Sejm PRL

Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – jednoizbowy parlament Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej istniejący w latach 1952–1989. Formalnie najwyższy organ władzy państwowej, działający na podstawie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Ten artykuł dotyczy jednoizbowego parlamentu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Zobacz też: inne znaczenia.

Posłowie

Zobacz też kategorie: Marszałkowie Sejmu Polski Ludowej, Posłowie na Sejm PRL.

Sejm składał się w I kadencji z 425, w II kadencji z 459, a w pozostałych kadencjach z 460 posłów. Początkowo ustalono jednolitą normę przedstawicielską – 1 poseł: 60 tysięcy mieszkańców, później wykreślono ją z konstytucji jako niepraktyczną. Zerwano z zasadą mandatu wolnego (poseł był przedstawicielem ludu pracującego i mógł być przezeń odwołany, w praktyce nie wykorzystano tego przepisu – jako zbyt niebezpiecznego). Wprowadzono czteroprzymiotnikowe prawo wyborcze (wykreślenie zasady proporcjonalności).

Procedura i funkcje

Sejm większością głosów przyjmował ustawy i podejmował uchwały, wybierał ze swego grona Prezydium (funkcja marszałka zwykle przypadała przedstawicielowi Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego), na pierwszym swym posiedzeniu powoływał Prezesa Rady Ministrów wraz z Radą Ministrów oraz Radę Państwa. Uchwalał budżet i narodowe plany społeczno-gospodarcze. Miał prawo przyjmować petycje od obywateli. Do niego należały też niektóre uprawnienia kreacyjne, między innymi wybór szefa Najwyższej Izby Kontroli, członków Trybunału Stanu i Konstytucyjnego oraz Rzecznika Praw Obywatelskich (trzy ostatnie instytucje powołane dopiero w latach osiemdziesiątych). Parlament obradował w trybie sesyjnym. Sesje zwoływane były w określonych terminach przez Radę Państwa.

W organizacji wewnętrznej (Prezydium Sejmu, Konwent Seniorów, komisje) nawiązywał do międzywojennych tradycji parlamentarnych, w praktyce poddany zasadzie kierowniczej roli Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i pozbawiony politycznej reprezentatywności.

Szefowie Kancelarii Sejmu

• marzec 1957 – grudzień 1969: Stanisław Skrzeszewski
• grudzień 1969 – styczeń 1972: Jerzy Bafia
• luty 1972 – marzec 1986: Kazimierz Świtała
• kwiecień 1986 – maj 1990: Maciej Wirowski
• czerwiec 1990 – grudzień 1990: Ryszard Stemplowski^[1]

Wybory do Sejmu PRL

Wybory	Data	Podana frekwencja	Mandaty
			Polska Zjednoczona Partia Robotnicza	Zjednoczone Stronnictwo Ludowe	Stronnictwo Demokratyczne	Znak	Stowarzyszenie „Pax”	Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne	Polski Związek Katolicko-Społeczny	Bezpartyjni niestowarzyszeni	Razem posłów
1952[2][3][4]	26 października 1952	95%	273	90	25					37	425
1957[3][4]	20 stycznia 1957	95%	241	118	39	5				56	459
1961[3][4]	16 kwietnia 1961	95%	256	117	39	5	3	3		37	460
1965[3][4]	26 lutego 1965	96,6%	255	117	39	5	5	3		36	460
1969[3][4]	1 czerwca 1969	97,61%	255	117	39	5	5	2		37	460
1972[3][4]	19 marca 1972	97,94%	255	117	39	5	5	2		37	460
1976[3][4]	21 marca 1976	98,3%	261	113	37	5	5	2		37	460
1980[3][4]	23 marca 1980	99,52%	261	113	37	5	7	5		32	460
1985[3][4]	13 października 1985	78,86%[a]/78,64%[b]	245	106	35		9	7	5	53	460

Zobacz też

• Sejm Ustawodawczy (1947–1952)
• Partie polityczne w Polsce Ludowej
• Sejm Rzeczypospolitej Polskiej

Uwagi

1. Listy okręgowe.
2. Lista krajowa.