Pieczarka miejska

Pieczarka miejska (Agaricus bitorquis (Quél.) Sacc.) – gatunek grzybów należący do rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)^[2].

Pieczarka miejska

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	pieczarkowate
Rodzaj	pieczarka
Gatunek	pieczarka miejska
Nazwa systematyczna
Agaricus bitorquis (Quél.) Sacc Syll. fung. 5: 998 (Avellino, 1887)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1]
najmniejszej troski

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Agaricus, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[2].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1884 r. Lucien Quélet nadając mu nazwę Psalliota bitorquis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1887 r. Pier Andrea Saccardo^[2].

Niektóre synonimy naukowe:

• Agaricus bitorquis var. validus (F.H. Møller) Bon & Cappelli 1983
• Agaricus campestris var. edulis Vittad. 1832
• Agaricus edulis var. validus (F.H. Møller) F.H. Møller 1952
• Agaricus rodmanii Peck 1883
• Chitonia pecquinii Boud.
• Fungus bitorquis (Quél.) Kuntze 1898
• Fungus rodmanii (Peck) Kuntze 1898
• Pratella bitorquis (Quél.) Quél. 1888
• Pratella peronata (Roze) Quél. 1888
• Psalliota bitorquis Quél. 1884
• Psalliota edulis (Vittad.) N.F. Buchw. 1937
• Psalliota edulis var. valida F.H. Møller 1950
• Psalliota peronata Roze 1888
• Psalliota rodmanii (Peck) Kauffman 1918^[3].

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten wcześniej miał nazwę pieczarka szlachetna. Nazwa p. miejska pochodzi stąd, że wszystkie jej stanowiska podane w literaturze naukowej do 2003 r. znajdowały się w miastach^[4].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 4–10, a nawet 15 cm, za młodu półkulisty, u starszych okazów płaski, a nawet z zapadniętym środkiem. Brzeg wystający poza blaszki i długo utrzymuje się podwinięty. Powierzchnia gładka i sucha, czasami pękająca na poletka. Jest białawy i nie zmienia barwy po potarciu. Czasami na jego brzegu znajdują się resztki osłony^[5].

Blaszki

Gęste, wąskie i wolne. Początkowo są jasnoróżowe, potem czekoladowobrunatne, w końcu czarnobrązowe. Ostrza biało kłaczkowate^[5].

Trzon

Niski i gruby, walcowaty o zwężonej podstawie, pełny i twardy. Powierzchnia gładka lub wełnista, biaława. Posiada masywny, podwójny pierścień o barwie od białej do jasnoochrowej^[5].

Miąższ

Twardy i bardzo zwarty, biały, po uszkodzeniu nie zmienia barwy, lub staje się lekko różowy. Ma przyjemny, migdałowy zapach i orzechowy smak^[5].

Gatunki podobne

Pieczarka dwuzarodnikowa (Agaricus bisporus) występująca głównie w uprawie i sprzedawana w sklepach. Na siedliskach naturalnych jest dość rzadka, a jej dziko rosnąca forma jest ciemniejsza, brązowawa i ma ściągalny pierścień. Najpewniejsze jednak jest rozróżnienie tych gatunków badaniem mikroskopowym; p. miejska ma Podstawki 4–zarodnikowe, a p. dwuzarodnikowa 2–zarodnikowe^[5].

Występowanie i siedlisko

Pieczarka miejska w Polsce jest dość częsta^[5]. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r. opisano 8 jej stanowisk^[4].

Grzyb naziemny występujący głównie w miastach. Spotkać go można w ogrodach, na poboczach dróg, w miejskich parkach i zaroślach z bzem czarnym, czasami w szczelinach chodników, a nawet starych, zniszczonych tynków^[4].

Znaczenie

Saprotrof. Jest grzybem jadalnym i bardzo smacznym, jednak zazwyczaj jest silnie zarobaczywiona^[4].