Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Powiat proszowicki
powiat w województwie małopolskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Powiat proszowicki – powiat w Polsce (województwo małopolskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą są Proszowice.
Według danych z 31 grudnia 2019 roku[2] powiat zamieszkiwały 43 222 osoby. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 43 160 osób[3].
Remove ads
Podział administracyjny
W skład powiatu wchodzą:
- gminy miejsko-wiejskie: Proszowice, Nowe Brzesko, Koszyce
- gminy wiejskie: Koniusza, Pałecznica, Radziemice
- miasta: Proszowice, Nowe Brzesko, Koszyce
Remove ads
Historia
Podsumowanie
Perspektywa
1954–1972
Powiat proszowicki został powołany 1 października 1954 roku w województwie krakowskim, jako jeden z pierwszych powiatów utworzonych po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat proszowicki złożyły się 1 miasto i 24 gromady, które wyłączono z trzech ościennych powiatów (w praktyce gromady te należały do tych powiatów przez zaledwie dwa dni)[4]:
- z powiatu miechowskiego (woj. krakowskie):
- miasto Proszowice
- gromady Biórków Wielki[5], Brzesko Nowe[6], Dobranowice, Glewiec, Igołomia, Karwin, Klimontów, Koniusza, Kowala, Makocice[7], Mniszów, Niegardów, Ostrów, Pałecznica, Pieczonogi, Radziemice, Smoniowice, Śmiłowice, Wawrzeńczyce i Wierzbno
- z powiatu krakowskiego (woj. krakowskie)[8]:
- z powiatu pińczowskiego (woj. kieleckie):
1 stycznia 1956 roku gromady Czulice i Wyciąże powróciły do powiatu krakowskiego, natomiast do powiatu proszowickiego przyłączono gromady Łętkowice i Waganowice z powiatu miechowskiego[10]. 31 grudnia 1961 roku zniesiono gromady Dobranowice (włączono do gromad Wawrzeńczyce, Brzesko Nowe i Kowala) i Mniszów (do gromad Brzesko Nowe i Kowala)[11]. 1 stycznia 1969 roku zniesiono gromadę Śmiłowice a jej obszar włączono do gromady Nowe Brzesko[12].
1973–1975
Po zniesieniu gromad i reaktywacji gmin 1 stycznia 1973 roku powiat proszowicki podzielono na 1 miasto i 8 gmin[13]:
- miasto Proszowice
- gminy Igołomia-Wawrzeńczyce, Kościelec[14], Niegardów[15], Nowe Brzesko, Pałecznica[16], Proszowice, Radziemice i Wierzbno[17]
1975–1998
Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu proszowickiego zostało włączono do nowego województwa miejskiego krakowskiego; jedynie gmina Pałecznica znalazła się w nowym (mniejszym) województwie kieleckim[18].
W 1976 roku zniesiono cztery gminy:
- 15 stycznia – gminę Kościelec[19]
- 1 lipca – gminę Pałecznica[20] (weszła w skład dychotomicznej gminy Racławice-Pałecznica)
- 2 lipca – gminy Niegardów i Wierzbno[21]
Gmina Pałecznica została odtworzona 2 kwietnia 1991 roku[22].
1999 do dziś
W wyniku reformy administracyjnej z 1999 roku powiat przywrócono w województwie małopolskim, lecz w innym kształcie niż zniesiony w 1975 roku[23]:
- gminę Igołomia-Wawrzeńczyce przyłączono do powiatu krakowskiego
- gmin Kościelec, Niegardów i Wierzbno nie reaktywowano[22].
- miasto i gminę Proszowice połączono 1 stycznia 1992 roku we wspólną gminę miejsko-wiejską[24]
- powiat proszowicki zwiększył się natomiast o:
- gminę Koszyce (do 1954 roku w powiecie pińczowskim w woj. kieleckim, w latach 1973–1975 w powiecie kazimierskim w tymże województwie, a następnie w „małym” woj. kieleckim do końca 1998 roku)
- gminę Koniusza (do 1954 roku w powiecie miechowskim w woj. krakowskim, odtworzonej 2 lipca 1976 roku w woj. miejskim krakowskim[21] – tamże do 1998 roku)
Remove ads
Demografia
Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):
Transport
Drogowy
Najważniejszym odcinkiem komunikacyjnym, położonym na południu powiatu proszowickiego jest droga krajowa nr 79, łącząca drogę ekspresową S2 w Warszawie (Ursynów) z DK94 w Bytomiu. Przez tereny powiatu biegną również drogi wojewódzkie o następującym przebiegu:[26][27][28].
- 768 Jędrzejów (DK78) - Działoszyce - Skalbmierz - Kazimierza Wielka - Koszyce (DK79) - Brzesko (DK75)
- 775 Słomniki - Proszkowice - Nowe Brzesko - Ispina
- 776 Kraków (DK79) - Proszowice - Kazimierza Wielka - Wiślica - Busko-Zdrój
Na północy powiatu, na granicy z powiatem kazimierskim, przebiega droga wojewódzka nr 783 relacji Olkusz (DK94) - Skalbmierz (DW786). Również na wschodzie od powiatu zlokalizowana jest, budowana droga ekspresowa S7, a na południu autostrada A4 łącząca Jędrzychowice (na granicy niemieckiej) z Korczową (na granicy ukraińskiej), przebiegająca m.in. Legnicę, Wrocław, aglomerację Katowicką, Kraków oraz Rzeszów[27][28][29].
Powiat posiada 43 drogi powiatowe[30].
Remove ads
Administracja i samorząd
Siedzibą władz powiatu są Proszowice. Organem uchwałodawczym samorządu jest Rada Powiatu Proszowickiego, w której skład wchodzi 17 radnych. Rada wybiera organ wykonawczy, którym jest Zarząd Powiatu Proszowickiego składający się z 4 członków. Na czele zarządu stoi Starosta Proszowicki.
Urząd Starosty Proszowickiego od 1999 r. sprawowali:
- Krzysztof Wilk (1999–2002)
- Bogusław Nowak (2002–2006)
- Zbigniew Wójcik (2006–2014)
- Grzegorz Pióro (2014–2021)
- Krystian Hytroś (2021–2024)
- Wojciech Rzadkowski (od 2024)
Remove ads
Religia
- Kościół rzymskokatolicki 17 parafii.
- Świadkowie Jehowy zbory w Proszowicach i Majkowicach (gm. Nowe Brzesko).
Użytkowanie terenu
Powiat o charakterze rolniczym, w okolicy żyzne gleby:
- użytki rolne stanowią 88,8% powierzchni powiatu
- lasy i tereny leśne stanowią zaledwie 1,6% powierzchni powiatu; stopień zalesienia waha się w poszczególnych gminach od 0,4% (Gmina Pałecznica) do 3,8% (Gmina Koszyce).
Sąsiednie powiaty
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads