdy powstała pieśń romantyczna Franza Schuberta Małgorzata przy kołowrotku^[12] lub rok śmierci Beethovena – 1827^[10]. Daty te są umowne, autorzy książek i podręczników często przyjmują różne daty graniczne.

Klasycy wiedeńscy

Osobny artykuł: Klasycy wiedeńscy.

Wielkim centrum muzyki klasycznej stał się Wiedeń, dzięki tworzącym tam trzem wybitnym kompozytorom:

• Josephowi Haydnowi (1732–1809),
• Wolfgangowi Amadeusowi Mozartowi (1756–1791)
• Ludwigowi van Beethovenowi (1770–1827).

Określa się ich wspólnym mianem klasyków wiedeńskich. Stworzyli oni wiele nowatorskich jak na owe czasy kompozycji.

• 
  Joseph Haydn
• 
  Wolfgang Amadeus Mozart
• 
  Ludwig van Beethoven

Pozostali kompozytorzy

Johann Christian Bach, portret pędzla Thomasa Gainsborough.

• Christoph Willibald Gluck (1714–1787)
• Carl Philipp Emanuel Bach (1714–1788)
• Charles Burney (1726–1814)
• Johann Christian Bach (1735–1782)
• Karl Ditters von Dittersdorf (1739–1799)
• Giovanni Paisiello (1740–1816)
• Andrea Luchesi (1741–1801)
• Domenico Cimarosa (1749–1801)
• Antonio Salieri (1750–1825)
• Muzio Clementi (1752–1832)
• Franz Xaver Richter (1709–1789)
• Domenico Dragonetti (1763–1846)
• Józef Elsner (1769–1854)
• Johann Nepomuk Hummel (1778–1837)

Formy muzyczne

Najpopularniejszymi formami muzycznymi uprawianymi w klasycyzmie były:

• opera
• sonata (najczęściej z allegrem sonatowym)
• symfonia
• koncert
• rondo
• wariacja

W klasycyzmie skład instrumentalny orkiestry symfonicznej został rozbudowany o klarnety, puzony oraz flet piccolo.

Klasycyzm w Polsce

W Polsce na okres klasycyzmu przypadają początki muzyki symfonicznej (A. Milwid, W. Dankowski), opery (M. Kamieński, J. Stefani, W. Lessel) i muzyki fortepianowej (M.K. Ogiński, Maria Szymanowska, Franciszek Lessel).