Stanisław Kostka Czartoryski

Stanisław Kostka Czartoryski (zm. 5 kwietnia 1766) – łowczy wielki koronny w latach 1742–1766, starosta łucki w latach 1752–1763^[1].

Stanisław Kostka Czartoryski

Pogoń Litewska
Książę na Korcu, Kalwarii i Oleksińcu
Rodzina	Czartoryscy herbu Pogoń Litewska
Data i miejsce śmierci	5 kwietnia 1766 Warszawa
Ojciec	Józef Czartoryski
Matka	Teresa Denhoffówna
Żona	Anna z Rybińskich
Dzieci	Józef Klemens Czartoryski Kazimierz Czartoryski Konstancja
Odznaczenia

Życiorys

Syn Józefa chorążego wielkiego litewskiego i Teresy Denhoffówny wojewodzianki pomorskiej. Nauczycielem jego był ksiądz Mamczyński, Pijar. Jego synem był Józef Klemens Czartoryski (1740–1810).

Mieszkał zwykle pod Krakowem, ale bywał w Lublinie i w Warszawie pod koniec panowania Augusta II. Obrany na sejm nadzwyczajny z województwa bracławskiego w grudniu 1732 roku. Był posłem na sejm elekcyjny 1733 roku z księstw oświęcimskiego i zatorskiego, elektorem Stanisława Leszczyńskiego w 1733 roku^[2].

W październiku 1736 r. ożenił się w Krakowie z Anną Rybińską, wojewodzianką chełmińską, generałówną artylerii koronnej (ślubu udzielił ksiądz Kręski, kanonik krakowski).

Za panowania Augusta III został cześnikiem wielkim litewskim, a potem 21 maja 1742 łowczym wielkim litewskim. Poseł wiślicki na sejm z roku 1746. Starosta łucki od 1752.

Pułkownik chorągwi pancernej, kawaler orderu Orła Białego.

Książę chorował na suchoty. Uchodził za kapryśnego i niesłownego, dlatego kanclerz Czartoryski rzadko powierzał mu jakieś odpowiedzialniejsze zadania.

Poseł województwa wołyńskiego na sejm 1760 roku^[3]. Poseł na sejm nadzwyczajny 1761 roku z ziemi warszawskiej^[4]. Ze starostwa łuckiego ustąpił dnia 25 kwietnia 1763 roku na rzecz swego syna Józefa Klemensa Czartoryskiego, ale lecz początkowo tylko na papierze, bo ciągle występuje w dokumentach jako starosta aż do śmierci.

Kiedy nastało bezkrólewie, był posłem do Berlina w roku 1763 by donieść o śmierci Augusta III. W Lutym 1763 wystąpił czynnie na sejmiku przedkonwokacyjnym wołyńskim w Łucku. Miał pod swymi rozkazami ułanów i szlachtę czynszową księcia wojewody ruskiego. Chciał wybrać „swoich” posłów i nie dopuścić posłów Ossolińskiego, wojewody wołyńskiego, wroga Familii Czartoryskich. 20 kwietnia 1764 roku podpisał list dziękczynny do Katarzyny II za wprowadzenie wojsk rosyjskich^[5]. Konsyliarz konfederacji Czartoryskich w 1764 roku^[6], poseł na sejm konwokacyjny (1764) z województwa wołyńskiego^[7]. Był elektorem Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 roku z województwa wołyńskiego^[8].

Na sejmie zaś koronacyjnym w 1764 roku jako poseł ziemi warszawskiej^[9] delegowany do układów z Repninem i z posłem pruskim, lecz bez sukcesów. Od lutego 1765 ciężko chorował.

Dnia 27 września 1765 roku wyznaczony był jeszcze do tak zwanej kompozycji stanów, w miejsce wojewody inflanckiego Borka, który znowu zastąpił Jabłonowskiego, wojewodę nowogrodzkiego; kompozycyję tą, czyli pogodzenie stanów przyjął w zasadzie jeszcze sejm koronacyjny.

Stanisław Kostka ożenił się w październiku 1736 roku z Anną Rybińską.

Miał dwóch synów Józefa Klemensa i Kazimierza oraz córkę Konstancję, żonę Andrzeja Zamoyskiego. Zmarł w południe dnia 5 kwietnia (sobota) 1766 roku. Ciało jego wywieziono dnia 8 kwietnia do jego dóbr, w Kalwaryi Zebrzydowskiej i pochowano tam w kościele u Bernardynów.