Pucharek źdźbłowy

Pucharek źdźbłowy (Hymenoscyphus herbarum (Pers.) Dennis) – gatunek grzybów z rodziny tocznikowatych (Helotiaceae)^[1]. Znane jest jego występowanie tylko w Europie oraz na Ziemi Ognistej na południowym krańcu Ameryki Południowej^[2]. W Polsce jest pospolity. Rozwija się na martwych łodygach roślin zielnych^[3].

Pucharek źdźbłowy

Owocniki na łodydze rudbekii
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	patyczniaki
Rząd	tocznikowce
Rodzina	tocznikowate
Rodzaj	pucharek
Gatunek	pucharek źdźbłowy
Nazwa systematyczna
Hymenoscyphus herbarum (Pers.) Dennis Persoonia 3(1): 77 (1964)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hymenoscyphus, Helotiaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1797 Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Peziza herbarum. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1964 r. Richard William George Dennis^[1].

Synonimy naukowe:

• Calycina herbarum (Pers.) Gray 1821
• Helotium herbarum (Pers.) Fr. 1849
• Helotium herbarum f. alpestre Rehm 1885
• Helotium herbarum (Pers.) Fr. 1849 f. herbarum
• Helotium herbarum f. rubi Rehm 1885
• Helotium herbarum var. carpogenum Syd. 1921
• Helotium herbarum var. eucalypti Dennis 1957
• Helotium herbarum (Pers.) Fr. 1849 var. herbarum
• Helotium herbarum var. tanaceti-vulgaris C. Massal. 1908
• Malotium herbarum (Pers.) Velen. 1934
• Malotium herbarum (Pers.) Velen. 1934 var. herbarum
• Malotium herbarum var. salicinum Velen. 1934
• Peziza herbarum Pers. 1797^[4].

Nazwa polska na podstawie opracowania B. Gumińskiej i W. Wojewody z 1985 r.^[3]

Morfologia

Owocniki

O wysokości 1,5–3 mm, zbudowane z kielichowatego kapelusza o średnicy 1–2 mm i krótkiego, rozszerzającego się górą trzonka. Powierzchnia gładka, o barwie od białawej do żółto-ochrowej^[5].

Cechy mikroskopowe

Worki cylindryczno-maczugowate, 8-zarodnikowe, o rozmiarach około 82–110 × 5,5–7,5 µm. Zarodniki cylindryczno-wrzecionowate, w stanie dojrzałym z jedną przegrodą, o rozmiarach około 12–15 × 2–3 µm. Wstawki cylindryczne, o szerokości 1,25-2,11 µm na szczycie^[5].

Gatunki podobne

W Polsce występuje ponad 30gatunków pucharków^[6]. Bardziej pospolite to:

• pucharek owocowy (Hymenoscyphus fructigenus) występujący na opadłych owocach drzew i krzewów, głównie buka i dębu,
• pucharek bukowy (Hymenoscyphus fagineus) rozwijający się na opadłych owocach buka^[3],
• pucharek kielichowaty (Hymenoscyphus calyculus) występujący na drewnie i gałązkach drzew liściastych^[7].