Obserwator (wojsko)

Obserwator – żołnierz prowadzący obserwację nieprzyjaciela lub wojsk własnych w wyznaczonym pasie obserwacji lub sektorze obserwacji.

Obserwator w wojskach lądowych

Żołnierz dokonujący obserwacji w wyznaczonym sektorze obserwacji. Zależnie od potrzeb jego zadanie może polegać na śledzeniu ruchu, ugrupowania i działania pododdziałów nieprzyjaciela (przeciwnika), jego środków ogniowych, zachowania się, trybu życia, obserwowania skutków działania własnych środków ogniowych bądź ruchu i działania wojsk własnych, sąsiadów, sygnałów przełożonego itp. O ważniejszych spostrzeżeniach obserwator melduje niezwłocznie swemu dowódcy. W nocy zajmuje on stanowisko w takim miejscu, by nadzorowane przez niego obiekty były widoczne na tle horyzontu. Obserwator, któremu zlecono obserwowanie i alarmowanie o grożącym nagłym niebezpieczeństwie, nosi nazwę obserwatora alarmowego^[1][2].
W zadaniu dla obserwatora dowódca powinien określić: jego stanowisko, dozory, sektor obserwacji, sposób meldowania spostrzeżeń oraz swoje miejsce^[3].

Obserwator w lotnictwie wojskowym

Lotnik, członek załogi wojskowego statku powietrznego (np. samolotu bombowego, odpowiednio wyszkolony w prowadzeniu obserwacji pola walki^[1]. Zarówno w lotnictwie II RP (do 1939 roku), jak i w PSP na Zachodzie lotnik-obserwator był dowódcą załogi samolotu.

Tytuł nadawany do 1946 absolwentom wojskowej szkoły lotniczej, którzy ukończyli specjalistyczny kurs nawigacji lotniczej. W 1946 zastąpiony tytułem "nawigator lotniczy"^[4]. Zobacz też: Oficerska Szkoła Obserwatorów Lotniczych.

Oficer działający w ramach mandatu międzynarodowego

Oficer działający w ramach mandatu międzynarodowego, wyznaczony przez państwo członkowskie ONZ lub inną organizację w związku z rozpatrywaniem sporu międzynarodowego^[4].