Parafia Przemienienia Pańskiego w Topolanach

Parafia Przemienienia Pańskiego – parafia prawosławna w Topolanach, w dekanacie Gródek diecezji białostocko-gdańskiej.

Parafia Przemienienia Pańskiego

Cerkiew parafialna
Państwo	Polska
Siedziba	Topolany
Adres	Topolany 111 16-050 Michałowo
Data powołania	początek XVIII w.; 1932 albo 1940 (reaktywacja)
Data zamknięcia	11 sierpnia 1835 (jako greckokatolicka)
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
Diecezja	białostocko-gdańska
Dekanat	Gródek
Cerkiew	Przemienienia Pańskiego
Proboszcz	ks. prot. mgr Aleksander Aleksiejuk[1]
Wezwanie	Przemienienia Pańskiego
Wspomnienie liturgiczne	6/19 sierpnia
Położenie na mapie gminy Michałowo Cerkiew parafialna
Położenie na mapie Polski Cerkiew parafialna
Położenie na mapie województwa podlaskiego Cerkiew parafialna
Położenie na mapie powiatu białostockiego Cerkiew parafialna
53°01′10,7″N 23°30′18,5″E

Na terenie parafii funkcjonują 2 cerkwie i 2 kaplice:

• cerkiew Przemienienia Pańskiego w Topolanach – parafialna
• cerkiew Podwyższenia Krzyża Świętego w uroczysku Piatienka – cmentarna
• kaplica św. Anny w Potoce
• kaplica św. Paraskiewy w uroczysku Piatienka^[2]

Do parafii należą miejscowości: Topolany, Wierch-Topolany, Potoka, Mościska, Tylwica, Małynka, Folwarki Tylwickie, Kołpaki, Tylwica-Majątek, Hoźna, Krukowszczyzna i uroczysko Piatienka.

Historia

Parafia prawosławna w Topolanach powstała w początkach XVIII w. Jeszcze w tym samym stuleciu przyjęła postanowienia unii brzeskiej. W 1835 r. została zlikwidowana, a wiernych dołączono do parafii w Potoce (która 4 lata później – na mocy postanowień synodu połockiego – powróciła do prawosławia). Po I wojnie światowej parafia w Potoce uległa likwidacji, a wierni z Topolan zostali przyłączeni do parafii w Zabłudowie. Reaktywacja parafii w Topolanach nastąpiła w 1940 r.^[3] (według innego źródła już w 1932 r.^[4]).

W sierpniu 2018 r. w Potoce, w miejscu dawnej cerkwi (zniszczonej w czasie I wojny światowej) rozpoczęto budowę kaplicy pw. św. Anny^[3]. Gotowy obiekt – mający być upamiętnieniem pacyfikacji Potoki w maju 1945 r. – został poświęcony 5 października 2019 r. przez arcybiskupa białostockiego i gdańskiego Jakuba^[5][6].

Wykaz proboszczów

• 1928–1953 – ks. Grzegorz Stalbowski (przed reaktywacją parafii – opiekun duchowy)
• 1954–1986 – ks. Piotr Miedźwiedziew
• 1987–1994 – ks. Jan Gacuta
• 1994–2010 – ks. Grzegorz Ostaszewski
• od 4.10.2010 – ks. Aleksander Aleksiejuk

Uroczysko Piatienka

• 
  Cerkiew cmentarna Podwyższenia Krzyża Świętego
• 
  Kaplica św. Paraskiewy na „Krynoczce”