ORP Warszawa (1957)

ORP Warszawa (w służbie 1970–1986) – polski niszczyciel rakietowy projektu 56AE (kod NATO: Kotlin SAM), w PMW nr burtowy 275. Był drugim okrętem o tej nazwie w Polskiej Marynarce Wojennej.

Zobacz też: inne jednostki pływające o tej nazwie.

ORP Warszawa

Na beczkach poligonu demagnetyzacyjnego w VIII basenie portu Gdynia
Klasa	niszczyciel rakietowy
Projekt	56 AE
Oznaczenie NATO	Kotlin SAM
Historia
Stocznia	Stocznia Sudomech, Leningrad, ZSRR
Położenie stępki	1956
Wodowanie	1957
Marynarka Wojenna ZSRR
Nazwa	Sprawiedliwyj
Wejście do służby	27 grudnia 1956
Wycofanie ze służby	27 stycznia 1971
Marynarka Wojenna (PRL)
Nazwa	ORP Warszawa
Wejście do służby	25 czerwca 1970
Wycofanie ze służby	31 stycznia 1986
Los okrętu	złomowany w Świnoujściu w 1987
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa – 2850 ton pełna – 3600 t
Długość	127,5 m
Szerokość	12,9 m
Zanurzenie	4,6 m
Napęd
turbiny parowe o łącznej mocy 53 000 KW (72 000 KM) napędzające 2 śruby
Prędkość	maksymalna – 38 węzłów ekonomiczna – 14 węzłów
Zasięg	4000 mil morskich
Uzbrojenie
podwójna armata morska kalibru 130 mm SM-20-ZIF1, zapas 400 naboi, poczwórna armata przeciwlotnicza kalibru 45 mm SM-2-1, zapas 194 naboje, podwójna wyrzutnia ZIF-101 dla rakiet przeciwlotniczych systemu M-1 Wołna-M, zapas 18 pocisków, pięciorurowa wyrzutnia torpedowa PTA-53-61 kalibru 533 mm dla torped przeciw okrętom podwodnym SET-53M, zapas 5 torped, dwie dwunastoprowadnicowe wyrzutnie RBU-6000 dla rakietowych bomb głębinowych RGB-60, zapas 120 bomb
Załoga	300 ludzi

Historia

Okręt – ex radziecki „Sprawiedliwyj”, został kupiony w ZSRR 2 października 1969 roku^[a]. Podniesienie polskiej bandery, nadanie nowej nazwy i numeru burtowego - 275 nastąpiło w dniu 25 czerwca 1970 w Porcie Wojennym Gdynia^[1]. 28 maja 1971 roku miało miejsce pierwsze w Marynarce Wojennej ćwiczebne strzelanie rakietami przeciwlotniczymi, na radzieckim poligonie pod Bałtyjskiem^[2]. W czerwcu 1975 roku okręt wziął udział w ćwiczeniach o kryptonimie Posejdon-75^[3]. W dniach 4–26 maja 1983 roku okręt wziął udział w wielkich ćwiczeniach sił Marynarki Wojennej o kryptonimie Reda-83^[4].

Ostatnie opuszczenie „biało-czerwonej” bandery miało miejsce 31 stycznia 1986^[5]. Okręt został następnie złomowany w Świnoujściu (Ognicy)^[5]. Zachowano z okrętu tylko jedną wyrzutnię rakietowych bomb głębinowych RGB-2500^[5].

Pod polską banderą przepłynął ponad 77 tys. mil morskich, odbył rejsy do portów ZSRR, Finlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Danii i Szwecji. Wystrzelił ćwiczebnie między innymi 28 pocisków przeciwlotniczych W-601 (zakupiono ich ogółem 52) i 2662 pociski głównego kalibru^[6].

Informacje ogólne

• Projekt: CKB-53 w Leningradzie
• Budowa: Stocznia Sudomech w Leningradzie
• położenie stępki: 1956
• wodowanie: 1957
• podniesienie bandery:
  • radzieckiej: 1958
  • polskiej: 1970
• przydział:
  • Marynarka Wojenna ZSRR: Flota Bałtycka
  • Polska Marynarka Wojenna: 7 dywizjon Niszczycieli, następnie 3 Flotylla Okrętów

Wyposażenie wykrywania celów i kierowania uzbrojeniem

• stacja radiolokacyjna dozoru powietrznego MR-300 Angara (Head Net-A)
• stacja radiolokacyjna naprowadzania uzbrojenia rakietowego Jatagan (Peel Group)
• stacja radiolokacyjna kierowania ogniem artylerii dużego kalibru Sun Visor
• dwie stacje radiolokacyjne kierowania ogniem artylerii małego kalibru Fut-B (Hawk Screech)
• podkadłubowa stacja hydrolokacyjna MGK-335 Platina (Bull Horn)
• system rozpoznawczy Nichrom-RR
• system walki radioelektronicznej MP-401
• system kierowania uzbrojeniem przeciw okrętom podwodnym Buria-61M

Dowódca

• kpt. mar. Bogusław Gruchała (1970 – 1973)
• kmdr ppor. Edmund Chełchowski (1973 – 1975)
• kpt. mar. Jerzy Wójcik (1975 – 1986)

Zobacz też

• Mały Modelarz
  • nr 3/65 – model niszczyciela projektu 56
  • nr 6/76 – "Niszczyciel współczesny"
• Plany Modelarskie nr 5 – plany niszczyciela projektu 56
• zdjęcia ORP Warszawa (II) – http://www.schiffsbilderarchiv.de/warszrq.htm
• opis projektu 56 po angielsku – https://archive.is/20121209044353/http://www.fas.org/man/dod-101/sys/ship/row/rus/56.htm
• ORP "Warszawa" (monitor rzeczny)
• ORP Warszawa (niszczyciel projektu 61MP)

Uwagi

1. Okręt został kupiony z zapasem środków bojowych za 21 milionów rubli (w tym 16,5 miliona za sam okręt) – równowartość ówczesnych 952,3 milionów zł. Rochowicz 2015 ↓, s. 48