Stanisław Bylczyński

Stanisław Bylczyński h. Dęboróg (ur. 26 lipca 1889 w Chotiaczowie, Włodzimierz Wołyński, zm. 21 lutego 1941 w Rothesay, Szkocja) – kapitan lotnictwa Wojska Polskiego.

Stanisław Bylczyński

kapitan pilot
Data i miejsce urodzenia	26 lipca 1889 Chotiaczów, pow. Włodzimierz Wołyński
Data i miejsce śmierci	21 lutego 1941 Obóz Rothesay
Przebieg służby
Lata służby	1907–1941
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Carskie Siły Powietrzne Lotnictwo Wojska Polskiego Royal Air Force
Jednostki	1 pułk lotniczy Warszawa 6 pułk lotniczy Lwów
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa II wojna światowa
Odznaczenia

Życiorys

Pochodził z rodziny ziemiańskiej z Grodzieńszczyzny. Był synem Antoniego (carskiego oficera) i Emilii z Wojciechowskich. Jego żoną była Zofia z Lipińskich (1903–1993)^[1].

Stanisław Bylczyński (dawniejszy carski oficer) za pośrednictwem znajomego z lat petersburskich (Teodora Białynickiego-Biruli^[2]) zamówił w firmie portretowej Witkacego kilka pasteli swojej żony, które (pomimo że ich małżeństwo się rozpadło, a Zofia miała jeszcze trzech innych mężów) przeszły do historii prac Witkacego jako portrety „Haliny Bylczyńskiej”. Sanacyjny światek artystyczno-ziemiański mawiał, że żona kapitana była kochanką Witkacego^[3]. Dziś jej portrety^[4] (autorstwa Witkacego) znajdują się w zbiorach prywatnych (m.in. aktorki z nią spokrewnionej – Marty Lipińskiej^[5] i w Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku^[6].

Halina Bylczyńska

Bylczyński ukończył Kaczyńską Wojskową Wyższą Szkołę Lotniczą Pilotów w Sewastopolu (na Krymie).

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego.

W roku 1921 przeniesiony do rezerwy^[7]. Był związany z Ligą Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (LOPiP), od roku 1925 był również prezesem Towarzystwa Żeglugi Powietrznej „Potavia”. Odznaczony Medalem Lotniczym^[8].

We wrześniu 1939 roku uczestniczył w ewakuacji polskiego lotnictwa cywilnego. Po klęsce kampanii wrześniowej internowany w Rumunii, skąd przedostał się drogą morską do francuskiej Syrii (do portu w Bejrucie), a stamtąd do Francji. Ponieważ rząd francuski przyznawał wizy internowanym w Rumunii ze względu na ich zapatrywania polityczne (dzieląc wojsko na stronników Frontu Morges i sanację) odmówił służenia w lotnictwie francuskim i starał się od razu o przydział w RAF-ie. Dostał się do Wielkiej Brytanii. Służył jako pilot transportowy. Później w Stacji Zbornej Oficerów Rothesay, na Wyspie Bute, gdzie zmarł i został pochowany^[9].

Stanisław Bylczyński, Rothesay, Bute, Szkocja 1941, fotografia z r. 2015

Awanse

• w armii carskiej: porucznik lejbgwardii 3 konnej baterii (1907), dowódca kolumny automobilowej w Odessie (1918)
• podporucznik – zweryfikowany w październiku 1918^[10]
• porucznik – 1 pułk. lotn. (w r. 1920 dowódca wojskowego lotniska w Bydgoszczy – Biedaszkowie (obecnie: Port lotniczy Bydgoszcz-Szwederowo))
• kapitan – 3 maja 1922 ze starszeństwem z 1 czerwca 1919

(stopień RAF: F/Lt (RAF P-0189))^[11]