Gołąbek różnobarwny

Gołąbek różnobarwny (Russula versicolor Jul. Schäff.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)^[1].

Gołąbek różnobarwny

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	gołąbkowce
Rodzina	gołąbkowate
Rodzaj	gołąbek
Gatunek	gołąbek różnobarwny
Nazwa systematyczna
Russula versicolor Jul. Schäff. Z. Pilzk. 10: 105 (1931)
Zasięg
Zasięg w Europie

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1931 r. Julius Schäffer i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna^[1]. Polską nazwę nadała Alina Skirgiełło w 1991 r.^[2]

Morfologia

Kapelusz

Średnica 2–4,5 cm, kruchy, najpierw wypukły z równym i zaokrąglonym brzegiem, ale szybko rozpłaszczający się z karbowanym brzegiem, na koniec z małym wklęśnięciem na środku. Jest zwykle wielobarwny; różowoliliowy, purpurowożółty, u starszych okazów na środku żółtawooliwkowy do ciemno oliwkowoczarniawego. Skórka gładka, w czasie wilgotnej pogody lepka i błyszcząca, dająca się odedrzeć dość daleko^[3].

Blaszki

Cienkie, dość rzadkie, wolne, czasem z nielicznymi blaszeczkami, gdzieniegdzie rozwidlone, przy brzegu kapelusza zaokrąglone, ze zmarszczkami, kremowe do jasnoochrowych^[3].

Trzon

Wysokość 2–6 cm, grubość 0,5–1 cm, cylindryczny, dołem szerszy, kruchy, początkowo pełny, potem watowaty do komorowatego. Powierzchnia u młodych okazów gładka, u starszych nieco żeberkowana,, biała, ale po kilku godzinach żółknąca^[3].

Miąższ

Kruchy, tylko na środku dość gruby, biały, powoli żółknący. Ma słaby, owocowy zapach, w smaku początkowo łagodny, ale po dłuższym czasie i u starych okazów ostry. Pod działaniem FeSO4 przeważnie szybko zmienia barwę na mięsistoróżową^[3].

Wysyp zarodników

Jasnokremowy^[3].

Cechy mikroskopowe

Podstawki 25–40 × 8–10 µm. Bazydiospory 6–9 × 5–7 µm, elipsoidalnie wydłużone lub jajowate, niezupełnie amyloidalne, pokryte brodawkami, czasem połączonymi łącznikami, miejscami przechodzącymi w niskie grzebienie, łysinka widoczna. Cystydy dość liczne, 50–80 × 7–9 µm wrzecionowate, często z krótkim kończykiem, w sulfowanilinie czerniejące. W skórce są dermatocystydy^[3].

Gatunki podobne”

Nieco podobny jest gołąbek skromny (Russula puellaris), który odróżnia się łagodnym smakiem i jaśniejszym, białawym wysypem zarodników^[3].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji. Najwięcej stanowisk podano w Europie i jest tu szeroko rozprzestrzeniony^[4]. W Polsce Władysław Wojewoda w 2003 r. przytoczył 9 stanowisk^[2], w późniejszych latach podano następne^[5]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną^[6].

Naziemny grzyb mykoryzowy występujący w lasach liściastych i mieszanych, zwłaszcza w sąsiedztwie brzóz^[3].