Powiat dobrodzieński

Powiat dobrodzieński – dawny polski powiat z siedzibą w Dobrodzieniu, istniejący w latach 1946–1950 na terenie obecnych powiatów: oleskiego (woj. opolskie) i lublinieckiego (woj. śląskie).

Powiat dobrodzieński

powiat
1946–1950
Państwo	Polska
Województwo	śląskie, katowickie
Data powstania	28 czerwca 1946
Data likwidacji	1 stycznia 1951
Siedziba	Dobrodzień, Lubliniec (eksterytorialnie)
Powierzchnia	322,52 km²
Populacja (1946) • liczba ludności	17.700
• gęstość	55 os./km²
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich 1 Liczba gmin wiejskich 4
brak współrzędnych

Był to powiat niesamodzielny, administrowany z Lublińca w powiecie lublinieckim.

Kontekst historyczny

Powiat dobrodzieński był odzwierciedleniem istniejącego w Niemczech w latach 1927–1941 powiatu Guttentag.

Osobny artykuł: Powiat Guttentag.

Historia

Po zakończeniu II wojny światowej Polsce przypadł niemiecki powiat Loben, obejmujący okupowany przez Niemców podczas wojny polski powiat lubliniecki wraz z włączonym do niego w 1941 roku niemieckim powiatem Guttentag. Ponieważ w świetle dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 21 sierpnia 1944 wszelkie zmiany administracyjne wprowadzone przez okupanta podczas wojny winny zostać uchylone^[1], władze polskie były zobowiązane usankcjonować prawnie włączenie powiatu Guttentag (dobrodzieńskiego), obejmującego jedno miasto i 28 gmin jednostkowych, do powiatu lublinieckiego. Doszło do tego 31 marca 1945, na mocy Rozporządzenia Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 21 marca 1945^[2]. 1 grudnia 1945 obszar zniesionego powiatu dobrodzieńskiego podzielono na jedno miasto (Dobrodzień) i cztery gminy zbiorowe: Ciasna, Łagiewniki Małe, Sieraków i Szemrowice – w składzie powiatu lublinieckiego^[3].

W czerwcu 1946 roku ukazało się Rozporządzenie Rady Ministrów, sankcjonujące odrębność powiatu dobrodzieńskieo względem powiatu lublinieckiego, a według którego powiat dobrodzieński – jako składowa Ziem Odzyskanych – został włączony do województwa śląskiego^[4].

Powiat dobrodzieński zniesiono ostatecznie 1 stycznia 1951, włączając go formalnie do powiatu lublinieckiego w województwie katowickim^[5].

Podział administracyjny

Obszar powiatu dobrodzieńskiego objął 28 jednostek – 1 miasto i 27 gmin jednostkowych^[2]:

• miasto Dobrodzień (Guttentag)
• gminy jednostkowe:
  • Zwóz (Ahndorf)
  • Myślina (Bachheiden)
  • Sieraków (Breitenmarkt)
  • Klekotna (Charlottental)
  • Główczyce (Eichwege)
  • Ligota Dobrodzieńska (Ellguth-Guttentag)
  • Bziniec Stary (Erzweiler)
  • Skrzydłowiec (Flügeldorf)
  • Gosławice (Goselgrund)
  • Dzielna (Grenzingen)
  • Łagiewniki Małe (Hedwigsruh)
  • Koszwice (Heidehammer)
  • Panoszów (Hegersfelde)
  • Kolejka (Heine)
  • Turza (Iltenau)
  • Jeżowa (Kreuzenfeld)
  • Makowczyce (Mohntal)
  • Rzędowice (Muehlerital)
  • Gwoździany (Nagelschmieden)
  • Zborowskie (Ostenwalde)
  • Szemrowice (Raunen)
  • Ciasna (Teichwalde)
  • Molna (Waldwiesen)
  • Warłów (Wiesenau)
  • Fludry (Wildfurt)
  • Bziniec Nowy (Wilhelmshorst)
  • Wędzina (Windeck)

1 grudnia 1945 gminy jednostkowe weszły w skład czterech nowych gmin zbiorowych^[3]:

• Ciasna – Ciasna, Jeżowa, Molna i Zborowskie;
• Łagiewniki Małe – Bzinica Nowa, Bzinica Stara, Dzielna, Główczyce, Gosławice, Gwoździany, Kolejka, Koszwice, Łagiewniki Małe, Pludry, Skrzydłowice i Zwóz;
• Sieraków – Klekotna, Panoszów, Sieraków i Wędzina;
• Szemrowice – Ligota Dobrodzieńska, Makowczyce, Myślina, Rzędowice, Szemrowice, Turza i Warłów.

Zobacz też

• podział administracyjny Polski 1918–1939
• podział administracyjny Polski 1944–1946
• podział administracyjny Polski 1946–1950
• podział administracyjny Polski 1950–1957
• powiaty w Polsce od 1945