Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny

Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny (szw. Nobelpriset i fysiologi eller medicin) – nagroda przyznawana corocznie przez Instytut Karolinska za wyjątkowe osiągnięcia naukowe z różnych dziedzin fizjologii lub medycyny.

Jest jedną z pięciu Nagród Nobla ustanowionych w testamencie przez Alfreda Nobla (zm. 1896)^[1]. Jak zapisał on w swoim testamencie, nadzór nad nagrodą sprawuje Fundacja Noblowska, a przyznawana jest ona przez zgromadzenie wybierane przez Instytut Karolinska^[2]. Nazywana potocznie „Nagrodą Nobla z medycyny”, w rzeczywistości była precyzyjnie opisana przez Nobla w jego testamencie jako nagroda z fizjologii lub medycyny. Z tego powodu może być przyznana w każdej ze szczegółowych dziedzin obu tych nauk. Pierwszym laureatem nagrody był Emil Adolf von Behring w 1901 r.

Nominacja i selekcja kandydatów

Obecnie Nagroda Nobla może być przyznana za dwie różne prace, ale w sumie liczba nagrodzonych osób nie może przekroczyć trzech. Do 1968 roku regulamin zezwalał na przyznanie nagrody większej liczbie osób, ale nigdy nie zdarzyło się to w praktyce^[3].

Laureaci nagrody są wybierani przez Zgromadzenie Noblowskie Instytutu Karolinska, w skład którego wchodzi 50 profesorów tej instytucji. Ciałem wykonawczym Zgromadzenia jest Komitet Noblowski, który składa się z pięciu członków wybranych przez Zgromadzenie. Nominacja i selekcja kandydatów zaczyna się, we wrześniu roku poprzedzającego nadanie nagrody, przez wysłanie przez Komitet zaproszeń do nominacji do około 3000 profesorów z różnych światowych instytucji naukowych, poprzednich laureatów nagrody i członków Zgromadzenia. Nikt nie może nominować siebie samego. Z końcem stycznia następnego roku upływa termin nominacji, a w lutym Komitet zawęża liczbę nominowanych. Następnie od marca do maja zasięga się opinii wybranych ekspertów, by we wrześniu przedstawić Zgromadzeniu pisemny raport z rekomendowanymi kandydatami. Rekomendacje dyskutuje się na dwóch kolejnych zebraniach Zgromadzenia, które w październiku wybiera ostatecznych laureatów drogą głosowania większościowego. W tym samym miesiącu ogłasza się nazwiska laureatów. Nazwiska nominowanych, jak i nominujących, a także opinie i przebieg wyborów pozostają utajnione (klauzula tajności dotyczy zarówno kontaktów publicznych, jak i prywatnych) przez następne 50 lat^[4].

Nagroda

Każdy laureat otrzymuje medal, dyplom i nagrodę pieniężną, której wysokość jest różna w różnych latach^[5]. W 1901 roku von Behring otrzymał 150 782 korony szwedzkie (SEK)^[6]. W 2023 przyznano nagrodę w wysokości 11 000 000 SEK^[7]. Nagroda jest uroczyście wręczana 10 grudnia w Sztokholmie, w rocznicę śmierci Nobla^[4].

W 1939 roku jeden z laureatów, Niemiec Gerhard Domagk, nie dostał pozwolenia od swojego rządu na odebranie nagrody. Medal i dyplom, ale nie nagrodę pieniężną, otrzymał w późniejszych latach^[8].

Laureaci

Do 2024 roku 231 osobom przyznano 115 Nagród Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny. Nagrody nie przyznano w dziewięciu latach: 1915–1918, 1921, 1925, 1940–1942. Do 2023 roku nagrodę dostało trzynaście kobiet. Najmłodszym laureatem nagrody był nagrodzony w wieku 32 lat Frederick Banting (w roku 1923), a najstarszym, mający 87 lat Peyton Rous (w roku 1966). W 1947 roku nagrodę wspólnie otrzymało małżeństwo Gerty i Carl Cori, a w 2014 roku May-Britt i Edvard Moser^[9].

Chronologiczna lista laureatów

Rok	Laureat		Kraj rezydencji/narodowość	Uzasadnienie[a]
1901		Emil Adolf von Behring	Cesarstwo Niemieckie	„za pracę nad terapią surowicą, w szczególności jej stosowania w leczeniu błonicy, która otworzyła nową drogę w dziedzinie nauk medycznych, dając do rąk lekarza zwycięską broń przeciwko chorobie i śmierci”[10]
1902		Ronald Ross	Wielka Brytania	„za pracę nad malarią, którymi pokazał, jak dostaje się ona do organizmu i tym samym stworzył podstawy dla badań tej choroby i metod jej zwalczania”[11]
1903		Niels Ryberg Finsen	Dania	„[za] wkład w leczenie chorób, szczególnie gruźlicy skórnej, skoncentrowanymi promieniami świetlnymi, czym otworzył nową drogę dla nauk medycznych”[12]
1904		Iwan Pawłow[13]	Imperium Rosyjskie	„w uznaniu pracy nad fizjologią układu trawiennego, przez co zmieniła i powiększyła się wiedza na temat życiowych aspektów tego tematu”[14]
1905		Robert Koch	Cesarstwo Niemieckie	„za badania i odkrycia dotyczące gruźlicy”[15]
1906		Camillo Golgi	Włochy	„w uznaniu za pracę nad strukturą układu nerwowego”[16]
		Santiago Ramón y Cajal	Hiszpania
1907		Charles Laveran	Francja	„w uznaniu prac nad rolą pierwotniaków w powodowaniu chorób”[17]
1908		Ilja Miecznikow[18]	Imperium Rosyjskie	„w uznaniu pracy nad odpornością”[19]
		Paul Ehrlich	Cesarstwo Niemieckie
1909		Emil Theodor Kocher	Szwajcaria	„za pracę nad fizjologią, patologią i chirurgią tarczycy”[20]
1910		Albrecht Kossel	Cesarstwo Niemieckie	„w uznaniu wkładu w naszą wiedzę na temat chemii komórki poczynionego w jego pracy nad białkami, włączając w to substancje nukleinowe”[21]
1911		Allvar Gullstrand	Szwecja	„za pracę nad dioptryką oka”[22]
1912		Alexis Carrel	Francja	„[za] pracę nad techniką szwu naczyń i transplantacją naczyń krwionośnych i organów”[23]
1913		Charles Richet	Francja	„[za] pracę nad anafilaksją”[24]
1914		Robert Bárány	Austro-Węgry	„za pracę nad fizjologią i patologią układu przedsionkowego”[25]
1915	nagrody nie przyznano
1916	nagrody nie przyznano
1917	nagrody nie przyznano
1918	nagrody nie przyznano
1919		Jules Bordet	Belgia	„za odkrycia związane z odpornością”[26]
1920		Schack August Steenberg Krogh	Dania	„za odkrycie mięśniowego mechanizmu regulacyjnego kapilar”[27]
1921	nagrody nie przyznano
1922		Archibald Vivian Hill	Wielka Brytania	„za odkrycia związane z wytwarzaniem ciepła w mięśniach”[28]
		Otto Fritz Meyerhof	Niemcy	„za odkrycie ścisłego związku pomiędzy zużyciem tlenu, a metabolizmem kwasu mlekowego w mięśniu”[28]
1923		Frederick Grant Banting	Kanada	„za odkrycie insuliny”[29]
		John James Richard Macleod	Kanada
1924		Willem Einthoven	Holandia	„za odkrycie zasady elektrokardiogramu”[30]
1925	nagrody nie przyznano
1926		Johannes Andreas Grib Fibiger	Dania	„za odkrycie Spiroptera carcinoma”[31]
1927		Julius Wagner-Jauregg	Republika Austriacka	„za odkrycie terapeutycznego znaczenia inokulacji malarii w leczeniu porażenia postępującego”[32]
1928		Charles Jules Henri Nicolle	Francja	„za pracę nad tyfusem”[33]
1929		Christiaan Eijkman	Holandia	„za odkrycie witaminy hamującej zapalenie nerwów”[34]
		Frederick Gowland Hopkins	Wielka Brytania	„za odkrycie witamin stymulujących wzrost”[34]
1930		Karl Landsteiner	Republika Austriacka	„za odkrycie ludzkich grup krwi”[35]
1931		Otto Heinrich Warburg	Niemcy	„za odkrycie natury i zasady działania enzymu oddechowego”[36]
1932		Charles Scott Sherrington	Wielka Brytania	„za odkrycia dotyczące funkcji neuronów”[37]
		Edgar Douglas Adrian	Wielka Brytania
1933		Thomas Hunt Morgan	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące roli chromosomu w dziedziczeniu”[38]
1934		George Hoyt Whipple	Stany Zjednoczone	„za odkrycia związane z leczeniem wątroby w przypadkach anemii”[39]
		George Richards Minot	Stany Zjednoczone
		William Parry Murphy	Stany Zjednoczone
1935		Hans Spemann	Niemcy	„za odkrycie efektu organizatora podczas rozwoju zarodkowego”[40]
1936		Henry Hallett Dale	Wielka Brytania	„za odkrycie dotyczące chemicznego przekazywania impulsów nerwowych”[41]
		Otto Loewi	Austria
1937		Albert Szent-Györgyi[42]	Węgry	„za odkrycia dotyczące biologicznych procesów spalania, ze szczególnym uwzględnieniem witaminy C i przemian fumaranu”[43]
1938		Corneille Jean François Heymans	Belgia	„za odkrycie funkcji pełnionej przez zatokę szyjną i kłębek szyjny w regulacji oddychania”[44]
1939		Gerhard Domagk	Niemcy	„za odkrycie antybakteryjnych właściwości prontosilu”[45]
1940	nagrody nie przyznano
1941	nagrody nie przyznano
1942	nagrody nie przyznano
1943		Carl Peter Henrik Dam	Dania	„za odkrycie witaminy K”[46]
		Edward Adelbert Doisy	Stany Zjednoczone	„za odkrycie chemicznej natury witaminy K”[46]
1944		Joseph Erlanger	Stany Zjednoczone	„za odkrycia związane z wysoce zróżnicowanymi funkcjami pojedynczych włókien nerwowych”[47]
		Herbert Spencer Gasser	Stany Zjednoczone
1945		Alexander Fleming	Wielka Brytania	„za odkrycie penicyliny i jej leczniczego działania w różnych chorobach zakaźnych”[48]
		Ernst Boris Chain	Wielka Brytania
		Howard Walter Florey	Australia
1946		Hermann Joseph Muller	Stany Zjednoczone	„za odkrycie indukcji mutacji za pomocą napromieniowywania promieniami X”[49]
1947		Carl Ferdinand Cori	Stany Zjednoczone	„za odkrycie przebiegu katalitycznej przemiany glikogenu”[50]
		Gerty Cori[51]	Stany Zjednoczone
		Bernardo Alberto Houssay	Argentyna	„za odkrycie roli odgrywanej przez hormon przedniego płata przysadki w metabolizmie węglowodanów”[50]
1948		Paul Müller	Szwajcaria	„za odkrycie wysokiej skuteczności DDT, jako kontaktowego środka trującego przeciwko wielu stawonogom”[52]
1949		Walter Rudolf Hess	Szwajcaria	„za odkrycie funkcjonalnej organizacji śródmózgowia, jako ośrodka koordynującego aktywność organów wewnętrznych”[53]
		Egas Moniz	Portugalia	„za odkrycie terapeutycznej wartości lobotomii w pewnych psychozach”[53]
1950		Philip Showalter Hench	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące hormonów kory nadnerczy, ich struktury i działania biologicznego”[54]
		Edward Calvin Kendall	Stany Zjednoczone
		Tadeusz Reichstein	Szwajcaria  Polska
1951		Max Theiler	Południowa Afryka	„za odkrycia związane z żółtą gorączką i jej zwalczaniem”[55]
1952		Selman Abraham Waksman	Stany Zjednoczone	„za odkrycie streptomycyny, pierwszego antybiotyku skutecznego w zwalczaniu gruźlicy”[56]
1953		Hans Adolf Krebs	Wielka Brytania	„za odkrycie cyklu kwasu cytrynowego”[57]
		Fritz Albert Lipmann	Stany Zjednoczone	„za odkrycie koenzymu A i jego pośredniczącej roli w metabolizmie”[57]
1954		John Franklin Enders	Stany Zjednoczone	„za odkrycie zdolności wirusa polio do wzrostu w kulturach różnego rodzaju tkanek”[58]
		Frederick Chapman Robbins	Stany Zjednoczone
		Thomas Huckle Weller	Stany Zjednoczone
1955		Axel Hugo Theodor Theorell	Szwecja	„za odkrycia dotyczące natury i działania enzymów oksydacyjnych”[59]
1956		André Frédéric Cournand	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące cewnikowania serca i patologicznych zmian w układzie krążenia”[60]
		Werner Forssmann	Niemcy Zachodnie
		Dickinson W. Richards	Stany Zjednoczone
1957		Daniel Bovet	Włochy	„za odkrycia dotyczące syntetycznych związków, które hamują działanie pewnych substancji w organizmie i szczególnie do ich działania na system krwionośny i mięśnie szkieletowe”[61]
1958		George Wells Beadle	Stany Zjednoczone	„za odkrycie, że geny działają poprzez regulowanie określonych wydarzeń chemicznych”[62]
		Edward Lawrie Tatum	Stany Zjednoczone
		Joshua Lederberg	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące rekombinacji genetycznej i organizacji materiału genetycznego bakterii”[62]
1959		Arthur Kornberg	Stany Zjednoczone	„za odkrycie mechanizmów biologicznej syntezy kwasów rybonukleinowych i kwasów deoksyrybonukleinowych”[63]
		Severo Ochoa	Stany Zjednoczone  Hiszpania
1960		Frank Macfarlane Burnet	Australia	„za odkrycie nabytej tolerancji immunologicznej”[64]
		Peter Brian Medawar	Wielka Brytania
1961		Georg von Békésy	Stany Zjednoczone	„za odkrycie fizycznego mechanizmu stymulacji wewnątrz ślimaka”[65]
1962		Francis Harry Compton Crick	Wielka Brytania	„za odkrycie dotyczące struktury molekularnej kwasów nukleinowych i jej znaczenia w przekazywaniu informacji w substancjach ożywionych”[66]
		James Dewey Watson	Stany Zjednoczone
		Maurice Hugh Frederick Wilkins	Wielka Brytania  Nowa Zelandia
1963		John Carew Eccles	Australia	„za odkrycia dotyczące mechanizmów jonowych zaangażowanych w pobudzanie i inhibicję peryferyjnych i centralnych części błony komórkowej nerwów”[67]
		Alan Lloyd Hodgkin	Wielka Brytania
		Andrew Fielding Huxley	Wielka Brytania
1964		Konrad Bloch	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące mechanizmu i regulacji metabolizmu cholesterolu i kwasów tłuszczowych”[68]
		Feodor Lynen	Niemcy Zachodnie
1965		François Jacob	Francja	„za odkrycia dotyczące genetycznej kontroli enzymów i syntezy wirusów”[69]
		André Lwoff	Francja
		Jacques Monod	Francja
1966		Peyton Rous	Stany Zjednoczone	„za odkrycie wirusów indukujących powstawanie guzów”[70]
		Charles Brenton Huggins	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące leczenia hormonalnego raka prostaty”[70]
1967		Ragnar Granit	Szwecja  Finlandia	„za odkrycia dotyczące podstawowych fizjologicznych i chemicznych procesów widzenia w oku”[71]
		Haldan Keffer Hartline	Stany Zjednoczone
		George Wald	Stany Zjednoczone
1968		Robert W. Holley	Stany Zjednoczone	„za interpretację kodu genetycznego i jego funkcji w syntezie białka”[72]
		Har Gobind Khorana	Stany Zjednoczone
		Marshall W. Nirenberg	Stany Zjednoczone
1969		Max Delbrück	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące mechanizmów replikacji i struktury genetycznej wirusów”[73]
		Alfred D. Hershey	Stany Zjednoczone
		Salvador E. Luria	Stany Zjednoczone
1970		Julius Axelrod	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące humoralnych transmiterów w zakończeniach nerwowych i mechanizmu ich przechowywania, uwalniania i inaktywacji”[74]
		Ulf von Euler	Szwecja
		Bernard Katz	Wielka Brytania
1971		Earl W. Sutherland Jr.	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące mechanizmu działania hormonów”[75]
1972		Gerald M. Edelman	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące chemicznej struktury przeciwciał”[76]
		Rodney R. Porter	Wielka Brytania
1973		Karl von Frisch	Niemcy Zachodnie	„za odkrycia dotyczące organizacji i wywoływania jednostkowych i społecznych wzorców zachowań”[77]
		Konrad Lorenz	Austria
		Nikolaas Tinbergen	Wielka Brytania
1974		Albert Claude	Belgia	„za odkrycia dotyczące strukturalnej i funkcjonalnej organizacji komórki”[78]
		Christian de Duve	Belgia
		George E. Palade	Stany Zjednoczone
1975		David Baltimore	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące interakcji pomiędzy wirusami indukującymi powstawanie guzów a genetycznym materiałem komórki”[79]
		Renato Dulbecco	Stany Zjednoczone
		Howard Martin Temin	Stany Zjednoczone
1976		Baruch S. Blumberg	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące nowych mechanizmów tworzenia i rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych”[80]
		D. Carleton Gajdusek	Stany Zjednoczone
1977		Roger Guillemin	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące produkcji hormonów peptydowych w mózgu”[81]
		Andrew Schally	Polska  Stany Zjednoczone
		Rosalyn Yalow	Stany Zjednoczone	„za rozwinięcie radioimmunologicznej metody oznaczania hormonów peptydowych”[81]
1978		Werner Arber	Szwajcaria	„za odkrycie enzymów restrykcyjnych i ich zastosowania w genetyce molekularnej”[82]
		Daniel Nathans	Stany Zjednoczone
		Hamilton O. Smith	Stany Zjednoczone
1979		Allan M. Cormack	Stany Zjednoczone	„za rozwój tomografii komputerowej”[83]
		Godfrey N. Hounsfield	Wielka Brytania
1980		Baruj Benacerraf	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące determinowanych genetycznie struktur na powierzchni komórek, które regulują odpowiedzi immunologiczne”[84]
		Jean Dausset	Francja
		George D. Snell	Stany Zjednoczone
1981		Roger W. Sperry	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące funkcjonalnej specjalizacji półkul mózgowych”[85]
		David H. Hubel	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące przekazywania informacji w układzie wzrokowym”[85]
		Torsten N. Wiesel	Szwecja
1982		Sune K. Bergström	Szwecja	„za odkrycie dotyczące prostanglandyn i spokrewnionych z nimi związków aktywnych biologicznie”[86]
		Bengt I. Samuelsson	Szwecja
		John R. Vane	Wielka Brytania
1983		Barbara McClintock	Stany Zjednoczone	„za odkrycie ruchomych elementów genetycznych”[87]
1984		Niels K. Jerne	Dania	„za teorie dotyczące specyficzności w rozwoju i kontroli układu immunologicznego i odkrycia zasad produkcji przeciwciał monoklonalnych”[88]
		Georges Köhler	Niemcy Zachodnie
		César Milstein	Wielka Brytania  Argentyna
1985		Michael S. Brown	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące regulacji metabolizmu cholesterolu”[89]
		Joseph L. Goldstein	Stany Zjednoczone
1986		Stanley Cohen	Stany Zjednoczone	„za odkrycia czynników wzrostu”[90]
		Rita Levi-Montalcini	Włochy  Stany Zjednoczone
1987		Susumu Tonegawa	Japonia	„za odkrycie genetycznego podłoża generacji różnorodności przeciwciał”[91]
1988		James W. Black	Wielka Brytania	„za odkrycie ważnych zasad leczenia farmakologicznego”[92]
		Gertrude B. Elion	Stany Zjednoczone
		George H. Hitchings	Stany Zjednoczone
1989		J. Michael Bishop	Stany Zjednoczone	„za odkrycie komórkowego pochodzenia retrowirusowych onkogenów”[93]
		Harold E. Varmus	Stany Zjednoczone
1990		Joseph E. Murray	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące transplantacji narządów i komórek w leczeniu ludzkich chorób”[94]
		E. Donnall Thomas	Stany Zjednoczone
1991		Erwin Neher	Niemcy	„za odkrycia dotyczące funkcji pojedynczych kanałów jonowych w komórkach”[95]
		Bert Sakmann	Niemcy
1992		Edmond H. Fischer	Stany Zjednoczone  Szwajcaria	„za odkrycia dotyczące fosforylacji białek, jako biologicznego mechanizmu regulatorowego”[96]
		Edwin G. Krebs	Stany Zjednoczone
1993		Richard J. Roberts	Wielka Brytania	„za odkrycie genów nieciągłych”[97]
		Phillip A. Sharp	Stany Zjednoczone
1994		Alfred G. Gilman	Stany Zjednoczone	„za odkrycie białek G i roli tych białek w przekazywaniu sygnału w komórkach”[98]
		Martin Rodbell	Stany Zjednoczone
1995		Edward B. Lewis	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące kontroli genetycznej wczesnego rozwoju zarodkowego”[99]
		Christiane Nüsslein-Volhard	Niemcy
		Eric F. Wieschaus	Stany Zjednoczone
1996		Peter C. Doherty	Australia	„za odkrycia dotyczące specyficzności komórkowej odporności immunologicznej”[100]
		Rolf M. Zinkernagel	Szwajcaria
1997		Stanley B. Prusiner	Stany Zjednoczone	„za odkrycie prionów – nowego biologicznego podłoża infekcji”[101]
1998		Robert F. Furchgott	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące tlenku azotu, jako cząsteczki sygnałowej w układzie krwionośnym”[102]
		Louis J. Ignarro	Stany Zjednoczone
		Ferid Murad	Stany Zjednoczone
1999		Günter Blobel	Stany Zjednoczone	„za odkrycie, że białka są wyposażone w sekwencje sygnalne, które zawiadują ich transportem i lokalizacją komórkową”[103]
2000		Arvid Carlsson	Szwecja	„za odkrycia dotyczące przekazywania sygnału w układzie nerwowym”[104]
		Paul Greengard	Stany Zjednoczone
		Eric R. Kandel	Stany Zjednoczone
2001		Leland H. Hartwell	Stany Zjednoczone	„za odkrycia kluczowych regulatorów cyklu komórkowego”[105]
		Tim Hunt	Wielka Brytania
		Paul M. Nurse	Wielka Brytania
2002		Sydney Brenner	Wielka Brytania	„za odkrycia dotyczące genetycznej regulacji rozwoju organów i programowanej śmierci komórki”[106]
		Howard Robert Horvitz	Stany Zjednoczone
		John E. Sulston	Wielka Brytania
2003		Paul Lauterbur	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące obrazowania rezonansu magnetycznego”[107]
		Peter Mansfield	Wielka Brytania
2004		Richard Axel	Stany Zjednoczone	„za odkrycia związane z receptorami węchowymi i organizacją układu węchowego”[108]
		Linda B. Buck	Stany Zjednoczone
2005		Barry J. Marshall	Australia	„za odkrycie bakterii Helicobacter pylori i jej roli w zapaleniu błony śluzowej żołądka i chorobie wrzodowej”[109]
		J. Robin Warren	Australia
2006		Andrew Z. Fire	Stany Zjednoczone	„za odkrycie interferencji RNA – wyciszania genów przez dwuniciowe RNA”[110]
		Craig C. Mello	Stany Zjednoczone
2007		Mario R. Capecchi	Stany Zjednoczone	„za odkrycia zasad rządzących wprowadzaniem specyficznych modyfikacji genowych w myszach z użyciem embrionalnych komórek macierzystych”[111]
		Martin J. Evans	Wielka Brytania
		Oliver Smithies	Stany Zjednoczone
2008		Harald zur Hausen	Niemcy	„za odkrycie, że wirus brodawczaka ludzkiego powoduje raka szyjki macicy”[112]
		Françoise Barré-Sinoussi	Francja	„za odkrycie ludzkiego wirusa niedoboru odporności”[112]
		Luc Montagnier	Francja
2009		Elizabeth Blackburn	Stany Zjednoczone  Australia[b]	„za odkrycie, jak chromosomy są chronione przez telomery i telomerazę”[113]
		Carol Greider	Stany Zjednoczone
		Jack Szostak	Stany Zjednoczone  Wielka Brytania
2010		Robert Edwards	Wielka Brytania	„za opracowanie metody zapłodnienia in vitro”[114]
2011		Ralph Steinman	Kanada	„za odkrycie komórki dendrytycznej i jej roli w odporności nabytej”[115]
		Bruce Beutler	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące aktywacji odporności wrodzonej”[115]
		Jules Hoffmann	Luksemburg
2012		John Gurdon	Wielka Brytania	„za odkrycie, że dorosłe komórki można przeprogramować tak, by stały się one komórkami pluripotentnymi”[116]
		Shin’ya Yamanaka	Japonia
2013		James Rothman	Stany Zjednoczone	„za odkrycia dotyczące maszynerii regulującej transport pęcherzykowy – główny system transportowy w naszych komórkach”[117]
		Randy Schekman	Stany Zjednoczone
		Thomas Südhof	Niemcy
2014		John O’Keefe	Stany Zjednoczone  Wielka Brytania	„za odkrycia dotyczące komórek mózgowych odpowiadających za system orientacji w przestrzeni”[118]
		May-Britt Moser	Norwegia
		Edvard Moser	Norwegia
2015		Tu Youyou	Chiny	„za odkrycia dotyczące nowej terapii malarii”[119]
		William C. Campbell	Irlandia	„za odkrycia dotyczące nowej terapii infekcji spowodowanych przez pasożytnicze nicienie”[112]
		Satoshi Ōmura	Japonia
2016		Yoshinori Ōsumi	Japonia	„za odkrycia mechanizmów autofagii”[120]
2017		Jeffrey C. Hall	Stany Zjednoczone	„za odkrycia mechanizmów molekularnych kontrolujących rytm dobowy”[121]
		Michael Rosbash	Stany Zjednoczone
		Michael W. Young	Stany Zjednoczone
2018		James P. Allison	Stany Zjednoczone	„za odkrycie terapii przeciwnowotworowej poprzez hamowanie negatywnej regulacji immunologicznej”[122]
		Tasuku Honjo	Japonia
2019		William Kaelin Jr.	Stany Zjednoczone	„za odkrycie jak komórki wyczuwają i dostosowują się do dostępności tlenu”[123]
		Peter Ratcliffe	Wielka Brytania
		Gregg L. Semenza	Stany Zjednoczone
2020		Harvey Alter	Stany Zjednoczone	„za odkrycie wirusa zapalenia wątroby typu C”[124]
		Michael Houghton	Wielka Brytania
		Charles M. Rice	Stany Zjednoczone
2021		David Julius	Stany Zjednoczone	„za odkrycia receptorów temperatury i dotyku”[125]
		Ardem Patapoutian	Liban  Stany Zjednoczone
2022		Svante Pääbo	Szwecja	„za odkrycia dotyczące genomów wymarłych homininów i ewolucji człowieka”[126]
2023		Katalin Karikó	Węgry	„za odkrycia dotyczące modyfikacji zasad nukleozydowych, które umożliwiły opracowanie skutecznych szczepionek mRNA przeciwko COVID-19”[127]
		Drew Weissman	Stany Zjednoczone
2024		Victor Ambros	Stany Zjednoczone	„za odkrycie mikroRNA i jego roli w postranskrypcyjnej regulacji genów”[128]
		Gary Ruvkun	Stany Zjednoczone

Uwagi

1. Uzasadnienie przyznania nagrody jest tłumaczeniem oryginalnego (nie zawsze całości) uzasadnienia z oficjalnej strony internetowej Fundacji Noblowskiej, nobelprize.org. Linki w tej kolumnie prowadzą do haseł związanych z uzasadnieniem, jednak niekoniecznie prowadzą do wszystkich szczegółów pracy laureata, które mogą być odnalezione w hasłach o tych osobach.
2. W oficjalnych wykazach Fundacji Nobla jest uznawana za Amerykankę, ale posiada również australijskie obywatelstwo.