Saturn 3

Saturn 3 – brytyjski dreszczowiec fantastycznonaukowy z roku 1980, wyprodukowany i wyreżyserowany przez Stanleya Donena^[1], z Farrah Fawcett, Kirkiem Douglasem i Harveyem Keitelem w rolach głównych. Choć jest to brytyjska produkcja, zrealizowana przez ITC Entertainment i nakręcona w Shepperton Studios, film ma amerykańską obsadę i reżysera.

Saturn 3

Gatunek	Sci-Fi
Kraj produkcji	Wielka Brytania
Czas trwania	88 min 103 min
Reżyseria	Stanley Donen
Scenariusz	Martin Amis
Główne role	Farrah Fawcett, Kirk Douglas, Harvey Keitel
Muzyka	Elmer Bernstein
Wytwórnia	Incorporated Television Company Transcontinental Films
Dystrybucja	Associated Film Distribution

Saturn 3 okazał się klapą kasową i zebrał w większości negatywne recenzje. Biograf Harveya Keitela nazwał film „najniższym punktem w jego karierze”^[2].

Fabuła

W odległej przyszłości, przeludniona Ziemia opiera się na badaniach prowadzonych przez naukowców w odległych stacjach w całym Układzie Słonecznym. Kontakt utrzymywany jest za pomocą statków kosmicznych, które kursują między stacjami i dużymi orbitującymi stacjami kosmicznymi. Kapitan James (w tej roli Douglas Lambert^[3]) przygotowuje się do odlotu z jednej z tych stacji wokół Saturna, gdy zostaje zamordowany przez kapitana Bensona (Harvey Keitel). Benson, który w badaniu psychiatrycznym został uznany za „potencjalnie niestabilnego”, zabija Jamesa i opuszcza stację swoim statkiem towarowym, kierując się do małej, odległej, eksperymentalnej stacji badawczej hydroponicznej o nazwie Saturn 3. Po dotarciu na miejsce okazuje się, że stacją zarządzają wyłącznie Adam (Kirk Douglas) i jego młodsza koleżanka Alex (Farrah Fawcett). Adam, Alex i ich pies Sally cieszą się izolacją z dala od przeludnionej i niespokojnej Ziemi. Alex spędziła całe życie w kosmosie i zna Ziemię tylko z tego, co powiedział jej Adam. Benson musi lepiej edukować Alex w zakresie nawyków i obyczajów ludzi żyjących na Ziemi, w tym zażywania narkotyków.

Sielanka Alex i Adama zostaje przerwana, gdy Benson ujawnia, że jego misją jest zastąpienie przynajmniej jednego z księżycowych naukowców robotem. Robot – o imieniu Hector – jest jednym z pierwszych tego typu, „Series Demigod”, wykorzystującym „czystą tkankę mózgową” pobraną z ludzkich płodów i zaprogramowaną za pomocą bezpośredniego połączenia z mózgiem Bensona. Adam mówi Alex, że jest on prawdopodobnym kandydatem do usunięcia. Po zmontowaniu Hectora, Benson rozpoczyna przygotowywanie robota, wykorzystując połączenie neuronowe wszczepione w jego kręgosłup. Dzięki temu, Hector szybko dowiaduje się o niepowodzeniu Bensona w teście stabilności psychicznej, a także o zamordowaniu Jamesa. Z powodu słabej bariery między mózgiem robota a mózgiem Bensona, Hector szybko zostaje naznaczony morderczą naturą Bensona i jego pożądaniem do Alex. Robot buntuje się. Adamowi i Bensonowi udaje się unieruchomić robota podczas ładowania i usunąć mózg.

Wierząc, że niebezpieczeństwo minęło, Adam oskarża Bensona o rażącą niekompetencję, nakazując mu zdemontować robota i wrócić na Ziemię po zakończeniu zaćmienia, które uniemożliwia również komunikację z innymi stacjami. Benson, Adam i Alex nie wiedzą, że Hector pozostaje na tyle sprawny, by przejąć kontrolę nad starszymi robotami bazy, wykorzystując je do ponownego złożenia swojego ciała i ponownego połączenia mózgu. Nieświadomy powrotu Hectora do życia, Benson próbuje opuścić stację, ciągnąc za sobą Alex. Wskrzeszony Hector morduje Bensona, zanim ten zdąży odlecieć z Alex. Hector niszczy statek kosmiczny Bensona, zanim naukowcy zdążą uciec, i przejmuje kontrolę nad komputerem stacji.

Uwięzieni w pokoju kontrolnym, Alex i Adam ze zdziwieniem widzą twarz Bensona na monitorze. Głos, który rozpoznają jako należący do Bensona, nakazuje im opuścić pokój kontrolny, obaj zaskoczeni, że Benson w ogóle żyje. Ku ich zaskoczeniu, spotykają Hectora, który nosi teraz odciętą głowę Bensona.

Chwilę później Alex i Adam budzą się w swoich pokojach. Ku swojemu przerażeniu Alex odkrywa, że Hector zainstalował połączenie mózgowe w górnej części kręgosłupa Adama, podobne do tego, które miał Benson, i które da Hectorowi bezpośredni dostęp do mózgu Adama. Hector wyjaśnia, że potrafi „czytać”, ale przejęcie kontroli nad Adamem „nadejdzie później”. Adam uzbrojony w granat wrzuca do dołu na śmieci Hectora.

W ostatniej scenie Alex pojawia się na pokładzie statku pasażerskiego wracającego na Ziemię. Odrzuca propozycję stewardesy, proponującą jej narkotyki, i zamiast tego spogląda przez okno, by po raz pierwszy ujrzeć Ziemię.

Realizacja

Projekt powstał na podstawie pomysłu Johna Barry’ego, jednego z czołowych scenografów lat 70., który ma na swoim koncie takie osiągnięcia jak Mechaniczna pomarańcza, Gwiezdne wojny: część IV – Nowa nadzieja i Superman. Przedstawił on pomysł Stanleyowi Donenowi podczas wspólnej pracy nad komediodramatem Szczęściara, a Donen zasugerował, że to on zajmie się produkcją, a Barry reżyserią. Donen nie miał wcześniej doświadczenia w filmach fantastycznonaukowych.

Scenariusz napisał powieściopisarz Martin Amis, który zarobił na nim 30 tys. funtów. Według biografa Amisa, oryginalny scenariusz „był jednocześnie heroiczny i żałosny, a jego rozmaite próby dowcipu, retorycznej brawury, a nawet elegancji, zostały wtłoczone na siłę w reżyserskie przedsięwzięcie równie prostackie jak Wikingowie^[4].

Donen kręcił parodię filmu klasy B Ale kino (Movie Movie, 1978) dla brytyjskiego właściciela grupy medialnej Lewa Grade’a i dał mu kopię scenariusza do przeczytania. Scenariusz nie był jeszcze w pełni zrealizowany, gdy podpisano kontrakt z Farrah Fawcett w czerwcu 1978 (w komunikacie prasowym podano, że reżyserem był Donen) i zapłacono jej 750 tys. dolarów^[5]. W tamtym czasie Farrah Fawcett stała się tak popularna, że otrzymała pierwsze miejsce na liście płac. Pierwszymi kandydatami do roli męskiej byli Sean Connery do roli Adama i Michael Caine do roli Bensona, ale odrzucili tę ofertę, zanim propozycję przyjął Kirk Douglas. Harvey Keitel został obsadzony za kwotę 90 tys. dolarów^[6].

Odbiór

Na Rotten Tomatoes film uzyskał 31% pozytywnych ocen na podstawie 16 recenzji^[7].

Producent Lew Grade przyznał, że jest rozczarowany efektem końcowym filmu. Dodał, że na papierze wyglądało to dobrze, ale projekt zaczął się rozpadać z powodu braku doświadczenia Johna Barry’ego, rozbuchanego ego Kirka Douglasa, braku współpracy ze strony Harveya Keitela, braku osobowości postaci Farrah Fawcett i jej przeciętnej gry aktorskiej, problemów ze scenariuszem i słabego planowania. Grade powiedział, że film, który zgodził się sfinansować, i efekt końcowy były niemal dwoma różnymi filmami. Fawcett zasugerowała również, że film wyszedł inaczej, niż jej go sprzedano przed rozpoczęciem produkcji.

Farrah Fawcett i Kirk Douglas jako para mieszkańców pozaziemskiej stacji doświadczalnej 'Tytan' w pobliżu Saturna 3 byli nominowani do Złotej Maliny w kategorii Najgorsza aktorka (Złotą Malinę przyznano Brooke Shields za występ w Błękitnej lagunie) i Najgorszy aktor (Złotą Malinę zdobył Neil Diamond za rolę w The Jazz Singer). Krytycy z przekąsem wyrażali się o grze aktorskiej Farrah Fawcett i otwarcie pisali o brakach talentu. Sam Douglas, oceniając bardzo wysoko urodę Fawcett, o jej aktorstwie nie wyraził się nawet ciepło^[8]. Ponadto w 1980 film przyniósł dwie nominacje do nagrody Stinkers Bad Movie Award: dla najgorszej aktorki (Farrah Fawcett) i najgorszej pary ekranowej (Kirk Douglas i Farrah Fawcett).