Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Nowy Wiśnicz
miasto w województwie małopolskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Nowy Wiśnicz (do 10 grudnia 1965 Wiśnicz Nowy[3]) – miasto w woj. małopolskim, w powiecie bocheńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Nowy Wiśnicz. Położone jest na Pogórzu Wiśnickim przy drodze wojewódzkiej nr 965 z Bochni do Limanowej, w odległości 8 km od Bochni.
,_Bochnia_County,_Lesser_Poland_Voivodeship,_Poland.jpg)
Nowy Wiśnicz uzyskał lokację miejską w 1616 roku, zdegradowany w 1934 roku, ponowne nadanie praw miejskich w 1995 roku[4]. W latach 1976–1982 miejscowość była siedzibą gminy Nowy Wiśnicz-Lipnica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do woj. tarnowskiego.
Remove ads
Historia
Podsumowanie
Perspektywa
.jpg)
W XII wieku Nowy Wiśnicz był notowany jako wieś klasztorna. W XIV wieku był własnością Kmitów, a następnie Lubomirskich. Prawa miejskie otrzymał w 1616 roku za sprawą Stanisława Lubomirskiego. W założonym przez siebie mieście Lubomirski ufundował barokowy kościół farny i ratusz. Jako wotum za zwycięstwo pod Chocimiem w 1621 r. na wzgórzu obok zamku Stanisław wybudował klasztor karmelitów bosych. Znaczną część drewnianej zabudowy miasta strawił wielki pożar 3 lipca 1863[5].
W maju 2020 roku za pomnik historii uznany został zespół architektoniczno-krajobrazowy położony na obszarze Nowego Wiśnicza, Starego Wiśnicza i Leksandrowej z zabytkowym ratuszem i kościołem pw. Wniebowzięcia NMP, zamkiem i dawnym klasztorem oo. karmelitów bosych, w którym obecnie mieści się Zakład Karny Nowy Wiśnicz[6].
W czasie II wojny światowej w rejonie Nowego Wiśnicza działał 12 Pułk Piechoty Armii Krajowej regionalny oddział Armii Krajowej, który przeprowadził 26 lipca 1944 roku Akcję Wiśnicz – atak na niemieckie więzienie, który był jedną z największych akcji uwolnienia więźniów przez polskie podziemie przeprowadzonej w czasie niemieckiej okupacji Polski[7][8][9].
Remove ads
Demografia
Zabytki
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[11].
- układ urbanistyczny,
- zespół kościoła parafialnego pw. Wniebowzięcia NMP z 1620 roku:
- kościół,
- plebania,
- dzwonnica,
- ogrodzenie z 2 bramkami,
- cmentarz przykościelny,
- starodrzew,
- zespół poklasztorny karmelitów z 1 poł. XVII w.:
- ruina kościoła pokarmelickiego pw. św. Józefa i Zaślubin NP Marii
- zabudowania poklasztorne (obecnie więzienie),
- cmentarz żydowski,
- cmentarz wojenny,
- kapliczka przydrożna z figurą św. Jana Nepomucena, drewniana, przy drodze do zamku z 2 poł. XVIII wieku,
- fortyfikacje bastionowe,
- ratusz miejski,
- dworek „Koryznówka”.
- sąd, obecnie liceum (PLSP), ul. Grunwaldzka 278 (Bocheńska 6) z lat 1911–1912,
- dom, Rynek 13, XVIII/XIX,
- dom, Rynek 20, XVII, XX wiek,
Inne zabytki
- dom Macieja Trapoli z XVII w.,
Nieistniejące:
- kościół Karmelitów pw. Chrystusa Zbawiciela z lat 1622–1630, zburzony przez Niemców w latach 1942–1944,
- drewniana, podcieniowa zabudowa rynku (uwieczniona przez Jana Matejkę).
Przyroda i turystyka
Miasto leży na obszarze Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego. W bliskiej okolicy znajduje się kilka obiektów chronionej przyrody:
- rezerwat przyrody Kamień-Grzyb, z głazem w kształcie grzyba o wysokości ok. 7 m, znajdujący się na południe od Nowego Wiśnicza,
- pomnik przyrody Kamienie Brodzińskiego z grupą ciekawych kształtem skał zbudowanych z piaskowca istebniańskiego, na wzniesieniu Paprotna, położony na granicy Lipnicy Murowanej i Rajbrotu,
- Skałki Chronowskie – pomnik przyrody nieożywionej; wychodnie piaskowca znajdujące się w wierzchowinowych partiach Kobylej Góry (na terenie wsi Chronów, przy granicy z Borówną).
Szlaki turystyczne: niebieski: Bochnia – Nowy Wiśnicz – Kamień-Grzyb – Paprotna (obok Kamieni Brodzińskiego) – Rajbrot – Łopusze – Przełęcz Rozdziele – Widoma – góra Kamionna – Pasierbiecka Góra – Tymbark.
Remove ads
Ludzie związani z miejscowością
Urodzeni
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads