Powiat lubliniecki

Powiat lubliniecki – powiat w Polsce w województwie śląskim, utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Lubliniec.

Powiat lubliniecki

powiat
Pałac Ludwika Karola von Ballestrema w Kochcicach
Herb
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
TERC	2407
Siedziba	Lubliniec
Starosta	Joachim Smyła
Powierzchnia	822,25 km²
Populacja (31.12.2019) • liczba ludności	75 027[1]
• gęstość	91 os./km²
Urbanizacja	37,3%
Tablice rejestracyjne	SLU
Adres urzędu: ul. Paderewskiego 7 42-700 Lubliniec
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich 1 Liczba gmin miejsko-wiejskich 1 Liczba gmin wiejskich 6
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa

Według danych z 31 grudnia 2023 roku powiat zamieszkiwało 75 027 osób^[1].

W skład powiatu wchodzą^{[potrzebny przypis]}:

• gminy miejskie: Lubliniec
• gminy miejsko-wiejskie: Woźniki
• gminy wiejskie: Boronów, Ciasna, Herby, Kochanowice, Koszęcin, Pawonków
• miasta: Lubliniec, Woźniki

Demografia

Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[2] powiat zamieszkiwało 76 451 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 76 326 osób^[3]. \

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2012):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	77 347	100	39 242	50,73	38 105	49,27
Miasto	28 851	37,30	14 687	18,99	14 164	18,31
Wieś	48 496	62,70	24 555	31,75	23 941	30,95

▶Wieś vs ▶miasto

Ogółem (▶k, ▶m)

Miasto (▶k, ▶m)

Wieś (▶k, ▶m)

Piramida wieku mieszkańców powiatu lublinieckiego w 2014 roku^[4]

Ludność w latach

Liczba mieszkańców w latach

Związki wyznaniowe^{[potrzebny przypis]}

• Kościół rzymskokatolicki: 20 parafii
• Kościół Adwentystów Dnia Siódmego: zbór
• Kościół ewangelicko-augsburski: zbór
• Kościół Zielonoświątkowy: zbór
• Świadkowie Jehowy: 3 zbory

Rada Powiatu

Ugrupowanie	2002-2006[5]	2006-2010[6]	2010-2014[7]	2014-2018[8]	2018-2023[9]
Sojusz Lewicy Demokratycznej	1 (SLD-UP)	-	-	-
Prawo i Sprawiedliwość					5
Forum Prawicy Ziemi Lublinieckiej	3	3	2	2
Samorząd Lubliniecki	4	3	1	-
Porozumienie Samorządowe Ziemi Lublinieckiej	9	8	10	-	6
Samoobrona	2	2	-	-
Wspólnota Ziemi Lublinieckiej	-	2	6	4	6
Inicjatywa Samorządowa	-	1	-	-
Forum Samorządowe Ziemi Lublinieckiej	-	-	-	-
Porozumienie Ziemi Lublinieckiej	-	-	-	13
Komitet Wyborczy Wyborców Ziemi Lublinieckiej					2

Położenie geograficzne

Powiat lubliniecki położony jest w dorzeczach górnej Liswarty i górnej Małej Panwi. Jego terytorium znajduje się na pograniczu Niziny Śląskiej i Wyżyny Śląskiej. W północno-wschodniej części powiatu znajduje się też większa część Parku Krajobrazowego „Lasy nad Górną Liswartą”.

W przeszłości do powiatu lublinieckiego należały także gminy Dobrodzień i Kalety^[10].

Historia powiatu

Większość obszaru powiatu leży na Górnym Śląsku, oprócz terenu miejscowości Łebki, Pietrzaki oraz części miejscowości Herby (dawniej Herby Polskie)^[11][12]. Przez długi czas ziemia lubliniecka stanowiła rejon kulturowy Górnego Śląska, graniczący od północy z Małopolską. Granica między Śląskiem a Małopolską, ustanowiona na przełomie XIV i XV wieku, przebiega w kierunku północnym od miejscowości Boronów i wschodnim od miasta Woźniki. Miała ona wpływ na wzmocnienie autonomii ziemi lublinieckiej jako obszaru odrębnego kulturowo. W XVIII w. była to też granica Prus z Rzecząpospolitą, a później Prus i Niemiec z Rosją i Królestwem Polskim.

Zaczątkiem powiatu był tzw. districtus Lublinensis, który to wzmiankowany był już w XIV wieku. Do końca XX wieku w granicach powiatu znajdowały się też miasta i gminy Kalety i Dobrodzień, które zostały odłączone od powiatu lublinieckiego 1 stycznia 1999.

• 1300 – Lubliniec uzyskał prawa miejskie
• XVIII wiek – pierwszy starosta z nadania pruskiego – Jan Ludwik von Goczalkowski
• 1922 – pierwszy starosta lubliniecki w dwudziestoleciu międzywojennym – Kazimierz Grzymała-Niegolewski (zm. 1923^[13])

Kultura i turystyka

Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” w 2006 roku

Budynek dawnej szkoły w Lubszy, w której nauczał Józef Lompa

Osobny artykuł: Zabytki powiatu lublinieckiego.

Na obszarze powiatu znajduje się kilkanaście dworków, pałaców i zespołów zamkowo-pałacowych: w Dralinach, Kochanowicach, Kochcicach, Koszęcinie, Lublińcu, Łagiewnikach Wielkich, Panoszowie, Sierakowie Śląskim, Wędzinie i Wierzbiu.

Na trasie Szlaku architektury drewnianej znajdują się następujące obiekty:

• wolno stojąca dzwonnica drewniana z XVII w. przy murowanym kościele św. Józefa z 1331 w Sadowie
• kościół Matki Boskiej Różańcowej z 1611 w Boronowie, pierwszy na Śląsku kościół zbudowany na planie krzyża greckiego.
• Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny z 1576 w Gwoździanach.
• kościół św. Anny z 1653 w Lublińcu
• kościół św. Jana Chrzciciela z ok. 1670 w Bruśku
• kościół Świętej Trójcy z 1724 w Koszęcinie
• kościół św. Marcina z 1751 w Cieszowej
• kościół cmentarny św. Walentego z 1696 w Woźnikach

W zespole zamkowym w Koszęcinie swoją siedzibę ma Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk”. W miejscowości Cieszowa, oprócz zabytkowego kościoła, znajduje się też kirkut z XVIII wieku.

Poza szlakiem architektury drewnianej, na terenie powiatu znajdują się także:

• Szlak im. Józefa Lompy (83 km)
• Szlak Powstań Śląskich (73 km)
• Szlak Pomników Przyrody (61 km)

Prasa[potrzebny przypis]

Na terenie powiatu lublinieckiego ukazuje się Echo powiatu – bezpłatny informator powiatu lublinieckiego – miesięcznik informacyjno-publicystyczny, poświęcony zagadnieniom lokalnym.

Gospodarka[potrzebny przypis]

Gospodarka powiatu oparta jest głównie na rolnictwie, jednakże na jego terenie znajduje się także kilka większych zakładów przemysłowych:

• Lentex – producent wykładzin w Lublińcu
• Hoger w Lublińcu
• Gerlic w Lublińcu
• Texlen w Lublińcu
• Hugienika w Lublińcu
• Bios Lubliniec 1
• Bios Lubliniec 2
• Młyn Lubliniec
• Polimer w Lublińcu
• Szybex w Lublińcu
• Turbo Care Poland w Lublińcu
• Energoserwis – przemysł elektromaszynowy w Lublińcu
• Operator Logistyczny Paliw Płynnych Sp. z o.o. – Zakład Magazynowania Paliw nr 3 w Boronowie
• Scrapena – zakład przerobu złomu i recyklingu samochodów w Herbach.

Sąsiednie powiaty

• powiat kłobucki
• powiat częstochowski
• powiat myszkowski
• powiat tarnogórski
• powiat strzelecki (województwo opolskie)
• powiat oleski (województwo opolskie)

Zobacz też

• Powiat dobrodzieński
• Lista powiatów w Polsce