Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Sandra Dee

amerykańska aktorka, modelka Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Sandra Dee
Remove ads

Sandra Dee, właśc. Alexandra Zuck[1] (ur. 23 kwietnia 1942 w Bayonne, zm. 20 lutego 2005 w Thousand Oaks) – amerykańska aktorka. Karierę zaczęła pracując w reklamach jako dziecięca modelka, a jako nastolatka przeszła do przemysłu filmowego. Najbardziej znana z ról „pierwszych naiwnych”, Dee zdobyła nagrodę Złotego Globa, jako jedna z najbardziej obiecujących nowych aktorek roku, za występ w filmie Zanim dopłyną (reż. Robert Wise, 1957). Stała się powszechnie rozpoznawalna dzięki rolom w produkcjach Zwierciadło życia i Gidget (oba 1959)[2].

Szybkie fakty Imię i nazwisko, Data i miejsce urodzenia ...

W późnych latach 60. jej kariera zaczęła podupadać, a szeroko nagłośnione małżeństwo z piosenkarzem Bobbym Darinem (1960–1967) zakończyło się rozwodem[3]. W późniejszym czasie rzadko występowała, a w ostatnich lata życia chorowała (jadłowstręt psychiczny, depresja, alkoholizm). Zmarła w 2005 roku (w wieku 62 lat) z powodu powikłań związanych z nefropatią[3].

Remove ads

Młodość

Podsumowanie
Perspektywa

Dee urodziła się jako jedyne dziecko Marii (née Cymboliak) i Johna Zuck, którzy spotkali się jako nastolatkowie podczas kościelnych tańców Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Niedługo potem wzięli ślub, jednak rozwiedli się zanim Sandra ukończyła 5 lat.[4][5] Miała pochodzenie łemkowsko-karpatorusińskie[3][6][7].

Jej syn, Dodd Darin, napisał w biografii o rodzicach, zatytułowanej Dream Lovers, że Mary, matka Dee, i jej ciotka Olga „były pierwszą generacją córek rosyjsko-ortodoksyjnej pary z klasy robotniczej”[6]. Dee napisała: „należeliśmy do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, a tam, podczas spotkań towarzyskich, odbywały się tańce”[6]. Po zmianie nazwiska na Sandra Dee, w wieku 12 lat rozpoczęła karierę jako modelka, pracując dla czołowej nowojorskiej agencji[7].

W związku z rokiem urodzenia Dee pojawiły się nieścisłości ponieważ dowody wskazywały zarówno na 1942 jak i 1944 rok. Rejestry prawne, m.in. jej kalifornijski dokument rozwodowy (Bobby Darin), Social Security Death Index (SSDI) oraz napisy na jej nagrobku[8] potwierdzają rok jej urodzenia jako 1942. W wywiadzie udzielonym w 1967 roku dla „Oxnard Press-Courier” przyznała, że w 1960 roku, kiedy pierwszy raz spotkała Darina, miała 18 lat, a trzy miesiące później wzięli ślub.[9] Według książki autorstwa jej syna, Dee miała się urodzić w 1944 roku. Jednak, zaczynając karierę modelki i aktorki w młodym wieku, wraz z matką fałszywie odmłodziły Dee, dzięki czemu miała do wyboru więcej ofert pracy. Zgodnie z tym, zrozumiałe jest dlaczego w oficjalnych informacjach prasowych przy jej dacie urodzenia wpisano 1942 rok. Nie wiadomo jednak dlaczego na jej grobie, który miał być zamówiony przez jej syna (jedyne dziecko), napisano 1942 jako rok urodzenia Dee[6][8]. Rodzice Dee rozwiedli się w 1950 roku, a jej matka powtórnie wyszła za mąż za mężczyznę, który miał dopuścić się seksualnego wykorzystania wobec Dee[10].

Remove ads

Kariera

Podsumowanie
Perspektywa

Modelka

Amerykański filmowiec Ross Hunter stwierdził, że odkrył Dee na nowojorskiej Park Avenue, gdzie była wraz z matką; miała ona wówczas 12 lat.[2] W wywiadzie udzielonym w 1959 roku Dee powiedziała, że „szybko dorosła”, będąc otoczoną głównie przez starsze od niej osoby i „w niczym, co chciała zrobić, nigdy nie była powstrzymywana”[11]. W trakcie kariery modelki, Dee usiłowała zrzucić wagę by „być tak chuda jak modelki haute couture”, chociaż niewłaściwa dieta „zniszczyła jej skórę, włosy, paznokcie – wszystko”. Po odchudzeniu się, jej organizm nie był w stanie strawić żadnego pokarmu, co wymagało pomocy lekarza by wrócić do zdrowia. Stwierdziła, że „mogła się zabić” i „musiała uczyć się jeść na nowo”[11]. Mimo wyniszczającej zdrowie diety, Dee przez rok pracy jako nastoletnia modelka w Nowym Jorku zarobiła aż 75 000 USD, które przeznaczyła na siebie i matkę po tym jak zmarł jej ojczym. Sowite wynagrodzenie Dee za modeling było większe niż to, co później zarabiała jako aktorka[10].

Aktorka

Po zakończeniu kariery modelki, w 1957 roku Dee przeprowadziła się z Nowego Jorku do Hollywood. Po nauce w prywatnej szkole Hollywood Professional School, w czerwcu 1958 roku ukończyła University High School w Los Angeles. Filmowy debiut Dee miał miejsce w 1957 roku w produkcji Zanim dopłyną (reż. Robert Wise), gdzie wystąpiła obok Joan Fontaine i Piper Laurie[12]. W celu promocji obrazu Dee pojawiła się w grudniowym wydaniu czasopisma „Modern Screen” w rubryce Louelli Parsons, która chwaliła młodą dziewczynę i porównała jej wygląd oraz talent do Shirley Temple[10]. Za filmową kreację Dee została wyróżniona Złotym Globem dla Nowej Gwiazdy Roku, razem z Carolyn Jones i Diane Varsi[13]. Mimo nowego sukcesu, Dee nadal walczyła z psychicznym jadłowstrętem, co spowodowało, że jej nerki tymczasowo przestały działać[10].

Thumb
Dee w filmie Zwierciadło życia (1959)

W 1958 roku Dee podpisała umowę z Universal Pictures, będąc jednym z ostatnich zakontraktowanych aktorów przedsiębiorstwa przed rozwiązaniem starego systemu studyjnego[14]. W 1958 roku ukazał się film The Restless Years, w którym zagrała główną rolę; w tym samym roku premierę miał obraz The Reluctant Debutante, w którym wcieliła się w córkę postaci granej przez Reksa Harrisona[15]. W późniejszym czasie Dee została obsadzona w produkcji Zwierciadło życia (1959), obok Lany Turner. Film stał się wielkim sukcesem komercyjnym, a w tamtym czasie była to najlepiej zarabiająca produkcja filmowa w historii wytwórni Universal Pictures, co przyczyniło się do znacznego wzrostu popularności Dee[2].

Jej występ w roli tytułowej w komedii dla nastolatków Gidget (1959) spowodował, że Dee była uznawana za aktorkę właściwą dla ról ingénue. Wystąpiła ona także w dramacie romantycznym A Summer Place (1959) i w komedii romantycznej Kiedy nadejdzie wrzesień (1961), obok Rocka Hudsona i Giny Lollobrigidy oraz Bobby’ego Darina, którego Dee poznała na planie filmu. Pobrali się 1 grudnia 1960 roku, po zakończeniu zdjęć do filmu[16]. Nowożeńcy pojawili się razem w komedii romantycznej If a Man Answers (1962), a Dee wcieliła się w postać Tammy w dwóch[a] sequelach filmu Tammy and the Bachelor[b] Universalu – Tammy Tell Me True (1961) i Tammy and the Doctor (1963), gdzie zagrała obok Petera Fondy. Ponownie na kinowym ekranie Dee pojawiła się z Darinem w That Funny Feeling (1965). Rok później aktorka zagrała w komedii przygodowej A Man Could Get Killed (1966)[17].

Schyłek kariery

Przed końcem lat 60. kariera Dee znacznie zwolniła, kiedy wytwórnia Universal Pictures zrezygnowała z aktorki[18]. Po rozwodzie z Darinem w 1967 roku Dee rzadko występowała. W wywiadzie przeprowadzonym w 1967 roku przez Rogera Eberta Dee opowiadała o jej doświadczeniu ze studyjnym systemem oraz o wizerunku naiwnej dziewczyny (ingénue), który został jej narzucony, co uznała za ograniczające:

Spójrz na to – papieros. Lubię palić. Mam 25 lat, i tak się składa, że lubię zapalić. Tak że w Hollywood agenci z prasy studyjnej nadal wyciągają mi z ręki papierosy i przykrywają mój drink serwetką, kiedy tylko robione są mi zdjęcia. Mała Sandra Dee nie powinna palić, no wiesz. Albo palić. Albo oddychać[19].

Sandra Dee, „The Chicago Sun-Times”

Przez kilka lat Dee była nieaktywna w przemyśle filmowym zanim pojawiła się w okultystycznym filmie grozy Horror w Dunwich (1970, American International Pictures), gdzie wcieliła się w postać studentki, która w pewnym momencie orientuje się, że znalazła się w centrum satanistycznej intrygi[20]. Fabuła filmu oparta została na opowiadaniu autorstwa H.P. Lovecrafta. W latach 70. Dee sporadycznie angażowała się w produkcje telewizyjne, pojawiając się w serialach Night Gallery, Fantasy Island i Sierżant Anderson. Ostatnim filmem, w jakim zagrała był dramat Lost (1983). W latach późniejszych Dee stwierdziła w jednej z gazet, że „czuła się jak ktoś kogo nigdy nie było” (felt like a has-been that never was)[21].

Remove ads

Choroba i śmierć

Thumb
Grób Dee na cmentarzu Forest Lawn w Hollywood Hills

W kolejnych latach Dee była w słabej kondycji zdrowotnej i stała się, jak sama siebie określała, samotnikiem[21]. Przez wiele lat zmagała się z psychicznym jadłowstrętem, depresją i alkoholizmem. Przestała całkowicie pić po tym jak w 2000 roku zdiagnozowano u niej nowotwór gardła oraz niewydolność nerek, co było spowodowane nadmiernym i wieloletnim paleniem papierosów i piciem alkoholu[12].

W 2005 roku z powodu powikłań związanych z chorobą nerek Dee zmarła, mając 62 lata[22]. Jej szczątki spoczywają na cmentarzu Forest Lawn Memorial Park w Hollywood Hills[8]. Dee pozostawiła syna oraz dwie wnuczki[23].

Życie prywatne

Małżeństwo Dee z Bobbym Darinem (1960–67) powodowało, że przez większość dekady media były jej osobą zainteresowane. Para spotkała się podczas realizacji zdjęć do filmu Kiedy nadejdzie wrzesień, który trafił na ekrany kin w 1961 roku. Miała podpisaną umowę z wytwórnią Universal Studios, która starała się przekształcić Dee w aktorkę dojrzałą, a filmy, w których już jako dorosła wystąpiła przyniosły umiarkowany sukces. 16 grudnia 1961 roku urodził im się syn, Dodd Mitchell Darin[24]. Bobby Darin zmarł w 1973 roku w wieku 37 lat[25].

W 1994 roku opublikowana została książka napisana przez Dodda Darina o jego rodzicach – Dream Lovers: The Magnificent Shattered Lives of Bobby Darin and Sandra Dee – w której przedstawił historię jego matki walczącej z anoreksją oraz uzależnieniem od narkotyków i alkoholu, a także o jej zapewnieniu o tym, że jako dziecko została wykorzystana seksualnie przez jej ojczyma, Eugene’a Douvana[25].

Remove ads

W kulturze popularnej

Filmografia

Więcej informacji Rok, Tytuł ...
Szybkie fakty
Remove ads

Uwagi

  1. [a]
    seria filmów Tammy liczy cztery produkcje
  2. [b]
    w tytułową rolę w 1. części serii wcieliła się Debbie Reynolds

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads