Stanisław Adam Żurowski

Stanisław Adam Jacek Żurowski (ur. 11 września 1888 w Ulicku-Seredkiewiczu, zm. 14 lutego 1967 w Bielsku-Bialej) – polski społecznik, dyplomowany agronom, inżynier rolnik.

Ten artykuł dotyczy ziemianina. Zobacz też: Stanisław Żurowski.

Stanisław Adam Żurowski

Foto: B. Statkiewicz, Lwów, (około 1915)
Pełne imię i nazwisko	Stanisław Adam Jacek Żurowski
Data i miejsce urodzenia	11 września 1888 Ulicko-Seredkiewicz
Data i miejsce śmierci	14 lutego 1967 Bielsko-Biała
Miejsce spoczynku	Cmentarz Parafii Katedralnej św. Mikołaja przy ulicy Grunwaldzkiej, Bielsko-Biała
Zawód, zajęcie	dyplomowany agronom, inżynier rolnik
Małżeństwo	Janina Onyszkiewicz, po pierwszym mężu Rappe
Odznaczenia

podchorąży
Data i miejsce urodzenia	11 września 1888 Ulicko Seredkiewicz
Data śmierci	14 lutego 1967
Przebieg służby
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, Wojna polsko-bolszewicka

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Urodził się 11 września 1888 r. w Ulicku-Seredkiewiczu jako drugie dziecko Stanisława (1840–1906) i Teresy z Konopków (1858–1952) z Mogilan. Ojciec nie odziedziczył po przodkach własnego majątku i zarządzał majątkami innych ziemian, m.in. Fredrów i Skarbków. Od 1888 r. rodzice mieszkali w dworze Fredrów w Podhajczykach 3 km od miasta Rudki.

Pierwszą naukę otrzymał w latach 1895–1896 w szkole powszechnej w Ulicku-Seredkiewiczu. W 1897 r. został oddany do szkoły OO. Zmartwychwstańców we Lwowie, a rok później do Gimnazjum oo. Jezuitów w Chyrowie. Nauka mu nie szła, więc rodzice przenieśli go w 1898 r. do Krakowa, gdzie po kilku powtórzonych klasach w 1908 r. zdał maturę w gimnazjum humanistycznym im. Sobieskiego. Służbę wojskową odbył w 91 pułku piechoty austriackiej w Pradze w latach 1908–1909. Został zwolniony po 11 miesiącach na wniosek posła Aleksandra Skarbka.

Studia

Po służbie wojskowej w 1909 r. rozpoczął studia prawnicze we Lwowie, ale po roku przeniósł się na Studium Rolnicze UJ. Praktykował u swojego wuja Stanisława Konopki, który miał zarodową oborę i prowadził dochodowe wzorowe gospodarstwo w Mogilanach. W 1911 r. kontynuował studia rolnicze w Freising pod Monachium przez dwa lata. Czwarty rok zakończył w Lipsku. Napisał dwie prace dyplomowe, jedną z botaniki o korzeniach, drugą z mleczarstwa^[a][1]. Pod koniec lipca 1914 r. zdał egzamin końcowy z oceną bardzo dobrą i otrzymał tytuł agronoma.

Kuzyni: Zygmunt Konopka i Adam Żurowski

I wojna światowa

Po powrocie do Krakowa w 1914 r. został zmobilizowany i wysłany na front pod Lublin, gdzie uczestniczył przez 9 miesięcy w pierwszej linii walki. W kwietniu 1916 r. walczył pod Buczaczem, w miejscowości Pyszkowce. W czerwcu trafił z całym pułkiem do niewoli rosyjskiej. Kozacy zapędzili wszystkich jeńców aż za Kijów do obozu leśnego w Darnicy. Jeńców rozparcelowano po różnych folwarkach, których właścicielami byli też Polacy. Traktowali ludność lokalną okrutnie. Rewolucję przeżył w Rosji^[2]. Udało mu się uciec i pieszo dotarł do Polski w listopadzie 1919 r. W 1920 r. wstąpił do ochotniczej armii i został skierowany do artylerii górskiej w Nowym Targu. Wiosną 1921 r. został zdemobilizowany jako podporucznik^[3].

Praca zawodowa

Dzierżawił następujące majątki:
1921–1925: Kosówka, (folwark pana Ł.), Markowce, Powiat tłumacki, Województwo stanisławowskie^[4]
1925–1932: Lubień Wielki, (folwark barona Adolfa Brunickiego i jego córki Marii hr. Wodzickiej), powiat Gródek Jagielloński, Województwo lwowskie^[5].
1932–1938: Czyżowice, (folwark Smiałowskich i Skibniewskich), powiat mościski, Województwo lwowskie^[6].
1938–1939: Dmytrowice, (majątek hrabiny Konarskiej), Województwo podkarpackie^[7].

II wojna światowa i PRL

Do końca 1942 r. był kierownikiem sklepu firmy swojego brata Romana Leszczków Fabryka Samodziałów w Lublinie. Gdy Gestapo zaaresztowało jego brata wraz z rodziną, ukrywał się w Warszawie, następnie w połowie 1943 r. u znajomych w Dźwiniaczu k. Ustrzyków Dolnych, Sanoczku i w leśniczówce w Skrzynce k. Dąbrowy Tarnowskiej.

Po wojnie osiadł w Bielsku, gdzie poprowadził spółkę włókienniczą swojej bratowej, Studio Artystyczne „Samodział”. Po upaństwowieniu firmy w 1950 r. przyjął pracę magazyniera w firmie Techniczna Obsługa Rolnictwa, gdzie pracował do 1958 r. Od 1959 do 1965 r. pracował jako akwizytor dla firmy produkującej tablice emaliowane. Zmarł w Bielsku 14 lutego 1967 r. i został pochowany na Cmentarzu Parafii Katedralnej św. Mikołaja przy ul. Grunwaldzkiej (sektor 19-D-2)^[8][b] w grobie razem z matką.

Rodzina

Miał dwóch braci, starszego Romana (1888–1943) i młodszego Józefa (1892–1936) oraz dwie siostry Agnieszkę Jadwigę^[9] (1890- zm. jako dziecko) i Felicję (1896–1977)^[10].

25 czerwca 1946 r. ożenił się z Janiną z domu Onyszkiewicz, po pierwszym mężu Rappe. Nie mieli dzieci.

Działalność społeczna

• Sodalicja Mariańska w gimnazjum.

Kosówka, folwark, gmina Markowce, powiat tłumacki, województwo stanisławowskie:

• Działacz Związku Ziemian w Gródku Jagiellońskim, w Rudkach
• Członek Syndykatu Zbożowego
• Wiceprezes Związku Dzierżawców

Lubień Wielki, Powiat Gródek Jagielloński, Województwo lwowskie:

• Przewodniczący rady szkolnej w Lubieniu Wielkim
• Założyciel Kasy Stefczyka w Lubieniu Wielkim
• Prezes Okręgowego Towarzystwa Rolniczego (OTR) w Powiecie Gródek Jagielloński
• Założyciel Orkiestry Dętej w Lubieniu Wielkim.
• Członek zarządu Kasy Chorych w Gródku Jagiellońskim.
• Spisowy komisarz w czasie spisu ludności
• Przewodniczący komisji wyborczej lub Mąż Zaufania podczas wyborów w Lubieniu Wielkim
• Inicjator budowy kościoła w Lubieniu Wielkim

Czyżowice, Powiat mościski, Województwo lwowskie:

• Dwukrotnie przewodniczący komisji wyborczej przy wyborach do sejmu i rad gromadzkich w Czyżowicach
• Przewodniczący rady szkolnej w Czyżowicach, Powiat mościski, Województwo lwowskie
• Członek powiatowej rady szkolnej, Powiat mościski, Województwo lwowskie
• Członek wydziału Związku Strzeleckiego „Strzelec” w Mościskach
• Członek Zarządu Powiatowej Kasy Oszczędnościowej w Mościskach
• Wiceprezes i Prezes (1937 r.) Związku Ziemian w Mościskach
• Członek Lwowskiej Izby Rolniczej (1935 r.)
• Biegły przy powiatowym Urzędzie Skarbowym, Lwów
• Prezes Związku Młodej Wsi (1938 r.)
• Inicjator budowy kościoła w Czyżowicach, 1937 r.
• Rzeczoznawca Sądowy ds. rolniczych i zarządca przymusowy majątków Mikołowice i Dmytrowice.
• Budowniczy nowej szkoły w Czyżowicach, 1937 r.

Powyższe^[11]

Ordery i odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi (15 września 1937)^[12]

Uwagi

1. Tytuł pracy dyplomowej: „Die eintwandfreie Milchgewinnung, zum Zwecke ihren unmittelbaren Verzeherns”.
2. Bielsko-Biała – Cmentarz Rzymsko-Katolicki przy ul. Grunwaldzkiej [online], beskidia.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).