Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Rada Państwa (Polska)

organ naczelny władzy państwowej Polski Ludowej Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Rada Państwa (Polska)map
Remove ads

Rada Państwa – kolegialny organ naczelny władzy państwowej Polski Ludowej w latach 1947–1989. Łączyła kompetencje władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. W latach 1952–1989 Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej pełniła kolegialnie funkcję głowy państwa (była odpowiednikiem prezydenta) oraz zapewniała ciągłość najwyższego kierownictwa państwowego w związku z sesyjnym trybem pracy Sejmu.

Szybkie fakty Państwo, Data utworzenia ...

Rada Państwa działała do 19 lipca 1989 – dnia wyboru pierwszego Prezydenta PRL (Wojciecha Jaruzelskiego). Zgodnie z ustawą o zmianie Konstytucji z 7 kwietnia 1989 kompetencje Rady Państwa przeszły – co do zasady – na Prezydenta PRL (od 31 grudnia 1989 – Prezydenta RP)[1].

Kancelaria Rady Państwa mieściła się w kompleksie Sejmu PRL przy ulicy Wiejskiej 4/6/8 w Warszawie[2].

Remove ads

Podczas obowiązywania małej konstytucji (1947–1952)

Mała Konstytucja z 1947 roku[3] przewidywała powstanie nowego organu, który nawiązywał do instytucji i doświadczeń Prezydium Krajowej Rady Narodowej oraz wzorowany był na stosunkach radzieckich. Nie określono warunków wybieralności i odpowiedzialności jej członków, a nawet czasu trwania jej kadencji. W skład Rady Państwa wchodzili: Prezydent Rzeczypospolitej jako przewodniczący, Marszałek i trzej wicemarszałkowie Sejmu Ustawodawczego, Prezes Najwyższej Izby Kontroli, Naczelny Dowódca Wojska Polskiego (w czasie wojny) oraz członkowie dokooptowani przez Sejm na jednomyślny wniosek Rady (początkowo 3, po nowelizacji w 1949 roku wchodziło więcej członków[4]). Kompetencje Rady Państwa były następujące:

Remove ads

Pozycja ustrojowa (po 1952)

Według Konstytucji PRL z 1952, Radę Państwa wybierał ze swego grona Sejm na pierwszym posiedzeniu, w składzie: Przewodniczący Rady Państwa, czterej zastępcy Przewodniczącego, Sekretarz Rady Państwa i dziewięciu (do 1961), a następnie jedenastu członków. Po upływie kadencji Sejmu Rada Państwa działała aż do wyboru Rady Państwa przez nowo obrany Sejm.

Rada Państwa podlegała (według zapisu konstytucyjnego) w całej swojej działalności Sejmowi; działała na zasadzie kolegialności. Na zewnątrz Radę Państwa reprezentował Przewodniczący lub jego zastępca. W okresach między sesjami Sejmu Rada Państwa miała władzę wydawania dekretów z mocą ustawy, które były przedstawiane Sejmowi na najbliższej sesji do zatwierdzenia; mogła też dokonywać zmian w składzie Rady Ministrów. Dokonywała ona również wykładni prawa. Rada Państwa sprawowała zwierzchni nadzór nad radami narodowymi, przysługiwała jej inicjatywa ustawodawcza, zaś Przewodniczący Rady Państwa wraz z Sekretarzem podpisywali bez prawa weta ustawy uchwalone przez Sejm i zarządzali ich ogłoszenie w Dzienniku Ustaw.

Remove ads

Kompetencje Rady Państwa (po 1952)

Thumb
Posiedzenie Rady Państwa, lata 60. XX wieku

Zgodnie z artykułem 23 Konstytucji PRL z 1952 (z późniejszymi zmianami) Rada Państwa[5]:

  • zarządzała wybory do Sejmu
  • zwoływała sesje Sejmu
  • czuwała nad zgodnością prawa z Konstytucją (do czasu powołania Trybunału Konstytucyjnego w 1982)
  • ustalała powszechnie obowiązującą wykładnię ustaw
  • wydawała dekrety z mocą ustawy
  • mianowała i odwoływała pełnomocnych przedstawicieli PRL
  • przyjmowała listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy Radzie Państwa przedstawicieli dyplomatycznych innych państw
  • ratyfikowała i wypowiadała umowy międzynarodowe
  • obsadzała stanowiska cywilne i wojskowe, przewidziane ustawami
  • nadawała ordery, odznaczenia i tytuły honorowe
  • stosowała prawo łaski
  • mianowała i odwoływała sędziów
  • wprowadzała stan wojenny i stan wyjątkowy (od 1983), ogłaszała częściową lub powszechną mobilizację, w przerwach między obradami Sejmu stan wojny
  • wykonywała inne funkcje, przewidziane dla niej w Konstytucji lub przekazane jej przez ustawy (np. nadawała i odbierała obywatelstwo polskie).

Rada Państwa Sejmu Ustawodawczego (1947–1952)

Więcej informacji Funkcja, Imię i nazwisko ...
Remove ads

Rada Państwa I kadencji Sejmu (1952–1957)

Więcej informacji Funkcja, Imię i nazwisko ...
Remove ads

Rada Państwa II kadencji Sejmu (1957–1961)

Więcej informacji Funkcja, Imię i nazwisko ...
Remove ads

Rada Państwa III kadencji Sejmu (1961–1965)

Więcej informacji Funkcja, Imię i nazwisko ...
Remove ads

Rada Państwa IV kadencji Sejmu (1965–1969)

Więcej informacji Funkcja, Imię i nazwisko ...
Remove ads

Rada Państwa V kadencji Sejmu (1969–1972)

Więcej informacji Funkcja, Imię i nazwisko ...
Remove ads

Rada Państwa VI kadencji Sejmu (1972–1976)

Więcej informacji Funkcja, Imię i nazwisko ...
Remove ads

Rada Państwa VII kadencji Sejmu (1976–1980)

Więcej informacji Funkcja, Imię i nazwisko ...
Remove ads

Rada Państwa VIII kadencji Sejmu (1980–1985)

Więcej informacji Funkcja, Imię i nazwisko ...

Rada Państwa IX kadencji Sejmu (1985–1989)

Więcej informacji Funkcja, Imię i nazwisko ...
Szybkie fakty

Zobacz też

Uwagi

Przypisy

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads