Nowa Partia Demokratyczna

Nowa Partia Demokratyczna (ang. New Democratic Party, fr. Nouveau parti démocratique) – kanadyjska partia polityczna o orientacji socjaldemokratycznej, obecnie posiadająca 7 posłów w Izbie Gmin^[1].

Nowa Demokratyczna Partia

Państwo	Kanada
Lider	Jagmeet Singh
Data założenia	1961
Adres siedziby	Laurier Avenue, Ottawa
Ideologia polityczna	socjaldemokracja, socjalizm demokratyczny
Członkostwo międzynarodowe	Międzynarodówka Socjalistyczna
Obecni posłowie	7/338
Obecni senatorowie	0/338
Strona internetowa

NDP, w przeciwieństwie do innych ogólnokanadyjskich partii politycznych, ma tylko jedną, federalną strukturę. Przywództwo i przynależność na poziomie prowincji wynika wyłącznie z zamieszkiwania na danym terytorium. NDP działa i wystawia swych kandydatów do parlamentu Kanady i parlamentów prowincjalnych we wszystkich prowincjach i terytoriach, z wyjątkiem Nunavut, Terytoriów Północno-Zachodnich i Quebecu.

Historia

Choć partia powstała w 1961, jej korzenie sięgają znacznie głębiej. Odwołuje się do socjalistycznej ideologii wypracowanej przez Jamesa Shavera Woodswortha – kanadyjskiego myśliciela i polityka działającego na przełomie XIX i XX w. i w dwóch pierwszych dziesięcioleciach XX wieku oraz doświadczeń Niezależnej Partii Pracy i Wspólnoty Spółdzielczej. Założycielem partii był Thomas Douglas. W 1962 w wyborach do 25 kanadyjskiego parlamentu NDP zdobyła 19 mandatów, co zostało uznane za znaczny sukces. W kolejnych wyborach NDP zawsze była w stanie wprowadzić do Izby Gmin swoich posłów – najmniej 9 (do 35. parlamentu, w 1993), a najwięcej 103 (do 41. parlamentu, w 2011), kiedy to stała się trzecią siłą w Izbie Gmin. Nieco więcej szczęścia miała na poziomie wyborów prowincjalnych, gdzie kilkakrotnie sprawowała władzę (między innymi w Ontario, Manitobie i w Saskatchewan). W wyborach w 2015 partia straciła ponad 10 procent poparcia, wprowadzając do parlamentu 44 posłów. 10 lat później w 2025 roku partia zanotowała swój najgorszy wynik od czasów jej założenia wprowadzając do Izby Gmin zaledwie 7 posłów.

Program partii

Gospodarka

W sektorze gospodarczym partia przedstawia program socjalistyczno-demokratyczny. Wśród postulatów partii są:

• regulacja rynku pracy i handlu
• nacjonalizacja infrastruktury, głównie komunikacji i energetyki
• progresja podatkowa
• powstrzymanie prywatyzacji służby zdrowia.

Sprawy społeczne

Partia w sferze społecznej propaguje m.in.:

• rozszerzenie granic wolności osobistych
• równouprawnienie małżeństw homoseksualnych
• rozwijanie wielokulturowości
• polepszenie położenia rdzennych społeczności
• tworzenie tanich mieszkań komunalnych dla najbiedniejszych
• równouprawnienie kobiet we wszystkich aspektach życia społecznego, politycznego i gospodarczego.

Liderzy

• 1961–1971: Thomas Douglas
• 1971–1974: David Lewis
• 1974–1989: Ed Broadbent
• 1989–1995: Audrey McLaughlin
• 1995–2003: Alexa McDonough
• 2003–2011: Jack Layton
• 2011–2012: Nycole Turme (p.o.)
• 2012–2017: Thomas Mulcair
• od 2017: Jagmeet Singh

Poparcie

Wyniki w wyborach parlamentarnych od 1982^[2][a]

Wybory	Poparcie	Zmiana punktów procentowych	Mandaty (Izba Gmin)	Zmiana
1984	18,8%	—	30	—
1988	20,38%	1,58	43	13
1993	6,87%	13,51	9	34
1997	11,05%	4,18	21	12
2000	8,52%	2,53	13	8
2004	15,68%	7,16	19	6
2006	17,48%	1,8	29	10
2008	18,18%	0,7	37	8
2011	30,63%	12,45	103	66
2015	19,72%	10,92	44	59
2019	15,98%	3,74	24	20
2021	17,82%	1,84	25	1
2025	6,29%	11,53	7	18

Uwagi

1. W 1982 Parlament Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej na wniosek Parlamentu Kanady uchwalił Ustawę o Kanadzie (ang. Canada Act 1982), która zerwała ostatnie więzi zależności parlamentu kanadyjskiego od parlamentu brytyjskiego.