Rędziny (gmina)

Rędziny – gmina wiejska w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim. Siedzibą gminy są Rędziny, pozostałe miejscowości to: Karolina, Konin, Kościelec, Madalin, Marianka Rędzińska, i Rudniki. Gmina sąsiaduje z Częstochową oraz z gminami: Kłomnice, Mstów i Mykanów.

Rędziny

gmina wiejska
Urząd gminy w Rędzinach
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	częstochowski
TERC	2404152
Wójt	Adam Norbert Jaruga
Powierzchnia	41,36 km²
Populacja (10 stycznia 2022) • liczba ludności	9446[1].
• gęstość	237,6 os./km²
Nr kierunkowy	34
Tablice rejestracyjne	SCZ
Adres urzędu: ul. Wolności 87 42-242 Rędziny
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba miejscowości 7
Położenie na mapie województwa śląskiego Rędziny
Położenie na mapie Polski Rędziny
50°52′N 19°13′E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Zakłady Chemiczne „Rudniki”

Według danych z 31 grudnia 2018 gminę zamieszkiwało 9 826 osób^[2]. Jest to najgęściej zaludniona gmina powiatu częstochowskiego^[3].

Transport

Drogowy

Przez gminę Rędziny przebiegają drogi:^[4]

• E75A1 Rusocin - Toruń - Łódź - Piotrków Trybunalski - Radomsko - Częstochowa - Bytom - Zabrze - Gliwice - Rybnik - Gorzyczki (granica państwowa)

Na północy gminy Rędziny, na pograniczu Mykanowa a Kościelca, położony jest węzeł drogowy. Łączy on autostradę A1 z drogą powiatową nr 1059S. Węzeł został zaprojektowany w formie trąbki^[5].

• 91 Gdańsk - Toruń - Włocławek - Łódź - Piotrków Trybunalski - Radomsko - Częstochowa - Podwarpie

W gminie Rędziny przejeżdżają drogi powiatowe:^[4][6]

Numer drogi	Przebieg	Długość drogi w (km)
1005S	Rędziny (ul. Szkolna) - Jaskrów DW786	1,7
1059S	Mykanów - skrzyżowanie z A1 - Kościelec (ul. Mykanowska, ul. Wolności) - Rudniki (ul. Wojska Polskiego, ul. Stalowa)	5,1
1060S	Częstochowa, Wyczerpy-Aniołów - Marianka Rędzińska (ul. Srebrna) - Rudniki (ul. Fabryczna, ul. Dworcowa, ul. Mstowska) - Konin (ul. Kielecka) - Wancerzów (ul. Mstowska)	8,2
1061S	Marianka Rędzińska (ul. Kościuszki) - Rędziny	2,0
		17,0

Kolejowy^[7]

Przez gminę przechodzą linie kolejowe:

• 1 Warszawa Zachodnia - Katowice (316,066 km)
• 146 posterunek odgałęźny Wyczerpy - Chorzew Siemkowice (49,200 km)

Gmina posiada na swoim terenie jeden przystanek kolejowy: Rudniki koło Częstochowy^[8].

Lotniczy

W Kościelcu znajduje się lotnisko Częstochowa-Rudniki.

Komunikacja Miejska

Gmina Rędziny jako jedna z nielicznych gmin wiejskich w Polsce posiada własną komunikację autobusową. Zajmuje się nią Gminny Zakład Komunikacyjny w Rędzinach^[3].

Historia

Gmina na tle zmieniającego się podziału administracyjnego powiatu częstochowskiego

W 1867 roku gmina Rędziny (istniejąca już wcześniej) weszła w skład nowo utworzonego powiatu częstochowskiego należącego do guberni piotrkowskiej^[9]. Gmina zajmowała wówczas obszar znacznie większy, niż obecnie. Należały do niej m.in. Brzyszów, Kusięta, Kręciwilk, Lubojna, Mirów, Wyczerpy Górne^[10]. W 1933 roku gminę podzielono na 15 gromad. Taki stan utrzymywał się do II wojny światowej. W czasie niemieckiej okupacji gmina należała do Generalnego Gubernatorstwa (dystrykt radomski)^[9].

W 1952 roku granice gminy uległy znacznym zmianom. Mirów oraz Kręciwilk zostały włączone do Częstochowy, Lubojna i Wola Hankowska weszły w skład nowo utworzonej gminy Lubojna^[11][12]. Nastąpiła także wymiana terenów z gminą Mstów: Srocko zostało włączone do gminy Mstów, natomiast osiedle Ołowianka do gminy Rędziny^[11].

W latach 1954–1972 gmina nie funkcjonowała – była podzielona na gromady (m.in. gromada Rędziny, gromada Rudniki, gromada Wyczerpy Górne). Została reaktywowana w 1973 roku. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie częstochowskim.

1 stycznia 1977 roku z gminy wyłączono Wyczerpy Górne, Rząsawę oraz Zagajnik. Miejscowości te włączono do Częstochowy^[13].

Struktura powierzchni

Powierzchnia gminy wynosi 41,36 km². Według danych z 2014 roku struktura powierzchni jest następująca^[14]:

• użytki rolne: 76,74%,
• grunty zabudowane i zurbanizowane: 18,14%,
• grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione: 4%.

Gmina stanowi 2,72% powierzchni powiatu.

Honorowi Obywatele Gminy

• Aleksandra Polanowska-Libner – mieszkanka Rędzin, pedagog, społecznik, a także autorka licznych książek dla dzieci i młodzieży.