Żylak czerniejący

Żylak czerniejący, woszczyneczka czerniejąca (Mycoacia fuscoatra (Fr.) Donk) – gatunek grzybów z rzędu żagwiowców (Polyporales)^[1].

Żylak czerniejący

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	żagwiowce
Rodzina	strocznikowate
Rodzaj	Mycoacia
Gatunek	żylak czerniejący
Nazwa systematyczna
Mycoacia fuscoatra (Fr.) Donk Medded. Nedl. Mycol. Ver. 18-20: 152 (1931)

Cechy budowy mikroskopowej

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Mycoacia, Meruliaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Gatunek ten opisał w 1814 roku Elias Fries, nadając mu nazwę Hydnum fuscoatrum. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Marinus Anton Donk w 1931 r.^[1]

Ma 15 synonimów. Niektóre z nich:

• Phlebia fuscoatra (Fr.) Nakasone 1997
• Steccherinum corneum (Pilát) Parmasto 1968
• Steccherinum fuscoatrum (Fr.) Gilb. 1971^[2].

Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował nazwę żylak czerniejący dla synonimu Phlebia fuscoatra. Nazwa ta jest niespójna z obecną nazwą naukową^[3]. Internetowy atlas grzybów podaje nazwę woszczyneczka czerniejąca^[4]. W. Wojewoda nazwę woszczyneczka nadał rodzajowi Ceriporiopsis^[3].

Morfologia

Owocnik

Grzyb hydnoidalny. Owocnik miękki, rozpostarty, przyrośnięty, o grubości od 0,1 do 0,3 mm, bladobiały, przydymiony lub żółtawoszary, początkowo często oprószony, potem nagi. Brzeg biały lub żółtawobiały, oprószony lub wąsko włóknisto-strzępiasty, kolce cienkie, dość regularne, długości 1 do 3 mm, ostro szydłowate lub z 2–3 niewyraźnymi czubkami, sino popielate, szare, najpierw ochrowe, potem czarnobrązowe, z jaśniejszym czubkiem^[5]. Liczba kolców 10–20 na mm²^[6].

Cechy mikroskopowe

System strzępkowy monomityczny, strzępki generatywne z guzowatymi przegrodami, cienkościenne, gładkie, o średnicy 1,5–4 µm. Subikulum zbudowane ze strzępek o chropowatej powierzchni. Podstawki silnie maczugowate, z 2–4 sterygmami o długości do 2,5–3,5 µm, ze sprzążkami bazalnymi, (12)18–30 × 3,5–4,5 µm. Zarodniki cylindryczne do nieco kiełbaskowatych, gładkie, cienkościenne, nieamyloidalne, (4)5–6,5 × 2–2,5(3,5) µm. Leptocystydy szydłowate, butelkowate do cylindrycznych, ze sprzążkami, cienkościenne, gładkie, 30–45 × 3–4,5 µm^[6].

Występowanie i siedlisko

Stwierdzono występowanie Mycoacia fuscoatra na wszystkich kontynentach i na niektórych wyspach. Najwięcej stanowisk podano w Europie^[7]. W 2003 r. W. Wojewoda przytoczył 3 stanowiska w Polsce^[3], w późniejszych latach podano następne^[8]. Bardziej aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów^[4]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia^[9].

Nadrzewny grzyb saprotroficzny. W Polsce podano jego występowanie w lasach liściastych i iglastych na martwym drewnie brzozy, leszczyny i sosny^[3].