Non Iron

Non Iron – polski zespół hardrockowy wzbogacający swoją muzykę o elementy bluesa i heavy metalu^[1].

Non Iron

Rok założenia	1985
Rok rozwiązania	1997
Pochodzenie	Poznań,  Polska
Gatunek	hard rock, heavy metal, blues
Aktywność	1985–1997, 2000–2011, 2018–2019
Wydawnictwo	Veriton, Polton, Metal Mind, Polskie Nagrania
Powiązania	Turbo, Ceti, Izotop, Heam, Stress...
Skład
Leszek Szpigel, Wojciech Hoffmann, Janusz Musielak, Henryk Tomczak, Jędrzej Kowalczyk
Byli członkowie
Wojciech Anioła, Zbigniew Ślatała, Przemysław Hałuszczak, Przemysław Wawrzyniak, Grzegorz Kupczyk, Compass, Artur Gronowski, Zbigniew Dera

Historia

Zespół powstał w 1985 roku w Poznaniu z inicjatywy basisty Henryka Tomczaka (Manufaktura Czterech Dyrektorów, Stress, Heam, Turbo, Izotop). Na początku swej działalności grupa wykonywała muzykę bluesową. W tym okresie skład tworzyli: były perkusista Turbo Wojciech Anioła, gitarzyści Janusz Musielak i Zbigniew Ślatała, Przemysław Hałuszczak – harmonijka ustna oraz wokalista zespołu Wolf Spider Leszek Szpigiel. Zespół dał serię koncertów klubowych, wystąpił też na Festiwalu Muzyków Rockowych Jarocin '85, Rawie Blues (1985, 1986 r.), Jesieni z Bluesem (1985 r.), Olsztyńskich Nocach Bluesowych (1985 r.), Muzycznym Campingu (1986 r.), X Ogólnopolskim Festiwalu Młodych Talentów we Wrocławiu (1986r). Zespół, oprócz własnych kompozycji, wykonywał również utwory Muddy'ego Watersa i B.B. Kinga. Nawiązał też współpracę z duetem Hamak, realizując wspólny program „Różne barwy bluesa”.

Grupa wylansowała nagrania „Po prostu zostań”, „Świat nie kończy się na Tobie”, „Ten blues”, „Nie wszystko można mieć ( laureat lutowego telewizyjnego Plebiscytu Piosenki „Opole 1988”), cover grupy Stress „Ciężką drogą”. W roku 1986 miejsce Anioły zajął Przemysław Wawrzyniak. W 1987 roku zespół opuścił Ślatała, za którego doszedł Wojciech Hoffmann. W tym samym roku Wawrzyniaka zamienił Jędrzej Kowalczyk. Wkrótce zespół podjął współpracę z Metal Mind Productions. W latach 1987–1988 zespół wspierał gitarzysta Maciej Matuszak, który zastępował Janusza Musielaka. Po powrocie Musielaka zespół w powiększonym składzie o Matuszaka wystąpił w chorzowskiej Leśniczówce. Z tego koncertu Polton wydał koncertową kasetę jako Non Iron. Następne duże koncerty Non Iron miały miejsce podczas XXV KFPP w Opolu, gdzie zespół wykonał „Nie wszystko można mieć” w koncercie „Od Opola do Opola” (zamiast Hoffmanna wystąpił Matuszak) oraz festiwalu w Jarocinie w 1988 roku – utwór Każdy ci to powie znalazł się na składance Jarocin 88. W 1989 roku ukazał się debiutancki album grupy Innym niepotrzebni zawierający muzykę hołdującą tradycyjnemu hard rockowi wzbogaconemu o elementy bluesa i heavy metalu. Dwa lata później ukazał się anglojęzyczny zbiór Candles & Rain – nagrany bez Szpigla (wyemigrował do RFN, za to z Grzegorzem Kupczykiem (Turbo, CETI), a także z gościnnie grającym na instrumentach klawiszowych Grzegorzem Stróżniakiem (Lombard). Płyta brzmiała nowocześniej i bardziej świeżo, niż debiut. Non Iron wziął udział w imprezie 46' Sapra Del Mandorlo, która odbywała się na Sycylii i na festiwalu Jarocin'92. Kiedy wydano Candles & Rain w zespole już nie było Hoffmana, którego zastąpił Andrzej Łysów (CETI, eks- Turbo. Na początku 1992 roku ukazał się album 91 na którym grupa przedstawiła utwory hard-rockowe w swoim dawnym stylu (np. Stupid Doll), wzbogacając aranżacje o partie harmonijki ustnej (Przemysław Hałuszczak), który wspierał Non Iron m.in. na FMR' 85) i flet (Aleksandra Olszewska). Grupa nie odniosła sukcesu, dając tylko sporadyczne koncerty. W 1994 roku odszedł Kupczyk a jego miejsce zajął Zbigniew Dera. Z nowym wokalistą zespół dokonał kolejnych autorskich nagrań „Twoje graffiti”, „Osaczony” oraz „Lustro”. Wziął udział w programach telewizyjnych Partytura '94 i Medley '95. Henryk Tomczak odszedł w 1996 roku, współtworząc Izotop, do którego także dołączył Łysów. W sierpniu 1997 zespół wystąpił podczas poznańskich Dni Piątkowa, był to jeden z ostatnich koncertów z nowym basistą Arturem Gronowskim. Oficjalnie grupa rozwiązała się w 1997 roku^[2]. Okazjonalnie zespół wystąpił po wielu latach, 27 września 2011 roku w poznańskim klubie Blue Note podczas koncertu poświęconemu pamięci Andrzeja Sobczaka. Skład ponownie tworzyli: Tomczak, Musielak, Kowalczyk, Hałuszczak i Kupczyk. Koncert zorganizowali Piotr Przybylski, Wojciech Hoffmann i klub Blue Note. W koncercie wystąpili m.in. Turbo, Lombard i Korda Band...

Zespół ponownie reaktywował się w 2018 roku^[3] w składzie: Henryk Tomczak, Wojciech Hoffmann, Zbigniew Dera, Leszek Szpigiel, Grzegorz Kupczyk, Janusz Musielak, Andrzej Łysów, Jędrzej Kowalczyk i 26 października 2018 roku zagrał w klubie Blue Note w Poznaniu z okazji Jubileuszu „50 lat na scenie” swego założyciela Henryka Tomczaka. Koncert zorganizowany został przez Agencję Ranus (Krzysztof Ranus Agencja Artystyczna i Koncertowa).

W styczniu 2019 roku Non Iron odbył blisko dwumiesięczną pożegnalną trasę po kraju z okazji 30 rocznicy wydania studyjnego debiutu i reedycji krążka „Innym Niepotrzebni” nakładem Metal Mind Productions.

Muzycy

Skład zespołu od 2018 roku

• Leszek Szpigel – wokal^[3]
• Wojciech Hoffmann – gitara^[3]
• Janusz Musielak – gitara^[3]
• Henryk Tomczak – gitara basowa^[3]
• Jędrzej Kowalczyk – perkusja^[3]

Członkowie zespołu w latach 1985–1997

• Leszek Szpigiel – wokal (1985–1989)
• Grzegorz Kupczyk – wokal (1989–1994)
• Zbigniew Dera – wokal (1994–1995)
• Janusz Musielak – gitara (od 1985)^[1]
• Zbigniew Ślatała – gitara (1985–1987)
• Wojciech Hoffmann – gitara (1987–1990)
• Andrzej Łysów – gitara (1990–1997)
• Henryk Tomczak – gitara basowa (1985–1996, 2011–2019)
• Wojciech Anioła – perkusja (1985–1986)
• Przemysław Wawrzyniak – perkusja (1986–1987)

Gościnnie

• Przemysław Hałuszczak – harmonijka ustna (1985–1987, 1991, 2011)
• Aleksandra Olszewska – flet (1991)

Dyskografia

• Non Iron, 1987, koncert z chorzowskiej Leśniczówki nagrany w czerwcu ’87
• Innym niepotrzebni, 1989
• Candles & Rain, 1990
• 91, 1991
• Blues Po Polsku vol.3, 1990
• Nie wszystko można mieć (Rarytasy z lat 1985–2019), 2023