Ogiernicze

Ogiernicze (dodatkowa nazwa w j. niem. Legelsdorf) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała^[4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Kotliny Raciborskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.

Ogiernicze

wieś
Południowa część wsi (2024)
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	prudnicki
Gmina	Biała
Liczba ludności (2011)	160[1]
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	48-220[2]
Tablice rejestracyjne	OPR
SIMC	0491423
Położenie na mapie gminy Biała Ogiernicze
Położenie na mapie Polski Ogiernicze
Położenie na mapie województwa opolskiego Ogiernicze
Położenie na mapie powiatu prudnickiego Ogiernicze
50°26′55″N 17°45′22″E[3]

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 160 osób^[1].

Geografia

Położenie

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 13 km od granicy z Czechami, w zachodniej części Kotliny Raciborskiej, tuż przy granicy gminy Biała z gminą Strzeleczki (powiat krapkowicki). Należy do Euroregionu Pradziad^[5]. Niska bonitacja gleb^[6].

Środowisko naturalne

W Ogierniczu panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,3 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Ogiernicza wynoszą 611 mm. Dominują wiatry zachodnie^[7].

Nazwa

W pierwszych wzmiankach wieś występuje pod nazwą ex villa Logewnice^[6]. Nazwa Ogiernicze nie znalazła potwierdzenia w dokumentach sprzed II wojny światowej. Polski językoznawca Stanisław Rospond odnalazł w metrykach parafii w Łączniku z lat 1684–1715 zapisy odnoście wsi: złogiewniczou, złogiewnicza, złogiewniczio, wobec czego wywnioskował, że nazwą wsi powinno być Łagiewnicze. Nazwa ta wywodzi się z faktu, że we wsi produkowano łagwie, czyli naczynia do przechowywania napojów. W pisowni niemieckiej nazwę Łagiewnicze zapisywano jako Lagewinitz, a następnie Legelsdorf^[8]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wymienia ją pod polską nazwą Oglewnice i niemiecką Legelsdorf^[9].

W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwą Łagiewnice^[10]. 9 grudnia 1947 nadano miejscowości nazwę Ogiernicze^[11]

W gwarach prudnickich nazwa miejscowości występuje jako Ôgierniczy lub Ogerniczy (odmiana: dzie miyszkył? w Ôg(i)erniczu, w Ôg(i)erniczach; jadã na Ôg(i)erniczy, do Ôg(i)ernicza, do Ôg(i)erniczĕ, do Ôg(i)erniczōw; miyndzy Prudnikã, a Ôgierniczã, Ôgierniczōma)^[12].

• 
  Panorama Ogiernicza od strony Mosznej

Historia

Istnienie Ogiernicza stwierdzono we wczesnym średniowieczu. Pierwsze źródła pisane wspominające wieś pochodzą z 1679^[6]. Była to wieś zagrodnicza^[13].

Pieczęć Ogiernicza (1911)

Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu ogiera w skoku zwróconego w prawo, a w otoku napis: GEMEINDE LEGELSDORF / Kreis Neustadt O/Schl. (pol. Gmina Ogiernicze / Powiat Prudnicki, Górny Śląsk)^[14].

Ogiernicze (Legelsdorf) wśród miejscowości ziemi prudnickiej na mapie z XIX wieku

Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 226 mieszkańców Ogiernicza wszyscy posługiwali się językiem polskim^[15]. W wyborach parlamentarnych w Republice Weimarskiej w 1919 najwięcej głosów w Ogierniczu zdobyli chrześcijańscy demokraci^[16].

W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Ogiernicze znalazło się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem^[17], w obwodzie nr 9 powiatu prudnickiego^[18]. 6 lutego 1921 w Ogierniczu odbył się polski wiec, w którym wzięło udział 700 osób. Uchwalono wówczas rezolucję protestującą przeciw tzw. „emigrantom plebiscytowym”^[19]. Kolejny wiec zorganizowano 27 lutego 1921^[20]. Do głosowania uprawnionych było w Ogierniczu 199 osób, z czego 125, ok. 62,8%, stanowili mieszkańcy (wszyscy urodzeni w miejscowości). Oddano 193 głosy (ok. 97% uprawnionych), w tym 193 (100%) ważne; za Niemcami głosowały 132 osoby (ok. 68,4%), a za Polską 61 osób (ok. 31,6%)^[21].

Podczas II wojny światowej, w marcu 1945 wieś była jedną z miejscowości powiatu prudnickiego, które zostały przystosowane przez Niemców do obrony przed Armią Czerwoną. Została ona otoczona rowem^[22]. Zajęli ją zmierzający do Prudnika żołnierze 1 Frontu Ukraińskiego^[23].

W latach 1945–1950 Ogiernicze należały do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego.

W latach 1952–1954 i 1973–1975 wieś należała do gminy Łącznik^[24][25][26].

Mieszkańcy

Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków^[27]. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego.

Liczba mieszkańców wsi

• 1871 – 293^[28]
• 1885 – 277^[29]
• 1905 – 258^[30]
• 1910 – 226^[15]
• 1933 – 247^[31]
• 1939 – 214^[31]
• 1966 – 212^[32]
• 1998 – 158^[33]
• 2002 – 158^[33]
• 2009 – 170^[33]
• 2011 – 160^[33]
• 2013 – 157^[34]

Zabytki

Kapliczka

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Ogierniczu chroniona jest^[35]:

• kapliczka

Transport

W zarządzie Wydziału Drogownictwa Starostwa Powiatowego w Prudniku znajduje się droga powiatowa nr 1266O relacji Łącznik – Ogiernicze^[36].

Religia

Katolicy z Ogiernicza należą do parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Łączniku (dekanat Biała)^[37].

Turystyka

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Ogierniczu^[38]. Przez Ogiernicze przebiega trasa Kolarskiego Rajdu Dookoła Ziemi Bialskiej, za przejechanie którego PTTK Prudnik przyznaje odznakę^[39].

Szlaki rowerowe

Przez Ogiernicze prowadzi szlak rowerowy^[40]:

• Trasa rowerowa PTTK nr 262-z: Biała – Stare Miasto – Solec – Rostkowice – Gostomia – Nowa Wieś Prudnicka – Urszulanowice – Moszna – Ogiernicze – Łącznik – Chrzelice – Rzymkowice – Pogórze – Frącki – Brzeźnica – Górka Prudnicka – Ligota Bialska – Biała

Bezpieczeństwo

Remiza OSP Ogiernicze

W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Ogierniczu działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej^[41].

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 15 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Posterunek Policji w Białej)^[42].

Teren wsi, jak i całej gminy Biała, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa^[43]. Gminę Biała obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG^[44].

Galeria

• 
  Wjazd do Ogiernicza od strony Mosznej
• 
  Krzyż przydrożny