Siarczan żelaza(II)

Siarczan żelaza(II) (nazwa Stocka: siarczan(VI) żelaza(II), FeSO
4) – nieorganiczny związek chemiczny, sól żelaza i kwasu siarkowego.

Siarczan żelaza(II)

Krystaliczny FeSO4·7H2O
Bezwodny FeSO4
Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) addyt. tetraoksydosiarczan(2−) żelaza(2+) Inne nazwy i oznaczenia półsyst. siarczan żelaza(II) Stocka siarczan(VI) żelaza(II) inne daw. siarczan żelazawy
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	FeSO4
Masa molowa	151,91 g/mol
Wygląd	białe, bezwonne kryształy[1]
Identyfikacja
Numer CAS	7720-78-7
PubChem	24393
DrugBank	DB13257
SMILES [O-]S(=O)(=O)[O-].[Fe+2]
InChI InChI=1S/Fe.H2O4S/c;1-5(2,3)4/h;(H2,1,2,3,4)/q+2;/p-2 InChIKey BAUYGSIQEAFULO-UHFFFAOYSA-L
Właściwości Gęstość 3,65 g/cm³[2][3]; ciało stałe 3,0 g/cm³ (monohydrat)[2]; ciało stałe 1,89 g/cm³ (heptahydrat)[2]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie 29,5 g/100 g[3] 26,6 g/100 g (20 °C)[2] w innych rozpuszczalnikach metanol, etanol[2]
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[4] Uwaga Zwroty H H302, H315, H319 Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[4] Szkodliwy (Xn) Zwroty R R22, R36/38 Zwroty S S2, S46 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła 0 1 0   Numer RTECS NO8500000 Dawka śmiertelna LD50 319 mg/kg (szczur, doustnie)[5]
Podobne związki
Inne kationy	siarczan żelaza(III)
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	B03 AA07
Farmakokinetyka Działanie uzupełnianie niedoboru żelaza

Siarczan żelaza(II) otrzymuje się zwykle w wyniku bezpośredniego działania rozcieńczonego kwasu siarkowego na metaliczne żelazo.

Bezwodny siarczan żelaza(II) jest białą, krystaliczną substancją, rozkładającą się samorzutnie w kontakcie z powietrzem do wodorotlenku żelaza(III) i siarczanu żelaza(III). Bezwodny siarczan żelaza(II) jest silnie higroskopijny. Uwodniony siarczan żelaza(II) FeSO₄·7H₂O, zwany dawniej witriolem żelaza/żelaznym^[6] albo żelaznym/zielonym koperwasem^[7][8], jest jasnozieloną krystaliczną substancją, która topi się w temperaturze 64 °C, w 90 °C przechodzi w monohydrat FeSO₄·H₂O, który w 327 °C uwalnia wodę i przechodzi do bezwodnego siarczanu żelaza.

Roztwór wodny siarczanu żelaza(II) ma odczyn kwaśny wskutek hydrolizy. Po zobojętnieniu wytrąca się osad wodorotlenku żelaza(II).

Siarczan żelaza(II) jest stosowany przy oznaczaniu gatunków grzybów^[9]. Używany jest także w analizie chemicznej oraz do otrzymywania soli Mohra, odpowiada za zabarwienie niektórych rodzajów cementu, oraz jest stosowany jako łatwo wchłanialna forma żelaza w medycynie.

Użycie medyczne

Siarczan żelaza(II) stosowany jest jako źródło żelaza w celu uzupełnienia jego niedoboru.

Działanie

Hydrolizujące sole, zawierające jony żelaza Fe²⁺ wchłaniane są łatwo z przewodu pokarmowego i stają się substratem do produkcji hemoglobiny i mioglobiny.

Wskazania

• leczenie niedokrwistości z niedoboru żelaza

Przeciwwskazania i działania niepożądane

Przeciwwskazania:

• nadwrażliwość na lek lub składniki preparatu
• hemochromatoza
• hemosyderoza
• niedokrwistość hemolityczna
• niedokrwistość aplastyczna
• niedokrwistość syderoachrestyczna
• marskość wątroby
• talasemia
• stany zapalne błony śluzowej przewodu pokarmowego
• nie stosować łącznie z poniższymi lekami:
  • tetracykliny
  • fluorochinolony
  • lewodopa
  • tyroksyna
  • metyldopa
  • sulfasalazyna
  • neomycyna
  • kolestipol
  • cholestyramina
  • allopurinol
• nie stosować łącznie z poniższymi pokarmami:
  • mleko i jego przetwory
  • jajka

Działanie niepożądane

• bóle brzucha
• biegunka
• zaparcie
• nudności
• brak łaknienia

Przyjmowanie

Lek występuje w kroplach, podaje się go więc zmieszany z sokiem lub wodą, ewentualnie z posiłkiem (przy zaburzeniach żołądkowo-jelitowych), aczkolwiek przyjmowanie na czczo zwiększa wchłanianie żelaza (podobnie działa witamina C). Najlepiej pić przez słomkę, aby uniknąć przebarwienia zębów. Lek stosuje się przez 2–3 miesiące, aby uzupełnić tkankowe niedobory żelaza. W trakcie leczenia występuje czarne zabarwienie stolca. Dawkowanie określane jest przez lekarza.

Dostępne preparaty

• Ferro-Gradumet
• Hemofer prolongatum
• Hemofer F prolongatum (dodatkowo zawiera kwas foliowy)
• Sorbifer Durules
• Tardyferon
• Tardyferon-Fol (dodatkowo zawiera kwas foliowy)