Pieczarka leśna

Pieczarka leśna (Agaricus sylvaticus Schaeff.) – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)^[2].

Pieczarka leśna

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	pieczarkowate
Rodzaj	pieczarka
Gatunek	pieczarka leśna
Nazwa systematyczna
Agaricus sylvaticus Schaeff. Fung. Bavar. Palat. 4: 62 (1774)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1]
najmniejszej troski

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[2].

Po raz pierwszy opisał go w 1774 r. Jacob Christian Schaeffer i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna^[2]. Synonimów naukowych ma 40^[3].

Polską nazwę podał Feliks Berdau w 1876 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten ma też nazwę pieczarka lśniąca^[4].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 3–10 cm, u młodych okazów dzwonkowaty lub półkulisty, później łukowaty, u starszych płaski. Powierzchnia sucha, o barwie od ciemnobrązowej do ochrowej, gęsto pokryta cynamonowobrązowymi przylegającymi łuseczkami o włóknistej strukturze^[5]. Czasami (rzadko) występuje forma o jasno ubarwionym kapeluszu^[6].

Blaszki

Gęste, wąskie, wolne, u młodych okazów siwoczerwonawe, u starszych ciemnobrązowe. Ostrza blaszek jaśniejsze. Biała i błoniasta osłona częściowa utrzymuje się dość długo^[5].

Trzon

Wysokość 5–12 cm, grubość 1–2 cm. Po uciśnięciu czerwienieje, później staje się ciemniejszy (brązowy)^[5]. Jest biały z odstającym pierścieniem u góry, cylindryczny, u dołu bulwiasto zgrubiały, za młodu pełny, potem rurkowaty, łatwo odłamujący się od kapelusza^[7].

Miąższ

Biały, czerwieniejący po przekrojeniu. Smak dobry, zapach niewyraźny^[7].

Wysyp zarodników

Czarnobrązowy. Zarodniki o średnicy 5,5–6 × 3,5–4 µm, jajowate^[7].

Gatunki podobne

Jest kilka gatunków pieczarek o brązowym kapeluszu. Podobna jest pieczarka karbolowa (Agaricus xanthodermus). Odróżnia ją zapach karbolu oraz żółknąca podstawa trzonu^[6]. U rzadkiej pieczarki liliowoczerwonawej (Agaricus porphyrizon) miąższ po uszkodzeniu żółknie, ma też nieco inną barwę kapelusza^[5].

Występowanie i siedlisko

Pieczarka leśna występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji^[8]. W Polsce jest dość częsta^[6].

Naziemny grzyb saprotroficzny występujący w lasach iglastych i mieszanych, rzadko w liściastych i zaroślach, czasami spotykany jest także na łąkach i w parkach. Najczęściej rośnie pod świerkiem pospolitym i jodłą pospolitą, ale również pod olszami i wierzbami^[4].

Znaczenie

Grzyb jadalny. Można go przyrządzać na różne sposoby. Zbiera się go jednak rzadko, gdyż nie jest ładny i ma czerwieniejący miąższ^[7]. Badania naukowe wykazały, że spożywanie pieczarki leśnej poprawia stan odżywienia i zmniejsza niepożądane działania w funkcjonowaniu jelit, nudności, wymioty, brak łaknienia i gorączkę u pacjentów leczonych chemioterapią^[9].